Τρίτα σώματα ή μαγνητική δραστηριότητα σε διπλά αστρικά συστήματα;

• Κύριος συγγραφέας: Ζέρβας, Κωνσταντίνος
• Άλλοι συγγραφείς: Χριστοπούλου, Ελευθερία-Παναγιώτα
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2018
• Θέματα: Διπλά εκλειπτικά συστήματα; Μεταβολές περιόδου; Τρίτα σώματα; Μαγνητική δραστηριότητα; Τεχνικές βελτιστοποίησης; Eclipsing binaries; Period variation; Light-time effect (LITE); Magnetic activity (Applegate); Optimization methods; 523.844 4

Η φύση των διπλών αστρικών συστημάτων (γεωμετρία - μοντέλο Roche) και η μεγάλη συχνότητα εμφάνισής τους στο Σύμπαν (τουλάχιστον 50% του συνόλου των αστέρων), προσφέρουν τη μοναδική δυνατότητα υπολογισμού των βασικών αστρικών μεγεθών (μάζες, ακτίνες, θερμοκρασίες), προσδιορισμού της χημικής σύνθεσης των αστέρων, ελέγχου εξελικτικών θεωρίων μέσω της αλληλεπίδρασής τους, ακριβούς προσδιορισμού αποστάσεων, καθώς και του ελέγχου ύπαρξης συνοδών σωμάτων αστρικής ή πλανητικής φύσης. Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η μελέτη ορισμένων εκ των μηχανισμών μεταβολής περιόδου στα διπλά εκλειπτικά αστρικά συστήματα και συγκεκριμένα των μηχανισμών Light-Time Effect (LITE), μαγνητικής δραστηριότητας (Applegate) και μεταφοράς μάζας. Η ανίχνευση των μηχανισμών μεταβολής περιόδου γίνεται μέσω της ανάλυσης διαγραμμάτων O-C (Observed-Calculated) με νέα παρατηρησιακά δεδομένα από το Αστεροσκοπείο Μυθωδία του Πανεπιστημίου Πατρών την περίοδο 2014-2017 και συγκέντρωση χρόνων ελαχίστου φωτός από τη βιβλιογραφία. Στα δύο πρώτα κεφάλαια παρουσιάζονται τα τροχιακά και γεωμετρικά χαρακτηριστικά των διπλών συστημάτων, καθώς και το φαινόμενο συντηρητικής ή μη μεταφοράς μάζας. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύεται ο μηχανισμός LITE ως το αποτέλεσμα της ύπαρξης ενός ή περισσότερων σωμάτων γύρω από το διπλό σύστημα, με την περιοδικότητα της κίνησης γύρω από το κοινό βαρύκεντρο να προκαλεί την εμφάνιση κυκλικής (ημιτονοειδούς) συμπεριφοράς στο διάγραμμα O-C. Η μαγνητική δραστηριότητα στο εσωτερικό των αστέρων μεταγενέστερου του F5 φασματικού τύπου, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από ζώνη μεταφοράς θερμότητας δια ρευμάτων (convection zone), έχει ως αποτέλεσμα την παραμόρφωση του αστέρα εξαιτίας της μεταφοράς στροφορμής διαμέσου των στρωμάτων του. Η παραμόρφωση του σχήματος του αστέρα αντιστοιχεί στον όρο τετραπολικής ροπής αδράνειας, η οποία μεταβάλλεται με αυστηρά κυκλική περιοδικότητα, έτσι ώστε οι δύο μηχανισμοί (LITE και Applegate) να προσφέρουν εναλλακτικές ερμηνείες στην ημιτονοειδή συμπεριφορά ενός διαγράμματος O-C. Επομένως, η ένδειξη για την ύπαρξη τρίτου ή περισσότερων σωμάτων γύρω από το διπλό σύστημα είναι αναγκαίο να επιβεβαιωθεί μέσω φασματοσκοπικών ή/και αστρομετρικών παρατηρήσεων. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναπτύσσονται τα μαθηματικά εργαλεία ανάλυσης του διαγράμματος O-C, τα οποία αποτελούν τεχνικές βελτιστοποίησης για την ελαχιστοποίηση της συνάρτησης κόστους (chi square). Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο γίνεται η εφαρμογή των τεχνικών βελτιστοποίησης στα διαγράμματα O-C των διπλών εκλειπτικών συστημάτων NSVS 14256825, NSVS 07826147 και TZ Boo με νέα παρατηρησιακά δεδομένα από το Αστεροσκοπείο Μυθωδία του Πανεπιστημίου Πατρών την περίοδο 2014-2017 και συγκέντρωση χρόνων ελαχίστου φωτός από τη βιβλιογραφία.