Περίληψη: | Η παρούσα εργασία μελετά τα παράγωγα της Ποντιακής διαλέκτου από τουρκική και μη τουρκική βάση, με σκοπό να αποκαλύψει τον τρόπο με τον οποίο οι ομιλητές της Ποντιακής δανείζονται παραγωγικά επιθήματα της Τουρκικής. Η έρευνα αφορά τα επιθήματα -cι, -lι, -lιk και -sιz της Τουρκικής. Τα δεδομένα αντλούνται από το «Ιστορικόν Λεξικόν της Ποντικής Διαλέκτου» του Άνθιμου Παπαδόπουλου (1958- 1961). Η εμφάνιση ζευγών παράγωγων και απλών δάνειων λέξεων με την ίδια βάση οδηγεί στην επανανάλυση της δομής και στη διάκριση των παραγωγικών επιθημάτων (Weinreich 1953˙ Αναστασιάδη- Συμεωνίδη 1994˙ Winford 2010). Επίσης, εξετάζεται η διατήρηση ή μη των ιδιοτήτων των παραγωγικών επιθημάτων στη γλώσσα δέκτη, ξεχωριστά για κάθε επίθημα, ενώ διακρίνεται η περίπτωση του -sιz ως μη ενσωματωμένου παραγωγικού επιθήματος στην Ποντιακή. Ακόμη γίνεται λόγος για τους παράγοντες που καθορίζουν την απόδοση γραμματικού γένους στις δάνειες λέξεις. Την απόδοση του γραμματικού γένους φαίνεται πως καθορίζουν τα σημασιολογικά χαρακτηριστικά [ανθρώπινο] και [φύλο], τα οποία είναι υπεύθυνα και για την απόδοση του γένους στην Κοινή Νέα Ελληνική (Ράλλη 2005). Η ενσωμάτωση των δάνειων λέξεων στο κλιτικό σύστημα της Ποντιακής προϋποθέτει την ένταξή τους σε κλιτικές τάξεις. Αφού γίνει η διάκριση των κλιτικών τάξεων της Ποντιακής με βάση τα κριτήρια της Ράλλη (2005), παρατηρείται πως η φωνολογική ομοιότητα των καταλήξεων των δάνειων λέξεων με τις καταλήξεις των κλιτικών τάξεων της Ποντιακής συμβάλλει σημαντικά στην επιλογή της κλιτικής τάξης (Δημελά 2013˙ Ralli et al. 2015). Τέλος, υποστηρίζεται πως η τυπολογική διαφορά μεταξύ Ποντιακής και Τουρκικής δεν είναι αρκετά μεγάλη, ώστε να εμποδίσει το δανεισμό παραγωγικών μορφημάτων.
|