Περίληψη: | Η συγκεκριμένη έρευνα αποτελεί μία μελέτη περίπτωσης που είχε στόχο να διερευνήσει (α) εάν παιδιά προσχολικής ηλικίας χρησιμοποιούν όντως τον «προσωποποιητικό συμπερασμό» για να αποδώσουν σε διάφορες οντότητες, για τις οποίες δεν ξέρουν όσα ξέρουν για τον άνθρωπο, βιολογικές λειτουργίες και συμπεριφορές που ξέρουν ότι ο άνθρωπος τις κάνει ή τις έχει, και (β) εάν η χρήση του «προσωποποιητικού συμπερασμού» γίνεται ανεξέλεγκτα ή περιορίζεται κυρίως σε περιπτώσεις στις οποίες οδηγεί σε λογικές προβλέψεις. Στην έρευνα πήραν μέρος 119 παιδιά ηλικίας 5-5,5 ετών από 4 δημόσια νηπιαγωγεία σε διάφορες περιοχές της Πάτρας. Από τα παιδιά αυτά πήραμε ατομικές ημιδομημένες συνεντεύξεις σε ήσυχους χώρους των σχολείων τους. Το πρωτόκολλο της συνέντευξης ήταν αντίστοιχο με αυτό των Inagaki & Hatano (1991) και περιελάμβανε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου (α) σχετικά με αντιδράσεις ανθρώπων σε διάφορες καταστάσεις, και (β) σχετικά με αντιδράσεις άλλων ζωντανών οργανισμών (ακρίδα ή τουλίπα) σε αντίστοιχες καταστάσεις. Οι ερωτήσεις ήταν 3 τύπων και αφορούσαν καταστάσεις όπου (α) ο άνθρωπος και η υπό εξέταση οντότητα αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο («ερωτήσεις ίδιας αντίδρασης»), (β) ο άνθρωπος και η υπό εξέταση οντότητα αντιδρούν διαφορετικά και το αποτέλεσμα της χρήσης του «προσωποποιητικού συμπερασμού» φαίνεται μη αληθοφανές στα παιδιά («ερωτήσεις διαφορετικής αντίδρασης / προσωποποιητικός μη αληθοφανής»), και (γ) ο άνθρωπος και η υπό εξέταση οντότητα αντιδρούν διαφορετικά αλλά το αποτέλεσμα της χρήσης του «προσωποποιητικού συμπερασμού» μπορεί να φαίνεται αληθοφανές στα παιδιά («ερωτήσεις διαφορετικής αντίδρασης / προσωποποιητικός αληθοφανής»). Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, τα παιδιά χρησιμοποιούν «προσωποποιητικό συμπερασμό» και μάλιστα όχι ανεξέλεγκτα αλλά σε περιπτώσεις που αυτός οδηγεί σε λογικά συμπεράσματα. Πιο συγκεκριμένα, κάνουν (α) συχνή χρήση του στις «ερωτήσεις ίδιας αντίδρασης», (β) συχνή αλλά επιλεκτική χρήση του στις «ερωτήσεις διαφορετικής αντίδρασης / προσωποποιητικός αληθοφανής», και (γ) σπάνια χρήση του στις «ερωτήσεις διαφορετικής αντίδρασης / προσωποποιητικός μη αληθοφανής». Φαίνεται λοιπόν, ότι ο «προσωποποιητικός συμπερασμός» λειτουργεί ως ένα χρήσιμο εργαλείο σκέψης για τα μικρά παιδιά.
|