Διερεύνηση γλωσσικών στάσεων προς την Ελληνική και τη Ρομανί από πληθυσμούς Ρομά της Πάτρας, Αντιρρίου και Αγρινίου και εκπαιδευτικές προεκτάσεις

• Κύριος συγγραφέας: Κοκκώνη, Νικολίτσα
• Άλλοι συγγραφείς: Αρχάκης, Αργύριος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2017
• Θέματα: Γλωσσικές στάσεις; Ρομανί; Ιδεολογία της πρότυπης γλώσσας; Μειονοτική γλώσσα; Γλωσσική μετατόπιση; Διαπολιτισμική εκπαίδευση; Language attitudes; Romani; Ideology of standard language; Minority languages; Language shift; Intercultural education; 404.201 9

Στην παρούσα εργασία διερευνώνται οι γλωσσικές στάσεις πληθυσμών Ρομά της Πάτρας, του Αντιρρίου και του Αγρινίου προς την Ελληνική και την Ρομανί και επιχειρούνται εκπαιδευτικές προεκτάσεις. Αρχικά, παρουσιάζεται η σημαντικότητα της γλώσσας ως κώδικα επικοινωνίας, ως φορέα ιδεολογιών, δημιουργό πολιτισμού, αξιών και παραδόσεων. Δίνεται συγκεκριμένη τοποθέτηση στις γνωστικές γλωσσικές στάσεις της μειονότητας των Ρομά, της φάρας των Μπατσόριων. Η εργασία επικεντρώνεται στη διερεύνηση της διγλωσσικής κοινότητας, με έμφαση στο κύρος της ποικιλίας Ρομανί και στους ομιλητές της. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας την νοησιαρχική θεωρία (mentalist theory) γίνεται αναφορά στη γνωστική (cognitive), συναισθηματική (affect) και βουλητική διάσταση (readiness) των στάσεων που επηρεάζουν τη γλωσσική συμπεριφορά των ομιλητών της Ρομανί, ενώ εξετάζεται η λειτουργία των στάσεων μέσω του μοντέλου «εισαγόμενου» (input) και «εξαγόμενου» (output). Ακολουθεί η ουσιαστική επιρροή που ασκούν οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα των κυρίαρχων ομάδων στη γλωσσική χρήση και επιλογή της Ρομανί και πως αυτές οι επιρροές δημιουργούν ή αφαιρούν κίνητρα από τους δίγλωσσους ομιλητές στη χρήση της. Με την παρουσίαση της έρευνας, υπογραμμίζεται η σημασία της γλωσσικής στάσης των Μπατσόριων προς τη Ρομανί αλλά και την Ελληνική, προσεγγίζεται ποιοτικά η Ανάλυση Λόγου αποκαλύπτοντας το ιδεολογικό περιεχόμενο των χρήσεων και επιλογών των δυο κωδίκων. Παρατηρείται σαφής διαφοροποίηση των στάσεων των ομιλητών βάσει των χαρακτηριστικών τους, όπως και των ρόλων τους. Συγκεκριμένες λειτουργίες κίνητρα και αξίες δίνονται ως προς την χρήση της Ελληνικής, Ρομανί ή μείξης και εναλλαγής αυτών. Επίσης παρέχονται στοιχεία, ως προς το οικογενειακό, φιλικό περιβάλλον, αλλά και το περιβάλλον που εμπλέκεται με τις προσωπικές τάσεις για εξέλιξη και κοινωνική καταξίωση όπως και διαθέσεις των μελών για διαφοροποίηση από τα άλλα μέλη της εσω-ομάδας. Επιπλέον, έμφαση δίνεται και στην κοινωνική ταυτότητα που επιλέγουν ή επιθυμούν να έχουν τα μέλη και πως αυτή επηρεάζει την επιλογή στη χρήση συγκεκριμένου γλωσσικού κώδικα. Ιδιαίτερα, ακολούθως τονίζεται η σπουδαιότητα προγραμμάτων από την επίσημη και μη εκπαίδευση που βασίζονται σε αρχές και προσεγγίσεις της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και της προσέγγισης της διαφοροποιημένης διδασκαλίας στα πλαίσια ενός αυτόνομου ιδεολογικού μοντέλου, με τον εκπαιδευτικό στο ρόλο του πολιτισμικού διαμεσολαβητή. Τέλος, αναφέρονται εκτενώς τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την έρευνα αναφορικά με τις χρήσεις των ομιλητών και τις γλωσσικές τους στάσεις. Διαπιστώνεται ότι οι απόψεις και οι πεποιθήσεις των ομιλητών για τους κώδικες που χρησιμοποιούν, επηρεάζονται βαθιά από την ιδεολογία υποτίμησης για τη Ρομανί και την ιδεολογία της πρότυπης γλώσσας που συνεπάγεται και μια σταδιακά εξελισσόμενη μετατόπιση της Ρομανί στην Ελληνική. Τονίζεται, επίσης, η ανάγκη για συνεργασία των υποομάδων Ρομά και των εκπαιδευτικών φορέων με σκοπό την αλλαγή αυτών των αρνητικών γλωσσικών στάσεων.