| Περίληψη: | H παρούσα Διδακτορική Διατριβή είναι το αποτέλεσμα τεσσάρων ετών έρευνας με τελικό αποτέλεσμα
την ανάπτυξη μια νέας μεθόδου αντισεισμικού σχεδιασμού επιπέδων κατασκευών οπλισμένου σκυροδέ-
ματος, με χρήση ιδιομορφικών συντελεστών συμπεριφοράς. Η πιο ακριβής μέθοδος υπολογισμού της
σεισμικής απόκρισης μιας κατασκευής είναι η μη γραμμική δυναμική ανάλυση με χρήση της μεθόδου
των πεπερασμένων στοιχείων στο πεδίο του χρόνου. Ωστόσο η μέθοδος αυτή δεν μπορεί να χρησιμο-
ποιηθεί για τους σκοπούς του αντισεισμικού σχεδιασμού καθώς ειναι δύσκολη και χρονοβόρα. Έτσι,
οι σύγχρονοι αντισεισμικοί κανονισμοί όπως ο Ευρωκώδικας 8 κάνουν χρήση της γραμμικής ελαστι-
κής φασματικής ανάλυσης σε συνδυασμό με τον συντελεστή μείωσης (R) των σεισμικών δυνάμεων ή
αλλιώς κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα τον συντελεστή συμπεριφοράς (q), ο οποίος λαμβάνει υπόψιν του
κατά ένα πολύ προσεγγιστικό τρόπο (απλά σταθερές τιμές ανάλογα με τον τύπο της κατασκευής) την
ανελαστική συμπεριφορά της κατασκευής. Ο έλεγχος των μετακινήσεων ή παραμορφώσεων γίνεται στο
τελικό στάδιο του σχεδιασμού και συνήθως οδηγεί σε βαρύτερες διατομές συγκριτικά με τις διατομές
της αρχικής κατασκευής κατά την οποία ικανοποιούνται οι απαιτήσεις αντοχής. Αυτή η προσέγγιση του
σεισμικού σχεδιασμού είναι γνωστή ως η μέθοδος των δυνάμεων (Force-based design, FBD) καθώς
οι σεισμικές δυνάμεις είναι οι βασικές παράμετροι του προβλήματος.
Η βλάβη και η παραμόρφωση μιας κατασκευής είναι στενά συνδεδεμένες έννοιες, αφού με τον έλεγχο
των παραμορφώσεων κατά την διαδικασία του σχεδιασμού, ελέγχεται και η βλάβη. Αυτή είναι η βα-
σική ιδέα της μεθόδου σχεδιασμού με βάση τις μετακινήσεις (Displacement-based design, DBD), η
οποία κάνει χρήση των μετακινήσεων ως βασική παράμετρο του προβλήματος και έτσι ελέγχοντας τις
μετακινήσεις ελέγχονται άμεσα και οι βλάβες.
Τα τελευταία 15 χρόνια περίπου εμφανίζεται μια νέα φιλοσοφία αντισεισμικού σχεδιασμού. Αυτή είναι
ο σχεδιασμός με βάση την επιτελεστικότητα (Performance-based design, PBD), η οποία θεωρεί τρία
ή τέσσερα επίπεδα σχεδιασμού, κάθε ένα απο τα οποία αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη σεισμική ένταση
και συγκεκριμένη απαίτηση επίδοσης σε όρους παραμορφώσεων και/ή βλάβης.
Το Μέρος-3 του Ευρωκώδικα 8 υιοθετεί πλήρως την φιλοσοφία της επιτελεστικότητας για υπάρχο-
ντα κτίρια και ορίζει τρία επίπεδα επιτελεστικότητας σε όρους γωνιών στροφής των μελών. Αυτή η
προσέγγιση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στον σχεδιασμό με βάση την επιτελεστικότητα για κτίρια
οπλισμένου σκυροδέματος.
Στον συντελεστή συμπεριφοράς q που αναφέρεται σε όλους τους αντισεισμικούς κανονισμούς υπάρχουν
δύο βασικές αδυναμίες. Η πρώτη είναι ότι ο συντελεστής αυτός δεν είναι εξαρτημένος από τα δυναμικά
χαρακτηριστικά της κατασκευής και η δεύτερη ότι δεν μπορεί να ελέγξει τις παραμορφώσεις όπως
απαιτείται στον αντισεισμικό σχεδιασμό με βάση την επιτελεστικότητα.
