| Περίληψη: | Η ανά χείρας διατριβή διερευνά την ταξική σύνθεση των συνδικάτων και τους προσδιοριστικούς παράγοντες της συνδικαλιστικής πυκνότητας στην Ελλάδα. Δεδομένης της αναμόρφωσης του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα την περίοδο της οικονομικής κρίσης και σαν αποτέλεσμά της, εξετάζεται η επίδραση της αναμόρφωσης του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων στη σύνθεση του συνδικαλιστικού κινήματος. Στη βάση αυτή τα τρία κύρια ερωτήματα που διερευνούνται κατά σειρά στην παρούσα εργασία μορφοποιούνται ως εξής: 1) ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στο σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα, 2) η ταξική σύνθεση της μισθωτής εργασίας και του συνδικαλιστικού κινήματος και 3) οι παράγοντες που καθορίζουν το βαθμό συμμετοχής των μισθωτών στα συνδικάτα και ειδικότερα μεταξύ αυτών η επίδραση των αλλαγών του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, στη δομή του συνδικαλιστικού κινήματος.
Η διερεύνηση του πρώτου ερωτήματος βασίστηκε στην επισκόπηση της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας, ενώ με τη μέθοδο της ανάλυσης περιεχομένου και τη χρήση πρωτογενών δεδομένων διερευνήθηκε ειδικότερα ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στο ελληνικό σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων. Από τη διερεύνηση προκύπτει η τοποθέτηση του ελληνικού συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων και εργασιακών σχέσεων εντός της ποικιλίας των συστημάτων εργασιακών σχέσεων, στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν μετά την προσφυγή των ελληνικών κυβερνήσεων στο μηχανισμό στήριξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Από τη διερεύνηση προκύπτει πως συντελέστηκε μια δραστική αναμόρφωση του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων ως αποτέλεσμα της λεγόμενης «εσωτερικής υποτίμησης». Μέσα από τη διαδικασία της άτακτης αποκέντρωσης, απαξιώθηκαν οι πολύ-εργοδοτικές διαπραγματεύσεις και συντελέστηκε μια μετάβαση του ελληνικού συστήματος εργασιακών σχέσεων από το «σύστημα με επίκεντρο το κράτος» στο σύστημα του «φιλελεύθερου πλουραλισμού».
Η διερεύνηση του δεύτερου ερωτήματος βασίστηκε στη σχετική βιβλιογραφία και στη χρήση δευτερογενών δεδομένων σχετικά με την ταξική σύνθεση της μισθωτής εργασίας, ενώ με τη μέθοδο της δομημένης συνέντευξης και τη χρήση πρωτογενών δεδομένων διερευνήθηκε ειδικότερα η ταξική σύνθεση των συνδικάτων. Τα συμπεράσματα της διερεύνησης του δεύτερου ερωτήματος, υποστηρίζουν πως το ελληνικό συνδικαλιστικό ηγεμονεύεται από μισθωτούς προερχόμενους από τη νέα μικροαστική τάξη.
Η διερεύνηση του τρίτου ερωτήματος βασίστηκε επίσης στην ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας και δευτερογενών δεδομένων, ενώ με τη μέθοδο της δομημένης συνέντευξης και τη χρήση πρωτογενών δεδομένων διερευνήθηκαν οι προσδιοριστικοί παράγοντες της συνδικαλιστικής πυκνότητας στα ελληνικά συνδικάτα. Τα συμπεράσματα από τη διερεύνηση του τρίτου ερωτήματος, υποστηρίζουν πως οι σταθεροί δεσμοί με την απασχόληση, το μέγεθος του φορέα απασχόλησης, η απασχόληση στο δημόσιο τομέα και η εμπιστοσύνη έναντι της ηγεσίας των πρωτοβάθμιων σωματείων, αποτελούν παράγοντες που καθορίζουν τη συμμετοχή στα συνδικάτα. Όταν όλοι οι προσδιοριστικοί παράγοντες συνεξετάζονται, τότε η ύπαρξη ή επίσκεψη εκπροσώπου σωματείου στον χώρο εργασίας των μισθωτών, αναδεικνύεται ως ο σημαντικότερος προσδιοριστικός παράγοντας της συμμετοχής στα συνδικάτα. Επιπλέον, από τη διερεύνηση του τρίτου ερευνητικού ερωτήματος προέκυψε πως η αναμόρφωση του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων αποδυνάμωσε το ρόλο των συνδικάτων που συγκροτούνται σε κλαδικό/ομοιοεπαγγελματικό επίπεδο, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τη δραστική μείωση των μελών των συνδικάτων που καλύπτονται από κλαδικές/ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις μεταξύ των ετών 2012-2015. Τέλος, από το δείκτη συνολικής στάσης των μισθωτών έναντι του συνδικαλιστικού εργατικού κινήματος, προέκυψε πως η συντριπτική πλειοψηφία των μισθωτών εκδηλώνει αρνητική στάση.
|
|---|
