Περίληψη: | Η παρούσα εργασία αφορά μια διαχρονική μελέτη περίπτωσης με βασικό στόχο την αποτύπωση της εξελικτικής πορείας των ικανοτήτων γραφής ενός παιδιού κατά τη φάση του πρώτου γραμματισμού του.
Η έρευνα εστιάζει στην ανάλυση των γραπτών κειμένων που παρήγαγε ένα αγόρι υψηλού κοινωνικού επιπέδου προέλευσης, ο Ανδρέας, στο πλαίσιο αυθεντικών περιστάσεων επικοινωνίας στο οικογενειακό του περιβάλλον. Η περίοδος κατά την οποία έλαβαν χώρα τα συμβάντα γραμματισμού που εξετάζονται εκτείνεται από τη γέννηση του Ανδρέα έως την είσοδό του στο δημοτικό σχολείο, σε ηλικία πέντε ετών και δέκα μηνών.
Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε από τους γονείς του Ανδρέα κατά τα έτη 2008-2014. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε από τον ερευνητή κατά τα έτη 2015-2016, με τη συμβολή των γονέων του αγοριού.
Οι γραπτές παραγωγές του Ανδρέα αποτιμήθηκαν με βασικούς άξονες τον επιδιωκόμενο σκοπό και τον τρόπο γραφής του συγγραφέα. Επιπλέον, εξετάστηκε μια σειρά από συμπληρωματικά στοιχεία (φορά γραφής, πολυτροπικότητα, τύπος των γραμμάτων -κεφαλαία/πεζά-, χρήση ή μη γραμμάτων του λατινικού αλφαβήτου, σημείων στίξης, κενών ή άλλων τρόπων διαχωρισμού μεταξύ των λέξεων) ώστε να αναδειχθεί, κατά το δυνατό, το σύνολο των ποιοτήτων που χαρακτήριζαν τις γραπτές παραγωγές. Το όνομα αποτέλεσε αντικείμενο ξεχωριστής και εις βάθος ανάλυσης.
Για τον καθορισμό του κοινωνικού επιπέδου προέλευσης του Ανδρέα, όπως και για την κατηγοριοποίηση των γραπτών παραγωγών του, αξιοποιήθηκαν κατάλληλα εργαλεία που αντλήθηκαν από τη βιβλιογραφία και τροποποιήθηκαν προκειμένου να προσαρμοστούν στις ανάγκες της παρούσας έρευνας.
Από την αποτίμηση των αποτελεσμάτων διαπιστώθηκε η ικανοποιητική σκιαγράφηση της διαδικασίας πρόσκτησης του κώδικα της γραφής από τον Ανδρέα κατά τη διαχρονική εξέλιξή της και φωτίστηκαν οι λόγοι που τον ωθούσαν να γράφει. Επιπροσθέτως, αναδείχθηκε η ουσιαστική συμβολή της οικογένειας μέσα από τις αλληλεπιδράσεις της με το παιδί στα πλαίσια συμβάντων γραμματισμού και, τέλος, σημειώθηκαν ορισμένες ενδείξεις που υποστηρίζουν την επίδραση του νηπιαγωγείου στην ανάπτυξη των ικανοτήτων γραφής του παιδιού.
|