Η έννοια του χρόνου στον Αριστοτέλη

• Κύριος συγγραφέας: Παναούλη, Ολυμπία
• Άλλοι συγγραφείς: Σταυριανέας, Στασινός
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2017
• Θέματα: Χρόνος; Αριστοτέλης; Time; Aristotle; 115.092

Με την πάροδο των χρόνων και την άνθιση των επιστημών και της φιλοσοφίας το ενδιαφέρον για το ζήτημα του χρόνου συνέχιζε να υπάρχει αλλά με διαφορετικές προσδοκίες πλέον. Οι φιλόσοφοι προσπαθούσαν να μελετήσουν με τρόπο σαφέστερο τη φύση του χρόνου. Στην προσπάθειά τους, νέα ερωτήματα που γύρευαν απάντηση έκαναν την εμφάνισή τους. Άραγε, τί είναι ο χρόνος; Πώς λειτουργεί; Μήπως απλά κυλά όπως ακριβώς κάνει και ένα ποτάμι έχοντας μια αφετηρία και ένα τέλος; Ή μήπως ξεκινά και σταματά όποτε και όπου θέλει; Και εμείς επηρεαζόμαστε από αυτόν ή μας προσπερνά αδιαφορώντας πλήρως για την ύπαρξή μας; Σε αυτά τα ερωτήματα προσπαθεί να απαντήσει ο Αριστοτέλης στο έργο του Φυσικὴ Ἀκρόασις. Στο βιβλίο Γ και Δ ο Σταγειρίτης πραγματεύεται θέματα όπως την κίνηση, το άπειρο, τον τόπο, το κενό και τον χρόνο. Η κίνηση ως συνεχές μέγεθος για να εξηγηθεί από άλλους φιλοσόφους χρειάστηκε το άπειρο. Για το λόγο αυτό ο Αριστοτέλης ξεκινά μελετώντας την κίνηση και αμέσως μετά περνά στη μελέτη του απείρου. Τα υπόλοιπα τρία, ο τόπος, το κενό και ο χρόνος είναι οι αναγκαίες συνθήκες για την ύπαρξη της κίνησης γι’ αυτό έπονται των άλλων δύο. Η εξέταση του χρόνου είναι πολύ σημαντική διότι ο χρόνος είναι αυτός που μετρά την κίνηση. Έτσι, ο φιλόσοφος στα κεφάλαια Δ10 έως Δ14 θα εξετάσει τη φύση του χρόνου, την σύνδεσή του με την κίνηση και την ύπαρξη της ψυχής, το παρελθόν και το μέλλον, το «νῦν» και τον ρόλο του στην θεωρία του χρόνου, ποια πράγματα μπορούμε να βρούμε μέσα στον χρόνο και ποια δεν είναι εντός του, καθώς, και κάποια ένδοξα όπως κάνει σε κάθε μελέτη του ο Αριστοτέλης. Ξεκινάει με το ερώτημα, «ποια είναι η φύση του χρόνου;», εξετάζοντας κάποια ένδοξα, περνάει στη σύνδεση του χρόνου με την κίνηση εξηγώντας τί είναι «το πριν και το μετά» για να καταλήξει στον ορισμό του χρόνου: «Ο χρόνος είναι αριθμός της κινήσεως σύμφωνα με το “πριν και το μετά”» (219b1-2). Έπειτα, περνάει στο «τώρα», το οποίο, είναι το όριο ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, αναλύει τη φράση «εντός χρόνου», και ψάχνει να βρει ποια όντα είναι εντός του, καθώς, και αυτά που δεν είναι. Επιπλέον, προσπαθεί να δώσει μια απάντηση για το εάν ο χρόνος υπάρχει χωρίς την ύπαρξη ψυχής. Τέλος, συνδέει τον χρόνο με την κίνηση των ουράνιων σωμάτων, λέγοντας, ότι ο χρόνος μετριέται μέσω της ομαλής κυκλικής κίνησης την οποία βρίσκουμε μόνο στον υπερσελήνιο κόσμο. Όλα αυτά θα τα δούμε αναλυτικά στις επόμενες σελίδες.