Διερεύνηση της ποιότητας ζωής και της κατάθλιψης ασθενών με καρκίνο που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία με τα εργαλεία FACT-G και HADS

• Main Author: Τσάτη, Ελευθερία
• Other Authors: Γελαστούλου, Ελένη
• Format: Thesis
• Language: Greek
• Published: 2018
• Subjects: Ποιότητα ζωής; Κατάθλιψη; Καρκίνος; Quality of life; Depression; Cancer; 616.994 001 9

Ο καρκίνος αποτελεί ένα πολύ διαδεδομένο πρόβλημα στις μέρες μας. Κάποιοι τύποι καρκίνου μπορούν να προληφθούν , ενώ άλλοι έχουν περισσότερες πιθανότητες θεραπείας εάν διαγνωστούν εγκαίρως. Η ποιότητα ζωής επιζώντων από τον καρκίνο μπορεί να ποικίλλει ευρέως βάσει του είδους του καρκίνου και της θεραπευτικής αγωγής που λαμβάνει ο κάθε ασθενής. Επίσης ένα σημαντικό ακόμα θέμα όσον αφορά τον καρκίνο είναι η συναισθηματική επιρροή που δέχονται οι πάσχοντες και πως αυτή συμμετέχει στην εμφάνιση της κατάθλιψης. Σκοπός: Η διερεύνηση της ποιότητας της ζωής και της κατάθλιψης των ασθενών με καρκίνο που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία. Υλικό-Μέθοδος: Το δείγμα της παρούσας μελέτης αποτέλεσαν 205 άτομα ασθενείς με καρκίνο που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία. Η επιλογή του δείγματος έγινε ανεξάρτητα από καταγωγή, οικογενειακή και κοινωνικοοικονομική κατάσταση. Ως όργανο μέτρησης χρησιμοποιήθηκε το δομημένο ερωτηματολόγιο, FACT-G (Version 4), αποτελούμενο από 27 ερωτήσεις για την διερεύνηση της ποιότητας της ζωής των ασθενών με καρκίνο που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία, και το δομημένο ερωτηματολόγιο HADS αποτελούμενο από 14 ερωτήσεις, για την ανίχνευση της κατάθλιψης και της αγχώδους διαταραχής των ασθενών αυτών. Η έρευνα διεξήχθη από τον από τον Μάιο του 2016 έως και τον Δεκέμβριο του 2016. Αποτελέσματα: Το 54,1% των ερωτηθέντων ήταν άνδρες και το 45,9% ήταν γυναίκες. Η ηλικία τους κυμαινόταν από 19 έως 85 έτη με μέσο όρο τα 63,19 έτη. Το επίπεδο εκπαίδευσής τους στο μεγαλύτερο ποσοστό (31,2%) ήταν το δημοτικό και αμέσως μετά το λύκειο (24,9%). Οι περισσότεροι ασθενείς ήταν παντρεμένοι σε ποσοστό 69,8%. Το μεγαλύτερο ποσοστό 63,9% ήταν συνταξιούχοι ενώ το 22% άνεργοι. Το 54,6% δήλωσε ότι έχει λάβει και χειρουργική θεραπεία ως συνδυασμό με την χημειοθεραπεία ενώ το 22,4% ότι δεν έχει λάβει άλλο είδος θεραπείας. Το 59,5% δεν πάσχει από άλλα νοσήματα. Από το 2014 έως το 2016 διαγνώστηκε το 70,9% των περιπτώσεων ενώ χημειοθεραπεία ξεκίνησε το 43,5% μέσα στο 2016. Η πιο συχνή εμφάνιση καρκίνου ήταν στο μαστό με ποσοστό 22,4% και ακολούθησαν στο παχύ έντερο και στον πνεύμονα με ποσοστά 18,6% και 17,6% αντίστοιχα. Στις γυναίκες πιο συχνή ήταν η εμφάνιση του καρκίνου του μαστού ενώ στους άνδρες του καρκίνου του πνεύμονα. Το 75,2% ανέφερε ότι του λείπει η ζωντάνια από λίγο έως μέτρια. Το μεγαλύτερο ποσοστό 43,5% ανέφερε ότι δεν είχε πόνους κατά την διάρκεια της εβδομάδας που είχε περάσει. Η βαθμολογία αυτής της κατηγορίας των ερωτήσεων είχε μέσο όρο τους 19,7 βαθμούς , με μέγιστη βαθμολογία το 28 και ελάχιστη το 9. Στις συσχετίσεις που έγιναν φάνηκε ότι στην κατηγορία προσωπική – φυσική κατάσταση να δημιουργούνται σημαντικά στατιστικές διαφορές όσον αφορά τον τόπο διαμονής (p=0,045) και το είδος θεραπείας που έλαβε ο ασθενής συνδυαστικά με την χημειοθεραπεία (p=0,034). Οι περισσότεροι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι στηρίζονται από τις οικογένειες τους και τους φίλους τους και ότι νιώθουν ασφάλεια. Ο μέσος όρος της βαθμολογίας αυτής είναι 23, με μέγιστη βαθμολογία το 28 και ελάχιστη το 11,7. Παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές όσον αφορά το φύλο των ασθενών (p=0,008), το είδος θεραπείας που έλαβε ο ασθενής συνδυαστικά με την χημειοθεραπεία (p=0,003) και την συνύπαρξη άλλων νοσημάτων( p=0,04).