Η αρχαία ελληνική τραγωδία στο θέατρο της σιωπής

• Κύριος συγγραφέας: Μιμιλίδου, Ελπινίκη
• Άλλοι συγγραφείς: Αρβανίτη, Αικατερίνη
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2019
• Θέματα: Θέατρο σιωπής; Χειρονομιακός κώδικας; Σωματική κίνηση; Deaf theater; Sign language; Body movement; 792.087 2

Στην παρούσα εργασία πρόκειται να ασχοληθώ εκτενώς με το θέατρο της σιωπής, δηλαδή με το θέατρο χωρίς λόγια και με το θέατρο κωφών στην Ελλάδα. Το θέατρο της σιωπής είναι ένα είδος θεάτρου το οποίο δεν έχει μια μοναδική ερμηνεία για το τι ακριβώς είναι, ποιες είναι οι τεχνικές του και πως παρουσιάζεται. Αντιθέτως, υπάρχουν πολλές σκηνοθετικές τάσεις ανά τα χρόνια, οι οποίες χρησιμοποιούν το σώμα του ηθοποιού ως εργαλείο αναπτύσσοντας τις δικές τους θεωρίες, προσεγγίσεις, προεκτάσεις, σχολές και κατευθύνσεις. Έτσι λοιπόν, παρατίθενται ακριβώς αυτές οι προσεγγίσεις σε μια βάση ιστορικής επισκόπησης, με στόχο τόσο την αποσαφήνιση του όρου ανά εποχή όσο και την σταδιακή εξέλιξη των τεχνικών της υποκριτικής του είδους. Στην πρώτη ενότητα της εργασίας πραγματοποιείται μια ιστορική επισκόπηση που παρουσιάζει σκηνοθετικές τάσεις και ρεύματα, συγκεκριμένους σκηνοθέτες που ασχολήθηκαν με το θέατρο της σιωπής ή με ένα θέατρο που είχε ως βάση την κίνηση και όχι το λόγο ή με ένα θέατρο που ο χειρονομιακός κώδικας έπαιζε πρωταρχικό ρόλο. Επιπλέον, μελετάται το σύγχρονο θέατρο χωρίς λόγια ως προς τις τεχνικές και τα εργαλεία του. Ως υπόδειγμα τούτου, θα αναλυθεί η παράσταση της Ασπασίας Κράλλη Μήδεια από σιωπή (1992). Στην δεύτερη ενότητα, παρουσιάζεται ένα άλλο είδος θεάτρου της σιωπής και κίνησης, αυτό των κωφών. Εξετάζεται ο χειρονομιακός κώδικας, η κίνηση και η έκφραση ως επίσημη και δομημένη γλώσσα και όχι μόνο ως θεατρικό είδος. Αρχικά, πραγματοποιείται αποτίμηση της νοηματικής γλώσσας και έπειτα, καταγράφεται η θεατρική διαδρομή του θεάτρου των κωφών. Στη συνέχεια, παρατίθεται μια σύγχρονη θεατρική απόπειρα, από τη θεατρική ομάδα κωφών «Τρελά Χρώματα». Αναλύεται διεξοδικά η παράσταση της Έλλης Μερκούρη Από το σκοτάδι στο φως (2016) που παρουσιάζονται αποσπάσματα οκτώ αρχαίων τραγωδιών. Η παράσταση αυτή αποτελεί σταθμό στη θεατρική εξέλιξη του θεάτρου κωφών καθώς είναι η πρώτη προσπάθεια παρουσίασης αρχαίου θεάτρου από θεατρική ομάδα κωφών. Αποτελεί μια παράσταση στην οποία κωφοί και ακούοντες ερμηνεύουν ταυτόχρονα στη σκηνή και είναι η πρώτη φορά που το κοινό των κωφών έρχεται αντιμέτωπο με την αρχαία τραγωδία. Στην τρίτη ενότητα εξετάζεται η εργαλειακή, λειτουργική και αισθητική σχέση του θεάτρου της μιμικής και του θεάτρου των κωφών που άλλοτε πραγματοποιούν χρήση μιμικής και άλλοτε όχι. Διερευνάται ο λόγος και η σχέση που έχουν αυτά τα δύο είδη μεταξύ τους. Επομένως, στόχος της εργασίας αποτελεί η εξέταση της σχέσης του θεάτρου της σιωπής με το θέατρο των κωφών. Χρησιμοποιούν ίδια εργαλεία και τεχνικές; Που διαφοροποιούνται; Τι σχέση έχει ο χειρονομιακός κώδικας της μιμικής και της παντομίμας του θεάτρου με τη νοηματική γλώσσα των κωφών; Οι εκφράσεις και οι σωματικές κινήσεις που παρουσιάζουν οι ηθοποιοί αυτών των δυο ειδών συγκλίνουν σε κοινή βάση; Και τέλος, ποιες είναι οι τεχνικές τους και από που τις αντλούν; Αυτά είναι κάποια από τα βασικά ερωτήματα που θα προσπαθήσω να απαντήσω μελετώντας και ερμηνεύοντας τα βασικά εργαλεία του θεάτρου.