Περίληψη: | Ο Αμβρακικός κόλπος βρίσκεται στην Ιόνια ζώνη και αναπτύχθηκε στο Μέσο Τεταρτογενές. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου το ανατολικό τμήμα του κόλπου καταλάμβανε μία λίμνη ενώ το δυτικό παρέμενε χέρσο. Η ακόλουθη άνοδος της στάθμης της θάλασσας πλημύρισε με θαλασσινό νερό τον κόλπο και διαμόρφωσε την σημερινή μορφή του κατά το Ολόκαινο. Η περιορισμένης έκτασης σύνδεση του κόλπου με το Ιόνιο πέλαγος, μέσω των στενών της Πρέβεζας προσδίδει στη μελέτη της θαλάσσιας γεωφυσικής στρωματογραφίας του κόλπου ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει σκοπό τον εντοπισμό και τη διερεύνηση των σταδίων εξέλιξης της παλαιογεωγραφίας του Αμβρακικού κόλπου. Για το σκοπό αυτό συλλέχθηκαν και επεξεργάσθηκαν θαλάσσια γεωφυσικά δεδομένα με τη χρήση τομογράφου υποδομής πυθμένα 3,5 kHz από το δυτικό τμήμα του κόλπου. Η συλλογή, επεξεργασία και η ερμηνεία των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με εξειδικευμένα λογισμικά πακέτα και οδήγησε στην κατασκευή παλαιογεωγραφικών χαρτών σε περιβάλλον GIS.
Η σύνθεση των αποτελεσμάτων και η σύγκριση τους με προηγούμενες αντίστοιχες εργασίες έδειξαν μια ακολουθία παλαιογεωγραφικών αλλαγών στον κόλπο που απορρέουν άμεσα από τις διακυμάνσεις της στάθμης της θάλασσας και του κλίματος. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας παγετώδους περιόδου, όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν περίπου 55μ χαμηλότερη από τη σημερινή, η περιοχή μελέτης αποτελούσε ένα χερσαίο περιβάλλον. Εκεί αναπτυσσόταν ένα καλά διαμορφωμένο υδρογραφικό δίκτυο το οποίο κατέληγε στην ανατολική πλευρά της περιοχής μελέτης. Η σταδιακή άνοδος της στάθμης της θάλασσας οδήγησε σε προσωρινή πλήρωση των υπαρχόντων καναλιών και στην πρώιμη ανάπτυξη μικρών λεκανών τόσο στα δυτικά όσο και στα ανατολικά της περιοχής μελέτης. Στη συνέχεια διακυμάνσεις της στάθμης της θάλασσας καθώς και των ποτάμιων απορροών αποδίδουν σε μια γενική προέλαση των λεπτόκοκκων ιζημάτων από τα ανατολικά προς τα δυτικά. Συγκεκριμένα γεγονότα εντοπίζονται στις σεισμικές καταγραφές ως σεισμικές φάσεις με διαφορετικά ακουστικά χαρακτηριστικά που καλύπτουν ολοκληρωτικά ή μερικώς την περιοχή μελέτης και εξελίσσονται είτε σταδιακά είτε ασύμφωνα σε προγενέστερες φάσεις. Η ανώτερη σεισμική ενότητα με βάση τα ακουστικά χαρακτηριστικά της αποδόθηκε ως αποτέλεσμα θαλάσσιας ιζηματογένεσης λόγω της ολοκληρωτικής επίκλυσης της θάλασσας στον κόλπο, η οποία φαίνεται να ολοκληρώθηκε τελικά περίπου στα 6 χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα.
Τα δεδομένα της παρούσας διπλωματικής συλλέχθηκαν από το Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω. κατά τη διάρκεια της εργασίας υπαίθρου του προγράμματος «Η ανοξική ζώνη Αμβρακικού κόλπου: αποτύπωση, επιπτώσεις και διαχείριση», που συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα ΕΟΧ 2009 – 2014 και από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΣΑΕ 075/8) με υπεύθυνο προγράμματος τον καθηγητή Κ. Κουτσικόπουλο. Η διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών του τμήματος Γεωλογίας της Σχολής Θετικών επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών στην κατεύθυνση ‘Περιβαλλοντική Ωκεανογραφία’.
|