| Περίληψη: | Στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η διερεύνηση του θέματος της προστασίας του καταναλωτή κατά τη σύναψη συμβάσεων που άπτονται του ηλεκτρονικού εμπορίου. Παράδειγμα τέτοιων συμβάσεων που θα αναλυθούν εκτενώς είναι οι συμβάσεις εξ αποστάσεως. Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας καθώς και οι ρυθμοί της σύγχρονης καθημερινότητας οδήγησαν εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου από ολόκληρο τον κόσμο να έχουν πρόσβαση σε καθημερινή βάση σε συμβάσεις διαφόρων ειδών. Στο πρώτο κεφάλαιο έχω πραγματευθεί τις έννοιες του Διαδικτύου και τις απίστευτες δυνατότητες που προσφέρει, του ηλεκτρονικού εμπορίου και των συναλλαγών που συνάπτονται με ηλεκτρονικά τεχνικά μέσα. Οι συναλλαγές που συναρτώνται μέσω του Διαδικτύου, αλλά και άλλων μέσων, όπως του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, του φαξ ή ακόμα και του τηλεφώνου, δεν ωφελούν μόνο τις επιχειρήσεις, διαφόρων κλάδων, οι οποίες λόγω των εξ αποστάσεως πωλήσεων έχουν γίνει ιδιαίτερα κερδοφόρες, αλλά και τους καταναλωτές - χρήστες του Διαδικτύου, που οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας και από οποιοδήποτε σημείο μπορούν να πραγματοποιήσουν τις αγορές τους χωρίς κάποια ιδιαίτερη δυσκολία. Ωστόσο, επιβάλλεται η λήψη νομοθετικών ρυθμίσεων, προκειμένου να προστατευθούν αποτελεσματικά οι καταναλωτές. Η Οδηγία 2000/31/ΕΚ, γνωστή ως “Οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο” πραγματεύεται ειδικές ρυθμίσεις που ενσωματώθηκαν στην εθνική μας νομοθεσία. Μετά από μια σύντομη περιγραφή σχετικά με τη συγκεκριμένη Οδηγία που υπάρχει στο 2ο κεφάλαιο της εργασίας, εκτενέστερη αναφορά γίνεται στην Οδηγία 2011/83/ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών όχι μόνο στο ίδιο κεφάλαιο, αλλά και σε σημαντικό μέρος της διπλωματικής αυτής. Αποτελεί την πιο πρόσφατη μεταρρυθμιστική Οδηγία που εφαρμόζεται από τα ευρωπαϊκά κράτη - μέλη για τα περισσότερα είδη συμβάσεων που συνάπτονται από απόσταση. Παρ’ όλα αυτά, ο μεγάλος τίτλος της εξηγείται πως είναι τελικά παραπλανητικός. Στο 3ο κεφάλαιο ορίζονται οι έννοιες του καταναλωτή και του προμηθευτή, σύμφωνα με την προαναφερθείσα Οδηγία.
Ο νομοθέτης, προκειμένου να ωθήσει τους Ευρωπαίους καταναλωτές να συνάπτουν συμβάσεις που πραγματοποιούνται με ηλεκτρονικά τεχνικά μέσα, αλλά και να τους προστατεύσει, παρέχει δύο πολύ σημαντικά και ουσιώδη δικαιώματα. Στο 4ο κεφάλαιο η παρούσα διπλωματική εργασία αναπτύσσει την υποχρέωση των εμπόρων να πληροφορούν πλήρως κάθε καταναλωτή που προτίθεται να πραγματοποιήσει μια τέτοιου είδους συναλλαγή, προτού ολοκληρωθεί η διαδικασία της σύναψης. Το δικαίωμα πληροφόρησης, αλλά και το δικαίωμα υπαναχώρησης ενσωματώθηκαν στη συγκεκριμένη Οδηγία για τα δικαιώματα των καταναλωτών. Το δεύτερο δικαίωμα που μπορούν να ασκήσουν οι ψηφιακοί καταναλωτές, το πολύ μετά από 14 ημέρες από την ολοκλήρωση της σύμβασης, χωρίς να αιτιολογήσουν το λόγο που την απορρίπτουν και χωρίς να επιβαρυνθούν με κάποια πρόσθετη χρηματική ποινή, αναλύεται στο 5ο κεφάλαιο. Επισημαίνονται βέβαια και οι υποχρεώσεις των δύο συμβαλλόμενων μερών σε περίπτωση άσκησής του, είτε είναι χρηματικές είτε αφορούν την παραλαβή ή παράδοση των αγαθών. Στο προτελευταίο μέρος της εργασίας αξιολογείται η αποτελεσματικότητά τους στην προστασία των καταναλωτών. Ο όγκος των πληροφοριών για την ηλεκτρονική σύμβαση, για το αγαθό ή την υπηρεσία, για τον έμπορο κ.λπ. είναι τεράστιος, με αποτέλεσμα ορισμένοι καταναλωτές να οδηγούνται σε σύγχυση. Αμφισβητείται και η αποτελεσματικότητα του δικαιώματος υπαναχώρησης, μιας και υπάρχουν καταναλωτές που δύσκολα αποφασίζουν να αποδεσμευτούν από μια σύμβαση, καθώς μετά την απόκτηση των αγαθών δένονται συναισθηματικά με αυτά ή υποστηρίζουν φανατικά τις αρχικές απόψεις που έχουν για τα προϊόντα. Παράλληλα, η επέκταση της διάρκειας υπαναχώρησης δυσχεραίνει την ισχύουσα κατάσταση. Προτείνονται, λοιπόν, εναλλακτικοί τρόποι χορήγησης των προστατευτικών αυτών δικαιωμάτων για τα συμφέροντα των καταναλωτών.
Στο 6ο κεφάλαιο εξετάζονται οι ειδικές ρυθμίσεις αναφορικά με την προστασία των καταναλωτών στις συμβάσεις εξ αποστάσεως παροχής χρηματoοικονομικών υπηρεσιών, οι οποίες αποτελούν μέρος των συμβάσεων του ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι Έλληνες καταναλωτές προστατεύονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2251/1994, οι οποίες προσαρμόστηκαν με βάση την Οδηγία που μελετάμε. Πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικοί κατά την προσυμβατική τους ενημέρωση, μιας και σε σχέση με τους προμηθευτές βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, οικονομικά κυρίως.
Τέλος, τονίζεται πως, εκτός από τις απαραίτητες πληροφορίες που δίνονται στους καταναλωτές πριν τη σύναψη μιας σύμβασης, απολύτως κατανοητές πρέπει να είναι και οι εγγυήσεις προϊόντων, οι οποίες παρέχονται από τους εμπόρους. Οι ίδιοι είναι υπεύθυνοι για τυχόν ελαττώματα που εμφανίζουν τα αγαθά. Στη συνέχεια ορίζονται οι έννοιες των παραγωγών προϊόντων, των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, της διαφήμισης καθώς και της συγκριτικής διαφήμισης. Οι εμπορικές πρακτικές των προμηθευτών εξετάζονται από τα δικαστήρια. Αν κριθεί πως ανήκουν στην κατηγορία των παραπλανητικών ή επιθετικών, τότε απαγορεύονται, γιατί θεωρούνται αθέμιτες.
|
|---|
