Περίληψη: | Στην εργασία εξετάζω την έννοια της διαφοράς στη Φαινομενολογία του Πνεύματος του Hegel. Πιο συγκεκριμένα θα επιχειρήσω να αναγνώσω την έννοια της διαφοράς μέσα από ένα ηθικό και πολιτικό πρίσμα, εξετάζοντας τη σχέση της με την ιστορία και την πρόοδο. Η διαφορά είναι ένα δυναμικό στοιχείο που συνιστά εφαλτήριο για κάθε μεταβολή. Η ανθρώπινη ιστορία, η ιστορία του Πνεύματος σε κάθε πτυχή της επιδιώκει να γνωρίσει την αλήθεια και να πραγματώσει την ελευθερία. Και ενώ κάθε φορά που επιχειρεί κάτι τέτοιο θεωρεί αρχικά πως το έχει επιτύχει, διαρκώς υπάρχει ένα στοιχείο που της διαφεύγει και οδηγεί σε ένα βαθύτερο επίπεδο συνείδησης. Θα μπορούσαμε όμως να χαρακτηρίσουμε αυτή την πορεία του Πνεύματος προς τη γνώση της αλήθειας και την πραγμάτωση της ελευθερίας του ως μια προοδευτική πορεία; Ενέχει γραμμικότητα; Καθώς το εν λόγω έργο του Hegel είναι δαιδαλώδες και επιχειρεί να εξετάσει την ανθρώπινη ιστορία σε κάθε της πτυχή θα ήταν αδύνατο να μιλήσω για την έννοια της διαφοράς σε όλη τη Φαινομενολογία του Πνεύματος. Γι’αυτό το λόγο θα αναφερθώ στα κεφάλαια της συνείδησης και της θρησκείας. Στο κεφάλαιο της συνείδησης εξετάζεται η σχέση του ανθρώπου προς την αλήθεια και πιο συγκεκριμένα την αλήθεια της φύσης, του εξωτερικού κόσμου. Στο κεφάλαιο της θρησκείας εξετάζεται μια αλήθεια κάποιες φορές εξωτερική και κάποιες φορές εσωτερική, μια αλήθεια που αποκτά την ουσία της από την ιστορική περίοδο που ερευνάται. Μελετώντας αυτά τα δύο κεφάλαια θα εξετάσω την ηθική και πολιτική διάσταση της διαφοράς σε σχέση με την πρόοδο, και θα επιχειρήσω να ασκήσω κριτική στη γραμμική ανάγνωση της προόδου και να καταδείξω γιατί συνίσταται προβληματική μια τέτοια ανάγνωση.
|