Το μεγαλύτερο ποσοστό 42,4% είναι ικανοποιημένο από τον τρόπο που αντιμετωπίζειτην ασθένεια του. Το 35,6% νιώθει αρκετή νευρικότητα. O μέσος όρος της βαθμολογίας αυτής είναι 15,5 με μέγιστη βαθμολογία το 23 και ελάχιστη το 6.. Στις συσχετίσεις που έγιναν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα (p=0,007). Το 32,7% σε μέτριο βαθμό αποδέχονται την ασθένεια του. Το 36,1% δεν κοιμάται αρκετά καλά. Το 42,2% ανέφερε ότι είναι μέτρια ικανοποιημένος από την ποιότητα της ζωής του. Ο μέσος όρος της βαθμολογίας αυτής είναι 18,5 με μέγιστη βαθμολογία το 28 και ελάχιστη το 5. Στατιστικά σημαντικές διαφορές παρατηρήθηκαν συγκριτικά με το φύλο (p=0,001) και όσον αφορά την οικογενειακή κατάσταση των ασθενών (p=0,001). Η συνολική βαθμολογία της γενικής βαθμολογίας της ποιότητας ζωής είχε ως μέσο όρο τη βαθμολογία 76,7 , με μέγιστη βαθμολογία το 104 και ελάχιστη το 53. Στις συσχετίσεις που έγιναν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές σχεδόν σε όλα τα δημογραφικά που αναλύσαμε, συγκεκριμένα το φύλο (p=0,019), τον τόπο διαμονής (p=0,002), την οικογενειακή κατάσταση ( p=0,007), το μηνιαίο εισόδημα (p=0,009) και τέλος την συνύπαρξη και άλλων νοσημάτων (p=0,02).Το μεγαλύτερο ποσοστό 48,3νιώθει αρκετά ανήσυχο και τρομαγμένο. Το 50,2% δεν αντιμετωπίζει συναισθήματα φόβου σε μεγάλο βαθμό. Το 44,4% ανέφερε ότι δεν νιώθουν κεφάτοι αρκετά. Ενώ το 40,5% ανέφερε ότι νιώθει αρκετά συχνά σαν να έχουν πέσει οι ρυθμοί του. Η βαθμολογία των ερωτήσεων που αφορούσαν το άγχος είχε ως μέσο όρο τη βαθμολογία 9,1 , με μέγιστη βαθμολογία το 18 και ελάχιστη το 0. Όσον αφορά το υψηλότερο ποσοστό βρέθηκε στους βαθμούς 11-21(σοβαρή υποψία ύπαρξης κατάθλιψης)(36,6%). Η βαθμολογία των ερωτήσεων που αφορούσαν την κατάθλιψη είχε ως μέσο όρο την βαθμολογία 8,8 , με μέγιστη βαθμολογία το 17 και ελάχιστη το 1. Όσον αφορά το μεγαλύτερο ποσοστό βρέθηκε στους βαθμούς 8-10(υποψία ύπαρξης κατάθλιψης) (34,5%). Συγκριτικά με τα δημογραφικά στοιχεία δεν βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές. Στις συσχετίσεις που έγιναν μεταξύ των διαστάσεων της ποιότητας ζωής και της συνολικής βαθμολογίας του άγχους έδειξαν σημαντικά στατιστικές διαφορές όσον αφορά την γενική ικανότητα λειτουργικότητας ( p=0,03) και την συνολική ποιότητα ζωής των ασθενών (p=0,01). Ακόμα στις συσχετίσεις μεταξύ των παραγόντων της ποιότητας ζωής και της βαθμολογίας της κατάθλιψης, παρατηρούμε σημαντικά στατιστικές διαφορές όσον αφορά την προσωπική φυσική κατάσταση των ασθενών (p=0,01) και την κοινωνική – οικογενειακή κατάσταση (p=0,01). Συμπεράσματα: Το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων είναι ικανοποιημένο από τον τρόπο που αντιμετωπίζει την ασθένεια του και με την ποιότητα της ζωής τους. Η ποιότητα ζωής επιδράει θετικά στον παράγοντα άγχος και κατάθλιψη, όσο πιο καλή ποιότητα ζωής έχει ένας ασθενής τόσο χαμηλότερα είναι τα επίπεδα του άγχους που αναπτύσσει.