| Περίληψη: | Ο όρος «κειμενικά είδη» (Genres), αν και βασικός του γλωσσολογικού και παιδαγωγικού λεξιλογίου –εφόσον αναφέρεται ως αντικείμενο γλωσσικής διδασκαλίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση-, παραμένει ασαφής ως προς την περιγραφή - ανάλυση και εφαρμογή του στον εκπαιδευτικό χώρο. Κάθε φορά που οι οδηγίες διδασκαλίας αναφέρονται σε «γένη λόγου», «κειμενικά είδη» ή «κειμενικούς τύπους» αναζωπυρώνεται η συζήτηση γύρω από τη δυσκολία ορισμού τους αλλά και ο προβληματισμός ως προς τη διδασκαλία τους στους μαθητές και τις μαθήτριες.
Σκοπός της παρούσας εργασίας, η οποία έχει ως θεωρητική βάση τη Συστημική Λειτουργική Γλωσσολογία, είναι να διερευνήσει την έννοια και την εμφάνιση των κειμενικών ειδών στα σχολικά βιβλία της Νεοελληνικής Γλώσσας του Γυμνασίου και τις δυνατότητες διδακτικής αξιοποίησής των κειμένων των σχολικών βιβλίων. Η διδασκαλία τους μέσα στα πλαίσια της Συστημικής Λειτουργικής Γραμματικής αποτελεί μια οπτική που αναδεικνύει τη λειτουργική σχέση των λεξικογραμματικών και σημασιολογικών χαρακτηριστικών ενός κειμένου με τους κοινωνικούς στόχους που αυτό ικανοποιεί. Από την έρευνα διαπιστώσαμε ότι τα βιβλία ακολουθούν κατ’ αρχάς τη θεωρία και την τυποποίηση της παραδοσιακής ρητορικής (κείμενα περιγραφικά, αφηγηματικά και επιχειρηματολογίας) και περιλαμβάνουν ποικιλία κειμενικών τύπων. Εστιάζουν στο επικοινωνιακό πλαίσιο και τον επικοινωνιακό σκοπό, χωρίς όμως να αναδεικνύονται βαθύτερα οι διαφορές σε συνδυασμό με την κοινωνική χρήση της γλώσσας ή να ενισχύονται οι σχετικές μεταγνωστικές ικανότητες των μαθητών. Το όλο θέμα συνδέεται με το είδος του γραμματισμού που εξασφαλίζει η παρεχόμενη εκπαίδευση και τις γενικότερες απαιτήσεις για αναπροσαρμογή του περιεχομένου και των μεθόδων διδασκαλίας.
|
|---|
