Διερεύνηση μοριακών μηχανισμών επαγωγής ΕΜΤ σε καρκινικά κύτταρα μαστού

• Κύριος συγγραφέας: Καραλής, Θεόδωρος
• Άλλοι συγγραφείς: Σκανδάλης, Σπυρίδων
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2017
• Θέματα: Καρκίνος του μαστού; Υαλουρονικό όξύ; Θεϊική ηπαράνη; Breast cancer; EMT; Wnt; β-catenin; CD44; Hyaluronan; Heparan sulfate; 616.994 490 71

Στην παρούσα Μεταπτυχιακή Εργασία χρησιμοποιήθηκαν MCF-7 επιθηλιακά καρκινικά κύτταρα μαστού στα οποία η καταστολή της γονιδιακής έκφρασης του ERα προκάλεσε έντονη επαγωγή EMT (μετάπτωση από επιθηλιακό σε μεσεγχυματικό φαινότυπο), η οποία συνοδεύτηκε από αλλαγές τόσο στις λειτουργικές ιδιότητες των κυττάρων όσο και στην έκφραση και δραστικότητα μορίων του εξωκυττάριου χώρου. Με στόχο να μελετηθούν οι μοριακοί μηχανισμοί επαγωγής ΕΜΤ στα ERα-κατεσταλμένα καρκινικά μαστού (MCF-7/SP10+), μελετήθηκε το κανονικό μονοπάτι του Wnt/β-catenin. Παρατηρήθηκε μετατόπιση της β-catenin στον πυρήνα των MCF-7/SP10+ κυττάρων η οποία ανεστάλη με τη χρήση εξειδικευμένου αναστολέα του μονοπατιού υποδεικνύοντας ότι το Wnt/β-catenin μονοπάτι είναι ενεργό σε αυτά τα κύτταρα, σε αντίθεση με τα MCF-7/c όπου παρατηρήθηκε εντοπισμός της β-catenin στις διακυτταρικές συνάψεις. Δεδομένου του ρόλου των μεμβρανικών HSPGs, όπως οι γλυπικάνες, συνδεκάνες αλλά και ο CD44, ως συνυποδοχέων, μελετήθηκε η πιθανή εμπλοκή τους στην ρύθμιση του Wnt/β-catenin μονοπατιού. Η εξειδικευμένη αποικοδόμηση των αλυσίδων HS οδήγησε σε αναστολή της συσσώρευσης της β-catenin στον πυρήνα των MCF-7/SP10+ κυττάρων, υποδεικνύοντας πιθανό ρόλο των HSPGs στην ενεργοποίηση του μονοπατιού. Η διαφορετική επίπτωση των δύο πειραματικών προσεγγίσεων στα λειτουργικά χαρακτηριστικά των ERα-κατεσταλμένων κυττάρων υποδηλώνει ότι διαφορετικοί μοριακοί μηχανισμοί λαμβάνουν χώρα σε κάθε περίπτωση. Ο κύριος υποδοχέας του υαλουρονικού οξέος (ΗΑ), CD44, αποτελεί γονίδιο-στόχο αλλά και ρυθμιστή του μονοπατιού Wnt/β-catenin. Ως εκ τούτου, προκειμένου να διερευνηθεί ο πιθανός του ρόλος στην ενεργοποίηση του Wnt/β-catenin, μελετήθηκε το σύστημα HA/CD44 στα ERα-κατεσταλμένα κύτταρα. Βρέθηκε ότι η σύνθεση του ΗΑ αυξάνεται σημαντικά στα MCF-7/SP10+ σε σχέση με τα MCF-7/c κύτταρα, πιθανότατα ως αποτέλεσμα της εξειδικευμένης αυξορύθμισης της γονιδιακής έκφρασης της HAS2 που βρέθηκε αυξημένη κατά 200-φορές. Ταυτοχρόνως, σημαντική αύξηση σημειώνεται τόσο στη γονιδιακή όσο και στην πρωτεϊνική έκφραση των CD44s, CD44v3, CD44v6 στα MCF-7/SP10+ κύτταρα. Οι μελέτες ανοσοφθορισμού των HA/CD44 έδειξαν μερικό συνεντοπισμό τους ιδιαίτερα σε προεκβολές των κυττάρων (lamellipodia) οι οποίες χρησιμεύουν στην κυτταρική κίνηση. Αξιοσημείωτη ήταν η έντονη ενδοκυττάρια εστιασμένη χρώση ΗΑ σε περιοχές πλησίον του πυρήνα, οι οποίες πιθανότατα αντιστοιχούν στο σύμπλεγμα Golgi. Δεδομένης της μειωμένης έκφρασης των HSPGs, γλυπικανών και συνδεκανών, και ταυτόχρονα της αύξησης των CD44s/CD44v και του ΗΑ στα ERα-κατεσταλμένα κύτταρα, κρίνεται πιθανή η εμπλοκή του συστήματος HA/CD44 στην ενεργοποίηση του Wnt/β-catenin τόσο μέσω πρωτεϊνικών αλληλεπιδράσεων με συστατικά του μονοπατιού όσο και με HS-εξαρτώμενο τρόπο.