Στην παρούσα Διδακτορική Διατριβή προτείνεται μια νέα μέθοδος αντισεισμικού σχεδιασμού για επί-
πεδα κτίρια οπλισμένου σκυροδέματος βασισμένη στην μέθοδο των δυνάμεων και στην φιλοσοφία
αντισεισμικού σχεδιασμού με βάση την επιτελεστικότητα.
Η βασική ιδέα είναι να κατασκευαστούν ιδιομορφικοί συντελεστές συμπεριφοράς για τις πρώτες τέσσερις ιδιομορφές και τέσσερα με έξι επίπεδα επιτελεστικότητας, οι οποίοι να εξαρτώνται από τα
δυναμικά χαρακτηριστικά της κατασκευής, την παραμόρφωση και την βλάβη.
Η ιδέα των ιδιομορφικών συντελεστών συμπεριφοράς πρωτοπαρουσιάστηκε από τους Papagiannopoulos
and Beskos (2011) για τον αντισεισμικό σχεδιασμό επιπέδων μεταλλικών πλαισίων. Η ιδέα αυτή
επεκτείνεται εδώ στον αντισεισμικό σχεδιασμό επιπέδων κατασκευών οπλισμένου σκυροδέματος (Ο/Σ).
Τα κτίρια που εξετάζονται εδώ (συνολικά 76 σε αριθμό) είναι τα εξής
1. 38 Επίπεδα καμπτικά πλαίσια
2. 19 Επίπεδα πλαίσια με συνεκτίμηση του οργανισμού πληρώσεως (τοιχοπληρώσεις) στην σεισμική
απόκριση του συστήματος
3. 19 Επίπεδα δυαδικά συστήματα πλαισίων-τοιχωμάτων.
Το κάθε πλαίσιο εξετάστηκε για συνολικά 100 σεισμικές διεγέρσεις μακρινού πεδίου, 25 σεισμικές
διεγέρσεις για κάθε μία από τις 4 κατηγορίες εδάφους ( A, B, C, D ) όπως κατατάσσονται στον
Ευρωκώδικα 8.
Τέλος ενώ οι Papagiannopoulos and Beskos (2011) όρισαν τους ιδιομορφικούς συντελεστές συμπε-
ριφοράς σε συνδυασμό με το απόλυτο φάσμα επιταχύνσεων σχεδιασμού (το οποίο θα πρέπει να κατα-
σκευαστεί από τον σχεδιαστή μηχανικό), σε αυτήν την εργασία οι συντελεστές αυτοί έχουν οριστεί και
μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με το συμβατικό φάσμα σχεδιασμού ψευδό-επιταχύνσεων.
Συνοπτικά η διαδικασία που ακολουθείται για τον προσδιορισμό των ιδιομορφικών συντελεστών συ-
μπεριφοράς είναι η εξής:
Υπολογίζονται οι απαραίτητοι λόγοι ιδιομορφικής απόσβεσης που καθιστούν την ανελαστική κατασκευή
σε ισοδύναμη ελαστική (ισοδύναμη γραμμικοποίηση). Η ισοδύναμη αυτή κατασκευή έχει την ίδια μάζα
και την ίδια αρχική δυσκαμψία με την αρχική κατασκευή και μπορεί να προσεγγίσει με ακρίβεια την
σεισμική απόκριση της πραγματικής μη γραμμικής κατασκευής με την βοήθεια ιδιομορφικών λόγων
ιξώδους απόσβεσης στους οποίους έχουμε ποσοτικοποιήσει όλο το έργο των η γραμμικοτήτων.
Ο υπολογισμός των ιδιομορφικών αποσβέσεων για τις πρώτες σημαντικές ιδιομορφές γίνεται μέσω
επαναληπτικής διαδικασίας κατά την οποία προσφέρεται στο σύστημα βηματικά ιξώδης απόσβεση και
σχηματίζεται η απόλυτη τιμή της συνάρτησης μεταφοράς του, δηλαδή του λόγου της απόλυτης επιτά-
χυνσης της οροφής του κτηρίου προς την επιτάχυνση του εδάφους.
