Περίληψη: | Τον όρο χρόνιες παθήσεις καταλαμβάνουν και τα μακροχρόνια νοσήματα, όπως για παράδειγμα οι καρδιαγγειακές παθήσεις, οι κακοήθεις νεοπλασίες και ο διαβήτης, υπεύθυνα για τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα του πληθυσμού. Το προσδόκιμο ζωής συσχετίζεται άμεσα με το φορτίο νοσηρότητας ή την επιβάρυνση της υγείας από μια νόσο και μετριέται με τη νοσηρότητα, τη θνησιμότητα, τα προσαρμοσμένα στην ανικανότητα ή αναπηρία έτη ζωής (DALYs), τα χαμένα έτη ζωής λόγω ανικανότητας ή αναπηρίας (YLL) και τα έτη ζωής με ανικανότητα ή αναπηρία (YLDs). Αυτό επιτυγχάνεται μέσω του Global Burden of Disease (GBD) μιας παγκόσμιας επιστημονικής μεθοδολογίας, όπου έργο και σκοπός του είναι, να ενσωματώσει το ευρύτερο δυνατό φάσμα αξιόπιστων γνώσεων για την υγεία και τους καθοριστικούς παράγοντες της σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο για την υγεία, ώστε να είναι δυνατές οι συγκρίσεις μεταξύ των χωρών, σε σχέση με την πάροδο του χρόνου, και εν τέλει να ποσοτικοποιήσει τις εισφορές των διαφόρων ασθενειών και τους παράγοντες κινδύνου για την συνολική επιβάρυνση. Επιπλέον χρησιμοποιεί και άλλα μεγέθη, όπως τα Προσαρμοσμένα στην ανικανότητα έτη ζωής (DALYs), το κυριότερο μέγεθος που συνδυάζει τα χαμένα χρόνια λόγω πρόωρης θνησιμότητας και τα χαμένα χρόνια λόγω ζωής και τα χρόνια ζωής με κακή κατάσταση υγείας. Η Ελλάδα κατείχε κατά το παρελθόν τη δεύτερη θέση και σήμερα την ενδέκατη, σχετικά με το προσδόκιμο ζωής ανάμεσα στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σπουδαιότερο είναι το γεγονός, ότι οι νεοπλασίες δεν οφείλονται μόνο σε μικροβιακούς, αλλά σε συμπεριφορικούς, σε μεταβολικούς και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Με την πάροδο της ηλικίας, της αλλαγής και της προώθησης διαφόρων κοινωνικών προτύπων συμβάλλουν σημαντικά στην διαχρονική εξέλιξη των νεοπλασιών στην Ελλάδα τα τελευταία είκοσι χρόνια. Σε κάθε κράτος η οικονομική του κατάσταση, η πολιτική υγείας, η πρόληψη, η αγωγή υγείας και θεραπείας είναι σημαντικό ότι υποδηλώνουν, πως η εμφάνιση του καρκίνου αυξάνεται συνεχώς, αιτιώμενη από την εξέλιξη της γήρανσης του πληθυσμού, αλλά και τους παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, οι διατροφικές και οι κοινωνικές συνήθειες και επιρροές. Η εξέλιξη της θνησιμότητας λόγω των νεοπλασιών από το 1990 έως το 2013 προσέδιδε στην Ελλάδα συνεχώς χαμηλή θέση συγκρινόμενη με τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Επίσης σκέψη και διερεύνηση προκαλεί το γεγονός, ότι τόσο το 1990 όσο και το 2013 η Ελλάδα βρισκόταν στην ίδια θέση, συγκρίνοντας τα προσαρμοσμένα έτη ζωής στην αναπηρία ή στην ανικανότητα από τις νεοπλασίες, σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, διαχωρίζοντας μόνο το είδος της νεοπλασίας σχετικά με το φύλο του πληθυσμού στόχου. Στην Ελλάδα και τη Δυτική Ευρώπη το 1990 αλλά και το 2013 και στα δύο φύλα, σε όλες τις ηλικίες το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων οφείλεται κατά κύριο λόγο στον καρκίνο του πνεύμονα και κατά δεύτερον στον καρκίνο του παχέος εντέρου. Άρα λοιπόν συμπεραίνουμε, ότι μέσα στα τελευταία είκοσι χρόνια δεν είναι εύκολο να τροποποιηθούν αποτελεσματικά οι επιρροές από τα κοινωνικά και τα διατροφικά πρότυπα, οι κοινωνικές ανάγκες αλλά και οι συνήθειες. Είκοσι χρόνια πριν στην Ελλάδα αλλά και στη Δυτική Ευρώπη τα χαμένα έτη ζωής λόγω ανικανότητας (YLDs) και στα δύο φύλα σε όλες τις ηλικίες προκαλούσε ο καρκίνος του μαστού κατά κύριο λόγο, με αύξηση της αναγκαιότητας για τακτικό ιατρικό έλεγχο, με απώτερο σκοπό την προαγωγή της υγείας τόσο του ατόμου όσο και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Όμως η άνοδος των (DALYs) έγινε με τον καρκίνο του πνεύμονα, πιθανόν λόγω καπνίσματος ή επαγγελματικών νόσων.
|