Περίληψη: | H θεραπεία αιμοκάθαρσης επί εδάφους χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου, η αιτιολογία της οποίας είναι ασαφής4,5 Επιπροσθέτως, οι ασθενείς που υποβάλλονται σε διαδερμική αγγειογραφία και αγγειοπλαστική για τη συντήρηση και διόρθωση ανεπαρκών κυκλωμάτων αιμοκάθαρσης, μπορεί να εκτεθούν σε ιονίζουσα ακτινοβολία κατά τις ακτινολογικές διαδικασίες. Ως εκ τούτου, οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση μπορεί να είναι ιδιαίτερης σημασίας επειδή είναι πιθανότερο να υποστούν επαναλαμβανόμενες επεμβατικές διαδικασίες αγγειοπλαστικής ή φλεβογραφίας από άλλους ασθενείς με συχνότερη έκθεση σε ιοντίζουσα ακτινοβολία.
Κύριοι στόχοι της συγκεκριμένης αναδρομικής μελέτης είναι η καταμέτρηση και υπολογισμός της δόσης δέρματος και της συνολικής ενεργού δόσης έκθεσης σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε διαγνωστική φλεβογραφία (VENOGRAPHY) ή/και σε αγγειοπλαστικές (PTA) (Percutaneous Transluminal Angioplasty) για τη διαχείριση ανεπαρκών κυκλωμάτων αιμοκάθαρσης. Στόχος μας ήταν να ελέγξουμε την έκθεση των αιμοκαθαρόμενων ασθενών που εκτίθενται σε ακτινοσκοπική και ακτινογραφική έκθεση, προκειμένου να παρακολουθήσουμε την κλινική μας πρακτική και να ελέγξουμε την άσκοπη χρήση της ακτινοβολίας και του συνεπαγόμενου ντετερμινιστικού και μελλοντικού στοχαστικού κινδύνου για τον ασθενή.
Στην παρούσα μελέτη χρησιμοποιήσαμε την μέθοδο KAP ή DAP που παρέχει συνεχή παρακολούθηση της εξόδου του σωλήνα ακτίνων Χ και ένδειξη της απορροφούμενης δόσης στα σημεία αναφοράς στο δέρμα και τη δυνατότητα υπολογισμού των δόσεων των οργάνων για τυποποιημένες διαδικασίες32. Τα δεδομένα της ακτινικής επιβάρυνσης συλλέχθηκαν από τη συσκευή DAP (Dose Area Product) του Ψηφιακού Αγγειογράφου της Επεμβατικής Ακτινολογίας του Π.Γ.Ν.Π. Οι τιμές του DAP και ο συνολικός χρόνος ακτινοσκόπησης καταγράφονται αυτόματα σ’ ένα αρχείο μετά το πέρας της εξέτασης ανά ασθενή. Η επεξεργασία των δεδομένων τιμών DAP πραγματοποιήθηκε με τον πολλαπλασιασμό ενός συντελεστή που μας υπέδειξε η Ακτινοφυσικός Αναστασία Χατζηκωνσταντή σύμφωνα με πίνακες Monte Carlo για τις συγκεκριμένες ιατρικές πράξεις, την αγγειοπλαστική (PTA)36 και την φλεβογραφία (Venography)37.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τόσο για τις διαγνωστικές όσο και για τις θεραπευτικές διαδικασίες, δεν υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης ντετερμινιστικών αποτελεσμάτων Ka, r < 2 Gy (κατώφλι/όριο για παροδικό ερύθημα). Το Ka, r χρησιμοποιείται ως πρόβλεψη του κινδύνου των επιδράσεων των ιστών, όπως η επαγόμενη από την ακτινοβολία δερματική βλάβη33,34. Οι τυπικές αποκλίσεις του χρόνου ακτινοσκόπησης (FT), του air - kerma (PKA) και της συσωρευτικής δόσης (Ka, r) ήταν συγκρίσιμες με τις μέσες τιμές αυτών των παραμέτρων, παρουσιάζοντας μεγάλη διακύμανση της εκτιμώμενης έκθεσης στην ακτινοβολία. Αυτή η διακύμανση οφείλεται κυρίως στην πολυπλοκότητα των διαδικασιών, στα χαρακτηριστικά των ασθενών και στην εμπειρία του χειριστή. Η αποτελεσματική δόση (ED) αποτελεί δείκτη του κινδύνου για μελλοντικές στοχαστικές επιδράσεις και επιτρέπει τη σύγκριση μεταξύ διαφορετικών τεχνικών35. Η τιμή ED υπολογίστηκε πολλαπλασιάζοντας κάθε συνολική τιμή PKA με τον κατάλληλο συντελεστή μετατροπής 36,37. Οι υψηλότερες τιμές ED λήφθηκαν για τις διαδικασίες της αγγειοπλαστικής PTA. (Διαφορά = 59% χαμηλότερη για τη φλεβογραφία σε σύγκριση με τη διαδικασία της αγγειοπλαστικής). Η γραμμική συσχέτιση των Ka, r και PKA ως συνάρτηση του FT παρουσιάζονται στις Γραφικές Παραστάσεις της παρούσας εργασίας. Ο συντελεστής προσδιορισμών (R2 < 1) έδειξε μια ασθενή γραμμική συσχέτιση και για τις δύο διαδικασίες.
Συνολικά, τα προαναφερθέντα ευρήματα δείχνουν μια γενικά ασφαλή επεμβατική πρακτική με χαμηλή έκθεση (χαμηλή δερματική δόση και αποτελεσματική δόση) σε ανάλυση ανά πράξη. Από την εμπειρία μας, οποιοσδήποτε ασθενής μπορεί να απαιτείται να υποβληθεί σε πολλές τέτοιες διαδικασίες σε ετήσια βάση - επομένως, η ετήσια συσσωρευτική έκθεση σε ακτινοβολία μπορεί να είναι σημαντικά υψηλότερη με πιθανές ανησυχίες για μελλοντικές στοχαστικές επιδράσεις. Επομένως, πιστεύουμε ότι οι επεμβατικές αγγειογραφικές διαδικασίες πρέπει να εκτελούνται σύμφωνα με τις αρχές ALARA ανά πάσα στιγμή. Περαιτέρω διερεύνηση και συλλογή διαχρονικών δεδομένων στους ίδιους ασθενείς δικαιολογείται, προκειμένου να εξεταστούν τα συσσωρευτικά αποτελεσματικά αρχεία δόσεων ασθενών.
|