Περίληψη: | Η βρουκέλλωση αποτελεί σοβαρή ζωοανθρωπονόσο με παγκόσμια εξάπλωση και σημαντικές επιπτώσεις στη Δημόσια Υγεία, την οικονομία και την κτηνοτροφία. Στην Ελλάδα η νόσος ενδημεί και εμφανίζει την μεγαλύτερη δηλούμενη επίπτωση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η νόσος αναφέρεται παγκόσμια με πολλές ονομασίες, στη χώρα μας είναι γνωστή ως «μελιταίος πυρετός». Ως ζωοανθρωπονόσος, η εξάλειψη της βρουκέλλωσης από τον άνθρωπο προϋποθέτει την εκρίζωσή της από το ζωικό πληθυσμό. Στα πλαίσια αυτά εφαρμόζονται στην χώρα μας εδώ και σαράντα χρόνια, προγράμματα ελέγχου και εκρίζωσης της νόσου στα ζώα χωρίς όμως τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Με την παρούσα διπλωματική εργασία, έχει η οποία έχει τίτλο: «Αναδρομική μελέτη της επίπτωσης της βρουκέλλωσης στην ΠΕ Αχαΐας και η επίδραση στη Δημόσια Yγεία» μελετάται η νόσος στους ανθρώπους και στα ζώα για την περίοδο από το 2007 έως και το 2017. Σκοπός της εργασίας, είναι να εκτιμηθεί η πορεία του Εθνικού προγράμματος ελέγχου στο ζωικό κεφάλαιο των αιγοπροβάτων της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας, να υπολογιστεί η επίπτωση της βρουκέλλωσης στους ανθρώπους για το ίδιο χρονικό διάστημα και να εκτιμηθούν οι παράγοντες κινδύνου, να εξεταστεί η συσχέτιση του εμβολιαστικού προγράμματος με τα κρούσματα βρουκέλλωσης στους ανθρώπους, να διερευνηθεί η πιθανή υποδήλωση των ανθρώπινων κρουσμάτων σε σχέση με τα επίσημα στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Για την εκτίμηση της πορείας εφαρμογής του προγράμματος των αιγών και προβάτων ζητήθηκαν τα απαιτούμενα στοιχεία από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναδρομικά για τα έτη από το 2007 έως και το 2017. Για την ίδια χρονική περίοδο αντλήθηκαν δεδομένα σε σχέση με τις γνωστοποιήσεις των ανθρώπινων κρουσμάτων από την Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας ΠΕ Αχαΐας και το Τμήμα Κτηνιατρικής της ΠΕ Αχαΐας. Ταυτόχρονα ζητήθηκαν επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των περιστατικών από το ΚΕΕΛΠΝΟ προκειμένου να γίνει διασταύρωση και σύγκριση με τα δεδομένα από τις προαναφερθείσες υπηρεσίες. Τα στοιχεία ομαδοποιήθηκαν και αναλύθηκαν στατιστικά. Υπολογίστηκε η ανά έτος επίπτωση και η συνολική μέση επίπτωση για τα έντεκα χρόνια της μελέτης. Στη συνέχεια εκτιμήθηκαν οι πιθανοί παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου, ενώ πραγματοποιήθηκαν συσχετίσεις της πορείας εφαρμογής του εμβολιαστικού προγράμματος με την επίπτωση στους ανθρώπους.
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι το πρόγραμμα ελέγχου και εκρίζωσης των αιγών και των προβάτων δεν εφαρμόζεται σε ικανοποιητικό βαθμό. Η εμβολιακή κάλυψη σε επίπεδο αριθμού ζώων, αν και είναι δύσκολο να υπολογιστεί δεν είναι ικανή να προκαλέσει μείωση των ανθρώπινων κρουσμάτων. Για την περίοδο από το 2007 έως το 2017 καταγράφηκαν 105 κρούσματα σε ανθρώπους και η συνολική μέση επίπτωση υπολογίστηκε σε 3,1 κρούσματα/100.000 πληθυσμού. Η δήλωση των ανθρώπινων κρουσμάτων, παρουσιάζει εποχιακή κατανομή με την πλειοψηφία των κρουσμάτων να καταγράφονται τους ανοιξιάτικους και τους πρώτους καλοκαιρινούς μήνες του έτους. Η βρουκέλλωση εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, περισσότερο στην ηλικιακή ομάδα των 25 με 44 ετών, ενώ καταγράφηκε και σημαντικός αριθμός κρουσμάτων σε παιδιά. Είναι κατεξοχήν επαγγελματικό νόσημα, αφού κυριότερος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου είναι η άσκηση του κτηνοτροφικού επαγγέλματος και σε μικρότερο ποσοστό η εργασία σε τυροκομείο. Άλλοι παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση της νόσου αποτελούν η επαφή με τα ζώα και η κατανάλωση μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών. Ο τύπος του παθογόνου μικροοργανισμού που ευθύνεται για την πρόκληση των ανθρώπινων κρουσμάτων στην ΠΕ Αχαΐας είναι η Brucella spp και η Brucella melitensis. Στην μελέτη διαπιστώθηκε μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των γιατρών των Δημοσίων Φορέων υγείας, σχετικά με την δήλωση ανθρώπινων κρουσμάτων σε σχέση με τους ιδιώτες γιατρούς. Επιπλέον παρατηρήθηκε ότι η διασύνδεση και η επικοινωνία των υπηρεσιών που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση και διαχείριση της νόσου, εμφανίζει στην πράξη προβλήματα και πρέπει να βελτιωθεί. Τέλος αναδείχθηκε η ανάγκη για αποτελεσματικότερη εφαρμογή του προγράμματος ελέγχου και εκρίζωσης στα αιγοπρόβατα, ενώ προτάθηκαν ουσιαστικά μέτρα για την σφαιρική αντιμετώπιση της νόσου και την προάσπιση της Δημόσιας Υγείας.
|