Περίληψη: | Οι ασθενείς με αποφρακτικό ίκτερο έχουν αυξημένη συχνότητα επιπλοκών
και θανάτου ιδιαιτέρως μετά από επεμβατικούς διαγνωστικούς ή
θεραπευτικούς χειρισμούς. Ο νετερικός βλεννογόνος αποτελεί ανατομικό και
λειτουργικό φραγμό ο οποίος περιορίζει εντός του αυλού τα βακτηρίδια και τις
ενδοτοξίνες εμποδίζοντας τους την δίοδο στη συστηματική κυκλοφορία και την
διασπορά τους. Υπάρχουν όμως παθολογικές καταστάσεις κατά τις οποίες ο
εντερικός βλεννογόνος ανεπαρκεί επιτρέποντας την είσοδο στην κυκλοφορία
και την διασπορά ενδοτοξινών και ενερικών μικροβίων – το φαινόμενο είναι
γνωστό με τον όρο βακτηριακή μετακίνηση (bacterial translocation) – με
αποτέλεσμα σηπτικές επιλοκές, ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων και υψηλή
θνητότητα. Πειραματικές και κλινικές μελέτες έδειξαν ότι ο αποφρακτικός
ίκτερος προκαλεί δυσλειτουργία του βλεννογόνιου εντερικού φραγμού με
αποτέλεσμα την ενδοτοξιναιμία και βακτηριακή μετακίνηση που
διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη επιπλοκών στους ασθενείς με
αποφρακτικό ίκτερο.
Η έκθεση στην ενδοτοξίνη είναι σημαντική γιά την ανάπτυξη του
ανοσοποιητικού συστήματος του ξενιστή, αλλά όταν εκτεθεί σε υψηλές
συγκεντρώσεις τα αποτελέσματα είναι επιβλαβή. Υπό φυσιολογικές συνθήκες
ο εντερικός φραγμός εμποδίζει την δίοδο των μικροβίων στο στείρο
περιβάλλον της περιτοναικής κοιλότητας, της πυλαίας φλέβας και της
συστηματικής κυκλοφορίας. Στο ήπαρ ο πληθυσμός των κυττάρων Kuppfer
αποτελεί τον κύριο όγκο του δικτυοενδοθηλιακού συστήματος κι είναι
στρατηγικά τοποθετημένος στην συμβολή του συστήματος της πυλαίας για
την εξουδετέρωση κι απομάκρυνση ενδοτοξινών και βακτηριδίων της πυλαίας.
Λειτουργικές διαταραχές είτε του εντερικού βλεννογόνου είτε των κυττάρων
Kuppfer -λόγω κατασταλμένης εκκαθαριστικής ικανότητας εξαιτίας της
χολόστασης - έχει ως αποτέλεσμα την διαφυγή ενδοτοξινών και μικροβίων
αρχικά στους μεσεντέριους λεμφαδένες, στην πυλαία και στην συνέχεια μέσω
της συστηματικής κυκλοφορίας σε απομακρυσμένα όργανα.
Ο σκοπός της διατριβής αυτής είναι η επιβεβαίωση και η μελέτη της
ενδοτοξαιμίας και βακτηριακής μετακίνησης στο πειραματικό μοντέλο του αποφρακτικού ικτέρου , καθως και η προσπάθεια αποτροπής του φαινομένου
μέσω χορήγησης τροφικών κι ανοσοδιεγερτικών παραγόντων και
συγκεκριμένα γλουταμίνης κι αργινίνης.
Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης επιβεβαίωσαν την ύπαρξη
πυλαίας και συστηματικής ενδοτοξιναιμίας και βακτηριακής μετακίνησης στην
εξωηπατική απόφραξη των χοληφόρων. Παρατηρήθηκε επίσης αύξηση της
απόπτωσης στον εντερικό βλεννογόνο όπως τεκμηριώθηκε με βάση την
μορφομετρική ανάλυση και τις μετρήσεις DNA και πρωτείνης, μηχανισμός που
οδηγεί στην περαιτέρω ατροφία του βλεννογόνου πιθανώτατα μέσω
διαταραχής στην αναλογία κυτταρικού πολλαπλασιασμού και κυτταρικού
θανάτου.
Η γλουταμίνη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον εντερικό μεταβολισμό,
δομή και λειτουργία όπως και σε αλλα ταχέως πολλαπλασιαζόμενα κύτταρα Η
χορήγησή της φαίνεται να ελαττώνει την ΒΜ και να βελτιώνει την επιβίωση σε
αρκετά μοντέλλα σήψης εντερικής προελεύσεως πιθανώς με τροφική δράση
στον εντερικό βλεννογόνο και στα κύτταρα του ανοσοποιητικού
Η αργινίνη, ειναι σημαντικό αμινοξύ για την λειτουργια των
λεμφοκυττάρων και βελτιώνει την κυτταρική απάντηση του ανοσοποιητικού
όταν χορηγηθεί τοσο σε ανθρώπους όσο και σε πειραματοζωα. Η αργινίνη
όμως, επιπλέον συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των μελετητών γιατι αποτελεί
πρόδρομο μόριο του μονοξειδίου του αζώτου, μόριο με πολλαπλές
λειτουργίες τόσο στην ανοσία και φλεγμονή όσο και στη εντερική
διαπερατότητα και βακτηριακή μετακίνηση
Η χορήγηση των δύο αυτών ανοσοθρεπτικών αμινοξέων μείωσε την
ενδοτοξιναιμία και βακτηριακή μετακίνηση δρώντας πιθανώς τόσο στο
ανοσοποιητικό σύστημα όσο και στην ακεραιότητα του εντερικού βλεννογόνου
με μείωση της απόπτωσης και στην περίπτωση της γλουταμίνης παράλληλη
αύξηση του κυτταρικού πολλαπλασιασμού, όπως αναδείχθηκε στην μέτρηση
των μιτώσεων και στην αύξηση του εντερικού DNA και πρωτείνης. Σε
περιπτώσεις εξωηπατικής απόφραξης των χοληφόρων έχει παρατηρηθεί
σημαντική καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος με επίδραση τόσο στα
Τ-κύτταρα όσο και στα κύτταρα Kuppfer. Προηγούμενες αναφορές στη
δυσλειτουργία της κυτταρικής ανοσίας εισηγούνται ότι η καταστολή της
δραστηριότητας των Τ-κυττάρων έχουν άμεσο αποτέλεσμα στη συστηματική ενδοτοξιναιμία, ενώ η καταστολή του μιτογονικού ερεθίσματος των Τ-
κυττάρων συμβαίνει δευτερογενώς ως αποτέλεσμα βακτηριακής μετακίνησης.
Στη δική μας μελέτη η χορήγηση των ανοσοθρεπτικών αυτών πεπτιδίων
ελάττωσε την βακτηριακή μετακίνηση και βελτίωσε σημαντικά τις ιστολογικές
αλλοιώσεις που προκαλεί η εξωηπατική χολόσταση στα πυλαία διαστήματα
του ήπατος με πιθανώτερο αιτιοπαθογενετικό μηχανισμό την μείωση της
ενδοτοξιναιμίας στην πυλαία φλέβα.
Συμπερασματικά τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης επιβεβαιώνουν
την ενδοτοξιναιμία και βακτηριακή μετακίνηση στον πειραματικό αποφρακτικό
ίκτερο και δείχνουν πως η χορήγηση ανοσοθρεπτικών αμινοξέων όπως η
γλουταμίνη και αργινίνη περιορίζουν το φαινόμενο με παράλληλη βελτίωση
της ιστολογικής εικόνας τόσο τού ήπατος όσο και του λεπτού εντέρου.
|