Η συναλλακτική θεωρία της L. M. Rosenblatt και η λογοτεχνική εμπειρία στη σχολική τάξη : η περίπτωση της ποίησης στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας Γ΄ γυμνασίου

• Main Author: Κουρτέσης, Ηλίας-Παναγιώτης
• Other Authors: Πολίτης, Δημήτριος
• Format: Thesis
• Language: Greek
• Published: 2017
• Subjects: Κείμενα; Ποιήματα; Συναλλακτική θεωρία; Αισθητική στάση; Μη αισθητική στάση; Αναγνώστης-μαθητής; Texts; Poems; Transactional theory; L. M. Rosenblatt; Aesthetic stance; Efferent stance; Reader-student; 889.100 712

Στην παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρείται η διερεύνηση της λογοτεχνικής εμπειρίας στη σχολική τάξη μέσω της εξέτασης του τρόπου που προσεγγίζεται η ποίηση από τον αναγνώστη-μαθητή και τον εκπαιδευτικό στη Γ΄ τάξη του ελληνικού Γυμνασίου. Ο σκοπός μας είναι να ανιχνεύσουμε την αναγνωστική στάση που ο αναγνώστης-μαθητής της Γ΄ Γυμνασίου ενθαρρύνεται να υιοθετήσει απέναντι στην ποίηση και, γενικότερα, στη λογοτεχνία μέσα στο ισχύον θεσμικό και διδακτικό πλαίσιο. Τα ερευνητικά μας δεδομένα αντλούνται από την ανάλυση του περιεχομένου των Δ.Ε.Π.Π.Σ. και Α.Π.Σ. Νεοελληνικής Λογοτεχνίας για το Γυμνάσιο, καθώς και των εργασιών/ερωτήσεων και δραστηριοτήτων (διαθεματικών και «ευρύτερων») που προτείνονται στις διδακτικές ενότητες της ποίησης στα εγχειρίδια του μαθητή και του εκπαιδευτικού Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Γυμνασίου. Το βασικό θεωρητικό εργαλείο που αξιοποιούμε για την περιγραφή, την ανάλυση, την κατηγοριοποίηση, την ερμη-νεία των ερευνητικών δεδομένων και την εξαγωγή των συμπερασμάτων μας είναι η Συναλλακτική Θεωρία, την οποία διατύπωσε η L.M. Rosenblatt. Σύμφωνα με την Αμερικανίδα θεωρητικό, κάθε αναγνωστική διαδικασία στηρίζεται στη μοναδική και ισότιμη συναλλαγή μεταξύ του αναγνώστη και του λογοτεχνικού κειμένου, οδηγώντας δυνητικά τον αναγνώστη στην αισθητική βίωση και στην (ανα)δημιουργία του «ποιήματος», δηλαδή του λογοτεχνικού έργου τέχνης, μέσα από το κείμενο. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη βίωση του λογοτεχνικού έργου τέχνης αποτελεί η υιοθέτηση από μέρους του αναγνώστη της αισθητικής στάσης απέναντι στο λογοτεχνικό κείμενο. Στο τελευταίο μέρος της παρούσας εργασίας αναπτύσσουμε τη δική μας διδακτική πρόταση για ένα πλαίσιο μαθήματος ποίησης στο Γυμνάσιο με βάση τις θεωρητικές παραδοχές και τις διδακτικές προεκτάσεις του μοντέλου της Συναλλακτικής Θεω-ρίας, με σκοπό να συμβάλουμε, στο μέτρο του δυνατού, στην καλλιέργεια της αισθητικής στάσης απέναντι στην ποίηση και, γενικότερα, στον επαναπροσδιορισμό της αναγνωστικής και της διδακτικής προσέγγισης της λογοτεχνίας στο ελληνικό σχολείο.