Πάπυρος

thumb|'Ενας από τους [[Πάπυροι της Οξυρρύγχου|παπύρους της Οξυρρύγχου, επιστολή για αγοραπωλησίες στα ελληνικά, 2ος αι. μ.Χ.|250x250εσ]] Ο πάπυρος () είναι ένα υλικό γραφής με τη μορφή φύλλου ή ρολού (κυλίνδρου). Παραγόταν στην αρχαιότητα με την επεξεργασία του στελέχους του φυτού πάπυρος. Είναι ένα υλικό παρόμοιο με το χοντρό χαρτί. Ο όρος ''πάπυρος'' αναφέρεται επίσης σε ένα κείμενο που είναι γραμμένο επάνω σε φύλλα παπύρου, ενωμένα το ένα δίπλα στο άλλο και τυλιγμένα σε κύλινδρο, μια πρώιμη μορφή βιβλίου.

Ο πάπυρος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αίγυπτο (τουλάχιστον από την Πρώτη δυναστεία Φαραώ), καθώς το φυτό του παπύρου ήταν κάποτε άφθονο στο Δέλτα του Νείλου. Χρησιμοποιήθηκε επίσης σε όλες τις περιοχές στη λεκάνη της Μεσογείου Θάλασσας και στο Βασίλειο του Κους. Εκτός από γραφική ύλη, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν τον πάπυρο στην κατασκευή διαφόρων τεχνέργων, όπως σχεδίες, πατάκια, σχοινιά, σανδάλια και καλάθια.

Τα αρχαιότερα δείγματα παπύρου, με ιερογλυφική γραφή, χρονολογούνται από το 3.000 π.Χ., εικονίζονται όμως κύλινδροι παπύρου σε παραστάσεις αιγυπτιακών ναών που είναι ακόμη παλαιότερες.

Οι Έλληνες εισήγαγαν τον πάπυρο από την Αίγυπτο, γιατί αφενός η καλλιέργειά του ήταν αδύνατη στις ελληνικές κλιματικές συνθήκες και αφετέρου δεν γνώριζαν τη μέθοδο της κατεργασίας. Ωστόσο η μέθοδος αυτή έγινε γνωστή στους ρωμαϊκούς χρόνους και στη Ρώμη υπήρχαν εργοστάσια για τον σκοπό αυτό. Για την επεξεργασία του παπύρου πληροφορίες αντλούνται από το έργο ''Φυσική Ιστορία'' του Πλίνιου του Πρεσβύτερου.

Στην αρχαία ελληνική γραμματεία απαντάται η ονομασία ''πάπυρος'' για το φυτό και η ονομασία ''Βύβλος'' ή ''Βίβλος'' για το υλικό γραφής που παράγεται από αυτό. Η ονομασία αυτή προέρχεται από τη Φοινικική πόλη Βύβλος (''Gubal''), με το λιμάνι της οποίας η Αίγυπτος είχε εμπορικές σχέσεις και αποτελούσε σημαντικό κέντρο εμπορίας παπύρου (βλ. περισσότερα στην επόμενη παράγραφο ''Ετυμολογία τού όρου''). Παρέχεται από τη Wikipedia