Περίληψη: | Σκοπός της παρούσας έρευνας αποτελεί η εξέταση της έννοιας του καλού μαθητή. Στόχος είναι η διερεύνηση των πτυχών ως προς τις οποίες οι δάσκαλοι και οι δασκάλες κρίνουν και αξιολογούν τους μαθητές, χαρακτηρίζοντάς τους ως καλούς ή μη, καθώς και η εξέταση των διαφόρων παραμέτρων που προκαλούν διαφοροποιήσεις μεταξύ των εκπαιδευτικών ως προς τη νοηματοδότηση της έννοιας του καλού μαθητή. Αρχικά διερευνάται η παραγωγή της γνώσης της διεθνούς βιβλιογραφίας που σχετίζεται με τη θεματική αυτή. Ως θεωρητικό πλαίσιο αξιοποιείται η θεωρία του Basil Bernstein, η οποία και αναλύεται στην τρίτη ενότητα. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η μεθοδολογική προσέγγιση της πολυμεθοδολογίας, καθώς και ο τρόπος συνδυασμού των ποιοτικών και ποσοτικών αποτελεσμάτων. Τα ευρήματα που προκύπτουν αναδεικνύουν αφενός τα χαρακτηριστικά με βάση τα οποία αξιολογούνται οι μαθητές ως καλοί, και αφετέρου τους λανθάνοντες κανόνες αξιολόγησης των παιδαγωγικών πρακτικών. Συγκεκριμένα, βάσει των ερευνητικών ευρημάτων, φαίνεται ότι «καλοί» θεωρούνται οι μαθητές που πληρούν ορισμένα χαρακτηριστικά ως προς 6 άξονες, την συμπεριφορά και την στάση μες στην τάξη, την πειθαρχία του χαρακτήρα τους, την κατάκτηση ορισμένων ακαδημαϊκών ικανοτήτων και δεξιοτήτων, και τη διάθεση κάποιων εγγενών χαρακτηριστικών. Οι υπερκείμενοι κανόνες αξιολόγησης που τελικά διέπουν τις παιδαγωγικές πρακτικές φαίνεται να είναι η τήρηση των ρυθμιστικών και διδακτικών κανόνων της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Τα ερευνητικά δεδομένα, ωστόσο, δείχνουν ότι η αντιμετώπιση των μαθητών μέσω της βαθμολογίας προσεγγίζεται διαφορετικά. Οι εκπαιδευτικοί νιώθουν υποχρεωμένοι να αξιολογούν την τήρηση των διδακτικών κανόνων, παραβλέποντας τους ρυθμιστικούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μαθητές που οι δάσκαλοι θεωρούν καλούς να έχουν συχνά χαμηλούς βαθμούς. Αυτό αποτελεί μια αιτία αναζήτησης μιας περιγραφικής μορφής αξιολόγησης, στην οποία θα αποδίδεται η πολυπρισματικότητα των μαθητών. Στη συνέχεια, στα αποτελέσματα εντοπίζεται ότι ο οριζόντιος λόγος βοηθάει τους μαθητές στην σχολική τους πορεία μόνο όταν μετατρέπεται σε κάθετο λόγο. Επιπλέον, κατά την έρευνα φαίνεται να διαμορφώνονται 6 τυπολογίες καλών μαθητών: οι «τυπικά καλοί», οι «ιδανικοί», οι «μποεμ», η «ήρεμη δύναμη» και τα «μαθηματικά μυαλά». Τέλος, εξετάζοντας την ατομική αναπλαισίωση της γνώσης από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, και στηριζόμενοι στα δομικά στοιχεία της ατομικής θεωρίας αγωγής των εκπαιδευτικών, ανιχνεύονται και παρουσιάζονται κάποια κριτήρια που επηρεάζουν τη διαφοροποίηση της κατασκευής της έννοιας του καλού μαθητή στην συνείδηση των δασκάλων. Επιρροή στην κατασκευή της έννοιας του καλού μαθητή δείχνουν η προηγούμενη μαθητική εμπειρία των εκπαιδευτικών, η προϊούσα επαγγελματική τους εμπειρία, οι ιστορικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες μάθησης και η οικογενειακή τους κατάσταση. Αντιθέτως, οι εκπαιδευτικοί φαίνεται να δηλώνουν ότι επηρεάζονται σε πολύ μικρό βαθμό από τους σχολικούς συμβούλους και την επαγγελματική τους εκπαίδευση, θεωρώντας αυτές τις πηγές γνώσης πολύ θεωρητικές και μακριά από την καθημερινή σχολική πραγματικότητα. Τέλος, παρουσιάζονται ενδελεχώς τα ερευνητικά ευρήματα και στην συνέχεια ακολουθούν προτάσεις για μελλοντικές έρευνες.
|