Τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου

• Κύριοι συγγραφείς: Βαφέας, Νίκος, Μανδαμαδιώτου, Μαρία, Vafeas, Nikos, Mandamadiotou, Maria
• Μορφή: 6
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2024
• Θέματα: Πολιτισμική αλληλεπίδραση; Πολυπολιτισμικότητα; Τοπική ιστορία; Τουρκοκρατία; Ιστοριογραφία; Οικονομική ανθρωπολογία; Cultural interaction; Multiculturalism; Local history; Turkish rule; Historiography; Economic anthropology

Τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου Λέσβος, Χίος, Λήμνος, Σάμος και Ικαρία βιώνουν κατά την ύστερη οθωμανική περίοδο (1876-1912) τον καπιταλιστικό μετασχηματισμό και τη σταδιακή είσοδό τους στη νεωτερικότητα, μια διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλη τη διάρκεια του «μακρού» 19ου αιώνα. Βαθιές αλλαγές στην οικονομία και την κοινωνία των νησιών παρατηρούνται επίσης κατά τις πρώτες δεκαετίες της μετάβασης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο ελληνικό κράτος (1912-1940). Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται ο κόσμος των παραπάνω νησιών κατά τον 19ο αιώνα και το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, σε σχέση με τις αλλαγές που συντελούνται τη συγκεκριμένη περίοδο στον ευρύτερο μεσογειακό και ευρωπαϊκό χώρο. Ειδικότερα, αντικείμενο μελέτης αποτελούν οι διεργασίες μετάβασης των νησιών από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο ελληνικό κράτος και η πρόσληψη των μεταβαλλόμενων ιστορικών συνθηκών της περιόδου 1876-1940 από τα ίδια τα ιστορικά υποκείμενα, τους κατοίκους των νησιών, οι οποίοι δεν αντιμετωπίζονται ως παθητικοί δέκτες επιρροών προερχόμενων από τη Δύση, αλλά ως συμμέτοχοι στη διαμόρφωση του ιστορικού γίγνεσθαι. Για τα ζητήματα που εξετάζονται εδώ, τα οποία ασφαλώς υπερβαίνουν τα στενά πλαίσια της τοπικής ιστορίας, ανατρέχουμε σε ιστορικές αναζητήσεις που συνδέονται με την έννοια της νησιωτικότητας, προσεγγίζοντας κάθε πλευρά της επικοινωνίας, της διασύνδεσης, αλλά και της απομόνωσης που σφραγίζουν αυτούς τους νησιωτικούς τόπους.