| Περίληψη: | Η φασματοσκοπία Raman θεωρείται αξιόπιστη μέθοδος χαρακτηρισμού της
μοριακής δομής της ύλης. Τελευταία, καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια να αναδειχτεί
και ως μη επεμβατική τεχνική ανίχνευσης ουσιών φαρμακευτικού και βιολογικού
ενδιαφέροντος.Όμως, τα όρια ανίχνευσης αυτών των ουσιών είναι σχετικά χαμηλά και
το φαινόμενο Raman είναι αρκετά ασθενές διότι ο αριθμός των φωτονίων που
σκεδάζονται κατά Raman είναι μικρός. Η επιφανειακή ενίσχυση της σκέδασης Raman
(Surface Enhanced Raman Scattering, SERS) εξυπηρετεί την ανάγκη αυτή ενίσχυσης
του σήματος της συγκεκριμένης σκεδαζόμενης ακτινοβολίας. Πρόκειται για μια
φασματοσκοπική τεχνική που συνδυάζει τη φασματοσκοπία λέιζερ με τις οπτικές
ιδιότητες των μεταλλικών νανοδομών, ενισχύοντας τα σήματα Raman μορίων που
γειτνιάζουν ή είναι προσροφημένα με/σε νανοσωματίδια αργύρου (Ag) ή/και χρυσού
(Au) που απαντώνται υπό τη μορφή είτε νανοκολλοειδών διαλυμάτων ή
νανοεκτραχυμένων επιφανειών.
Στην παρούσα εργασία, πραγματοποιήθηκε μελέτη υποστρωμάτων που
χρησιμοποιούνται στο SERS και συγκεκριμένα του νανοκολλοειδούς αργύρου (Ag).
Για τον σκοπό αυτό, νανοκολλοειδή διαλύματα Ag, που παρασκευάστηκαν με την
κλασσική μέθοδο Lee & Meisel, χαρακτηρίστηκαν με φασματοσκοπία UV-Vis για την
παρατήρηση των δημιουργούμενων πλασμονίων και με δυναμική σκέδαση φωτός για
τον υπολογισμό της υδροδυναμικής ακτίνας των νανοσωματιδίων ή συσσωματωμάτων
τους, ώστε να προσδιοριστεί η επίδρασή τους στην ένταση της σκέδασης Raman και
κατ’ επέκταση στη μεγιστοποίηση της ενίσχυσης SERS. Δύο είναι οι ουσίες που
χρησιμοποιήθηκαν για την παρακολούθηση της ενίσχυσης του SERS, το CTAB και το
Mitoxantrone. Στα φάσματα απορρόφησης UV-Vis με την προσθήκη του παράγοντα
συσσωμάτωσης NaCl η μορφή της ζώνης απορρόφησης άλλαξε σημαντικά και επέφερε
διεύρυνση της απορρόφησης πλασμονίου προς μεγαλύτερα μήκη κύματος. Από τη
στιγμή της προσθήκης NaCl στο διάλυμα ξεκινάει η διαδικασία συσσωμάτωσης των
νανοσωματιδίων Ag με αποτέλεσμα το μέγεθος των σωματιδίων στο κολλοειδές να
μεταβάλλεται αντίστοιχα. Από την τεχνική της δυναμικής σκέδασης του φωτός
προέκυψε πως η υδροδυναμική ακτίνα εξαρτάται από τη συγκέντρωση των
υποστρωμάτων αλλά και από τη συγκέντρωση του ηλεκτρολύτη (NaCl).
Τον χαρακτηρισμό των κολλοειδών διαλυμάτων, ακολούθησε και η επιβεβαίωση
της μέγιστης ενίσχυσης που μετρήθηκε με το SERS. Ως σκεδάζουσες ουσίες
χρησιμοποιήθηκαν σε κάθε περίπτωση το Mitoxantrone και το CTAB. Στα φάσματα
Raman από Mitoxantrone και CTAB στα κολλοειδή που μελετήθηκαν καταγράφηκε
δονητικό φάσμα μόνο όταν στο κολλοειδές προστέθηκε NaCl. Η ενίσχυση SERS στο
Mitoxantrone και το CTAB οφείλεται στην ύπαρξη των «hot spots» που
δημιουργούνται.
Τέλος, πραγματοποιήθηκε μια μελέτη εφαρμογής ποσοτικών μετρήσεων
SE(R)RS διαλυμάτων θαλασσινού νερού που περιέχουν Brilliant Green σε επίπεδο
νανογραμμαρίων ανά mL διαλύματος, πιο συγκεκριμένα το σύστημα ClearBal. Οι
μετρήσεις SERS σε νανοκολλοειδή Ag που παρασκευάστηκαν σύμφωνα με τη
μέθοδο Lee & Meisel διεγέρθηκαν με laser He-Ne (632.8 nm), ενώ για την
ποσοτικοποίηση των μετρήσεων χρησιμοποιήθηκαν καμπύλες βαθμονόμησης του
Brilliant Green σε 0.5 Μ NaCl από τις οποίες προέκυψε όριο ανιχνευσης 2 ng/mL σε
αντίθεση με το 1 μg/mL που προέκυψε από τις μετρήσεις UV-Vis. Έτσι
πραγματοποιήθηκε μια μελέτη εφαρμογής ποσοτικών μετρήσεων επιφανειακά
ενισχυμένης σκέδασης συντονισμού Raman (SERRS) διαλυμάτων ύδατος που
περιέχουν Brilliant Green σε επίπεδο νανογραμμαρίων ανά mL, και πιο συγκεκριμένα
στο σύστημα ClearBal (το οποίο είναι ένα σύστημα επεξεργασίας υδάτινου έρματος
που περιέχει Brilliant Green και CTAB σε αναλογία 1:2).
Οι ποσοτικές μετρήσεις με τη χρήση του SERS σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις
έδειξαν μεγάλη ανιχνευτική ευαισθησία.
Συμπερασματικά, το SERS δείχνει ικανό στον ποσοτικό προσδιορισμό ενεργών
ουσιών σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις.
|
|---|
