Μελέτη της επίδρασης της καταστολής του ERα στα σηματοδοτικά μονοπάτια του TGF-β και της IL-8 στα καρκινικά κύτταρα μαστού

• Κύριος συγγραφέας: Σωπάκη-Βαλαλάκη, Αναστασία
• Άλλοι συγγραφείς: Θεοχάρης, Αχιλλέας
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2018
• Θέματα: Καρκίνος του μαστού; Καταστολή του ERα; Σηματοδοτικό μονοπάτι του TGF-β; Σηματοδοτικό μονοπάτι της IL-8; Μετάβαση επιθηλίου-μεσεγχύματος (ΕΜΤ); Breast cancer; ERα suppression; TGF-β signaling pathway; IL-8 signaling pathway; Epithelial to mesenchymal transition (EMT); 616.994 490 607 24

Στην παρούσα πτυχιακή εργασία πραγματοποιείται μελέτη της επίδρασης της καταστολής του ERα στα σηματοδοτικά μονοπάτια του TGF-β και της IL-8. Μια από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου στον σύγχρονο κόσμο αποτελεί ο καρκίνος, με τον καρκίνο του μαστού να κατέχει τα πιο υψηλά επίπεδα εμφάνισης στις γυναίκες. Οι μεταβολές στα επίπεδα των οιστρογονοϋποδοχέων αποτελούν τον πιο σημαντικό παράγοντα διαχωρισμού των καρκίνων μαστού σε ER+ και ER- όγκους. Οι δύο κύριοι οιστρογονοϋποδοχείς είναι ο ERα και ο ERβ. Η πλειοψηφία των καρκίνων του μαστού είναι ERα+ και ο οιστρογονοϋποδοχέας αυτός φαίνεται να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη, την εξέλιξη και τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, ενώ είναι ιδιαίτερης σημασίας καθώς τα πρωτεϊνικά του επίπεδα αυξάνονται σε περιπτώσεις καρκίνου του μαστού, αλλά δεν βρίσκονται αυξημένα στο φυσιολογικό ιστό. Η απώλεια της λειτουργίας του ΕRα οδηγεί σε απώλεια του επιθηλιακού φαινοτύπου των καρκινικών κυττάρων, ενώ η παρουσία του ΕRα και η δράση του σηματοδοτικού μονοπατιού που δημιουργεί το σύμπλοκο Ε2/ΕRα ανταγωνίζεται τα σηματοδοτικά μονοπάτια που επάγουν το φαινόμενο του ΕΜΤ μεταξύ των οποίων τα σηματοδοτικά μονοπάτια του TGF-β και της IL-8. Στον καρκίνο του μαστού, ο TGF-β φαίνεται να έχει διττό ρόλο καθώς αρχικά καταστέλλει την ογκογένεση επάγοντας τη διακοπή της ανάπτυξης και προωθώντας την απόπτωση, ενώ σε προηγμένο καρκίνο του μαστού, όπου ο TGF-β υπερεκφράζεται, προωθεί την καρκινογένεση επάγοντας το φαινόμενο ΕΜΤ. Η ιντερλευκίνη 8 (IL-8) αποτελεί μια προφλεγμονώδη χημειοκίνη, η πρόσδεση της οποίας στους υποδοχείς της (CXCR1 και CXCR2) επάγει την ενεργοποίηση πληθώρας σηματοδοτικών μονοπατιών προωθώντας την καρκινογένεση. Έχει βρεθεί αυξημένη σε καρκίνους του μαστού σε σύγκριση με φυσιολογικό ιστό και η παρουσία της σχετίζεται με κακή πρόγνωση. Η έκφραση της IL-8 συνδέεται αρνητικά με την παρουσία του ERα και μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην απόκτηση ή/και τη διατήρηση του φαινομένου ΕΜΤ σε επιθηλιακά καρκινικά κύτταρα. Για το λόγο αυτό, σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη της επίδρασης της καταστολής του οιστρογονοϋποδοχέα ERα στα σηματοδοτικά μονοπάτια του TGF-β και της IL-8. Συγκεκριμένα, σε καρκινικά κύτταρα μαστού που έχει κατασταλεί η έκφραση του ERα καθώς και σε κύτταρα που εκφράζουν τον οιστρογονοϋποδοχέα, εξετάστηκαν τα επίπεδα έκφρασης μορίων που εμπλέκονται στα σηματοδοτικά μονοπάτια που αναφέρθηκαν, η ενεργοποίηση των μονοπατιών αυτών καθώς και η επίδραση της ενεργοποίησης και της αναστολής τους σε κυτταρικές λειτουργικές ιδιότητες και στην επαγωγή του φαινομένου ΕΜΤ. Για τη μελέτη αυτή χρησιμοποιήθηκαν επιθηλιακά καρκινικά κύτταρα μαστού χαμηλής μεταστατικότητας MCF-7, σταθερά διαμολυσμένα με shRNA lentiviral particles για την καταστολή του ERα (SP10+) και Control shRNA MCF-7 (Csh) καρκινικά κύτταρα, στα οποία έχει γίνει εισαγωγή ιικού σωματίου, το οποίο δεν περιέχει την πληροφορία για καταστολή της έκφρασης του γονιδίου του ERα. Τα αποτελέσματα της παρούσας εργασίας καταδεικνύουν ότι η καταστολή του ERα αυξάνει την έκφραση μορίων εμπλεκόμενων στη σηματοδότηση τόσο του TGF-β όσο και της IL-8 και οδηγεί σε ενεργοποίηση των μονοπατιών αυτών. Κυτταρικές λειτουργικές ιδιότητες φαίνεται να επηρεάζονται σημαντικά από την αναστολή σε επίπεδο υποδοχέα του σηματοδοτικού μονοπατιού της IL-8 στα κύτταρα που έχει κατασταλεί ο ERα, ενώ είναι σαφές ότι ενεργοποίηση ή αναστολή μόνο των σηματοδοτικών μονοπατιών του TGF-β και της IL-8 δεν είναι επαρκής για την επαγωγή μορφολογικών μεταβολών και σημαντικών αλλαγών στην έκφραση δεικτών ΕΜΤ.