Για μια γραμμική κατασκευή η συνάρτηση μεταφοράς πληροί κάποια κριτήρια ομαλότητας και εμφανίζει
εμφανή μέγιστα σε αντίθεση με μια μή-γραμμική κατασκευή για την οποία καταστρέφεται η ομαλότητα
και τα μέγιστα δεν είναι εμφανή. Τροφοδοτείται λοιπόν με απόσβεση η μή-γραμμική κατασκευή και
ελέγχεται αν η συνάρτηση μεταφοράς της πληρεί τα κριτήρια ομαλότητας και εμφάνισης ευκρινών
μεγίστων. Όταν συμβεί αυτό τότε η μή-γραμμική κατασκευή έχει καταστεί ισοδύναμη γραμμική, δηλαδή
δίνει την ίδια απόκριση με την αρχική μή-γραμμική κατασκευή με τη βοήθεια της αυξημένης απόσβεσης. Για την ισοδύναμη αυτή γραμμική κατασκευή μέσω της επίλυσης κατάλληλων μη γραμμικών εξισώσεων
υπολογίζονται οι ιδιομορφικόι λόγοι ισοδύναμης απόσβεσης ( k) οι οποίοι είναι εξαρτώμενοι από την
αντίστοιχη επιθυμητή/στοχευόμενη παραμόρφωση ή/και βλάβη.
Στη συνέχεια έχοντας τις τιμές των λόγων ισοδύναμης ιδιομορφικής απόσβεσης ( k), κατασκευάζονται
φάσματα απολύτων επιταχύνσεων για κάθε τιμή των λόγων ιδιομορφικής ιξώδους απόσβεσης. Από τα
φάσματα αυτά μπορούν να υπολογιστούν οι αντίστοιχοι ιδιομορφικοί συντελεστές συμπεριφοράς (qk),
οι οποίοι εξαρτώνται και αυτοί από την αντίστοιχη επιθυμητή/στοχευόμενη παραμόρφωση ή/και βλάβη
της κατασκευής. Οι ιδιομορφικόι συντελεστές συμπεριφοράς (qk) μετασχηματίζονται ούτως ώστε να
αντιστοιχούν σε φάσματα ψευδό-επιταχύνσεων λαμβάνοντας έτσι τον τελικό ιδιομορφικό συντελεστή
συμπεριφοράς ( qk) για τον σχεδιασμό στο πλαίσιο της μεθόδου των δυνάμεων του Ευρωκώδικα 8.
Η χρήση των ιδιομορφικών αυτών συντελεστών συμπεριφοράς σε ελαστικά φάσματα ψευδοεπιταχύν-
σεων με 5% απόσβεση οδηγεί στον υπολογισμό των σεισμικών δυνάμεων σχεδιασμού για την επι-
θυμητή/στοχευόμενη παραμόρφωση ή/και βλάβη του συστήματος ακολουθώντας την φιλοσοφία του
αντισεισμικού σχεδιασμού με βάση την επιτελεστικότητα προτείνονται εμπειρικές σχέσεις ισοδύνα-
μων λόγων απόσβεσης και ιδιομορφικών συντελεστών συμπεριφοράς συναρτήσει της ιδιοπεριόδου, της
παραμόρφωσης/βλάβης και του τύπου του εδάφους.
Οι ιδιομορφικοί αυτοί λόγοι απόσβεσης και συντελεστές συμπεριφοράς χρησιμοποίούνται για τον αντι-
σεισμικό σχεδιασμό κατασκευών Ο/Σ. Οι κατασκευές αυτές είναι α) επίπεδα καμπτικά πλαίσια Ο/Σ, β)
επίπεδα πλαίσια με συνεκτίμηση του οργανισμού πληρώσεως (τοιχοπληρώσεις) και γ) επίπεδα δυαδικά
συστήματα πλαισίων-τοιχωμάτων.
Τέλος η μέθοδος που προτείνει η παρούσα διατριβή συγκρίνεται (μέσω αριθμητικών παραδειγμάτων)
με τον αντισεισμικό σχεδιασμό κατά Ευρωκώδικα 8, με την βοήθεια μη-γραμμικών αναλύσεων χρονοϊ-
στορίας. Από την σύγκριση αυτή προκύπτει ότι η μέθοδος που προτείνεται εδώ οδηγεί σε πιο αξιόπιστα
αποτελέσματα όσον αφορά στον έλεγχο παραμόρφωσης και βλάβης της κατασκευής.
|
|---|
