Μετασωματικές διεργασίες ροδινγκιτίωσης σε οφιολιθικά πετρώματα της κεντρικής Μακεδονίας

• Κύριος συγγραφέας: Ζαρονικόλα, Νίνα
• Άλλοι συγγραφείς: Χατζηπαναγιώτου, Κωνσταντίνος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2018
• Θέματα: Ροδινγκίτες; Οφιόλιθοι; Rodingites; Ophiolites; 552.03

Η ροδινγκιτίωση είναι ευρέως γνωστή ως μια πλούσια σε ασβέστιο μετασωματική διαδικασία, η οποία συνδέεται με την σερπεντινίωση. Ως ροδινγκίτες ορίζονται, παγκοσμίως, τα πετρώματα που είναι πλούσια σε Ca και φτωχά σε Si, τα οποία αποτελούνται κυρίως από Ca-Al και Ca-Mg ορυκτά. Οι ροδινγκίτες συνδέονται συχνά με σερπεντινίτες ποικίλης ηλικίας και γεωλογικού περβάλλοντος. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ροδινγκίτες εντοπίζονται ως φλέβες, ως εγκλείσματα ή σας ζώνες που πλαισιώνουν τους σερπεντινίτες με τα περιβάλλοντα πετρώματα. Έτσι, ο πρωτόλιθος ενός ροδινγκίτη μπορεί να είναι οποιοσδήποτε λιθότυπος. Τα αλκαλικά πλούσια σε ασβέστιο (από την σερπεντινίωση) ρευστά, σε συνδυασμό με διάφορους τύπους πετρωμάτων μπορούν να συμβάλλουν στο ασβέστιο που χρειάζεται η διαδικασία της ροδινγκιτίωσης. Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία εστιάζει στη γεωλογική-πετρογραφική-ορυκτοχημική και γεωχημική μελέτη των ροδινγκιτών από το οφιολιθικό σύμπλεγμα, της ευρύτερης περιοχής μεταξύ Βέροιας και Νάουσας. Πρόκειται για ένα διαμελισμένο οφιολιθικό σύμπλεγμα, το οποίο αποτελείται απο την βάση προς την κορυφή, από σερπεντινιωμένους λερζόλιθους και χαρτσβουργίτες, που διακόπτονται από πυροξενιτικές φλέβες, γάββρους, διαβάσες και βασαλτικές μαξιλαροειδής αποθέσεις. Οι ροδινγκίτες εντοπίζονται ως φλέβες μέσα σε σερπεντινίτες. Σκοπός της μελέτης είναι να δοθεί μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη εικόνα των πετρογενετικών διεργασιών σχηματισμού των ροδινγκιτών όσο και των μεταμορφικών διεργασιών που τα επηρέασαν, καθώς να προσδιοριστούν οι πρωτόλιθοι των δειγμάτων, οι συνθήκες σχηματισμού και η γεωχημική τους εξέλιξη. Τα δείγματα που εντοπίστηκαν στο παραπάνω οφιολιθικό σύμπλεγμα, αποτελούν προϊόντα μετασωμάτωσης που προέρχονται από τρεις διαφορετικούς πρωτόλιθους, όπως γάββρους, υπερβασικούς λιθότυπους (πυροξενίτες και λερζόλιθους) και διαβάσες. Τα δείγματα με γαββρικό πρωτόλιθο αποτελούνται από γρανάτη + διοψίδιο + βεζουβιανό + χλωρίτη ± περοβσκίτη. εντοπίστηκαν δύο είδη βεζουβιανού, τα οποία και αναλύθηκαν λεπτομερώς. Οι ροδινγκίτες που προέρχονται από διαβασικό πρωτόλιθο αποτελούνται από γρανάτη + διοψίδιο + βεζουβιανό + χλωρίτη, ενώ οι ροδινγκίτες από υπερβασικό πρωτόλιθο από γρανάτη + διοψίδιο + χλωρίτη. Παρατηρήθηκαν διάφορα στάδια ροδινγκιτίωσης και δύο είδη από αρκετά ορυκτά, όπως βεζουβιανός, διοψίδιος και γρανάτης (γροσσσουλάριος και αδρανδίτης). Στους ροδινγκίτες της Βέροιας-Νάουσας, υπάρχουν δύο είδη βεζουβιανού. Ο ένας είναι καστανοκίτρινος, ενώ ο άλλος είναι ο έντονα μωβ. Η [120] μέθοδος Isocon χρησιμοποιήθηκε και εφαρμόστηκε σε όλες τις ομάδες των ροδινγκιτών, με στόχο την ακριβή κατανόηση της κινητικότητας των στοιχείων κατά το φαινόμενο της μετασωμάτωσης, όπως για παράδειγμα του Ti, Zr, Cr, Ni, REEs κ.α. To Ti και το Zr, παρέμηναν ακίνητα στους ροδινγκίτες με διαβασικό πρωτόλιθο, ενώ αυξημένη κινητικότητα εμφάνισαν στους ροδινγκίτες με ορθοπυροξενιτικό, λερζολιθικό και γαββρικό πρωτόλιτο. Η μεταφορά όλων των παραπάνω στοιχείων πραγματοποιήθηκε από διάφορα προσδέματα, όπως (OH)-, από τις αλκαλικές συνθήκες που επικρατούσαν και από τις υψηλές ή χαμηλές συγκεκτρώσεις CO2, στο μετασωματικό ρευστό. Κατά το τελευταίο στάδιο της μεταπτυχιακής εργασίας, προτάθηκε το διάγραμμα T-XCO2, μέσω του λογισμικού TWQ, με σκοπό την ακριβή ερμηνεία της σειράς δημιουργίας των κρυσταλλικών φάσεων, τον λεπτομερή προσδιορισμό των συνθηκών σχηματισμού των ροδινγκιτών (T=350-650oC, P=0,1 ΜPa), καθώς επίσης και την εκτενή ανάλυση της φύσεως του ρευστού, που συνέβαλε στην διαδικασία της μετασωμάτωσης. Η όλη διαδικασία έλαβε χώρα σε περιβάλλον καταβύθισης, όπου το ρευστό εμπλουτίστηκε σε μεγάλο βαθμό σε CO2.