Περίληψη: | Το ανθρώπινο δέρμα προσβάλλεται συνεχώς από πλήθος επιβλαβών περιβαλλοντικών παραγόντων όπως η υπεριώδης (UV) ακτινοβολία, ο καπνός του τσιγάρου και η ατμοσφαιρική ρύπανση. Όλα αυτά επάγουν την παραγωγή των δραστικών ελεύθερων ριζών, οι οποίες ευθύνονται για παροδικές ή χρόνιες βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι ελεύθερες ρίζες είναι άτομα ή ενώσεις με ένα ή περισσότερα ασύζευκτα ηλεκτρόνια που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της αναερόβιας αναπνοής. Στα βιολογικά συστήματα οι ρίζες αυτές είναι κυρίως ενώσεις οξυγόνου και αζώτου. Χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα δραστικές και οδηγούν συχνά σε οξειδωτικό στρες.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ενώσεις που έχουν την ικανότητα να δώσουν ένα άτομο υδρογόνου με σκοπό τη σταθεροποίηση του μονήρες ηλεκτρονίου των ελεύθερων ριζών, αναστέλλοντας την αντίδραση οξείδωσης και αποτρέποντας έτσι τη βλάβη του δέρματος. Σήμερα, στα καλλυντικά σκευάσματα χρησιμοποιούνται πολύ φυσικά αντιοξειδωτικά προερχόμενα από φυτά, καθώς εμφανίζουν μεγαλύτερη δραστικότητα και μικρότερη τοξικότητα σε σχέση με τα συνθετικά.
Σκοπός της παρούσας μελέτης αποτέλεσε η αξιολόγηση της αντιοξειδωτική δράση και ο προσδιορισμός των φαινολικών συστατικών ορισμένων ελληνικών φυτικών εκχυλισμάτων (φασκόμηλου, ιπποφαούς, καλέντουλας, δίκταμου, μαστίχας) και εν συνεχεία, η σύγκριση τους με εμπορικά διαθέσιμα εκχυλίσματα διαφορετικής γεωγραφικής περιοχής. Επιπρόσθετα, αξιολογήθηκε η δράση σε παράγοντες του δέρματος όπως η ενυδάτωση και ο φραγμός των ελληνικών εκχυλισμάτων μετά την ενσωμάτωση τους σε κρέμα.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της αντιοξειδωτικής δράσης έδειξαν ότι τα ελληνικά εκχυλίσματα περιείχαν περισσότερες φαινολικές ενώσεις και φλαβονοειδή, καθώς και υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση συγκριτικά με αυτά από διαφορετική περιοχή. Tα εκχυλίσματα φασκόμηλου και δίκταμου εμφάνισαν IC90 σε συγκέντρωση 0,333%v/v, το ιπποφαές στη συγκέντρωση 1,000%v/v και η καλέντουλα σε συγκέντρωση 1,333%v/v. Το εκχύλισμα μαστίχας παρουσίασε ελάχιστη αντιοξειδωτική δράση σε σχέση με τα υπόλοιπα. Επιπρόσθετα, ηαντιοξειδωτική δράση των ελληνικών εκχυλισμάτων φασκόμηλου και καλέντουλας ήταν μεγαλύτερη από την αυτή των αντίστοιχων εμπορικών.
Η μελέτη των ενσωματωμένων σε κρέμες εκχυλισμάτων έδειξε ότι η αντιοξειδωτική τους δράση διατηρείται αν και μειώνεται αισθητά, γεγονός που δικαιολογείται λόγω της πιθανής αλληλεπίδρασης με τα άλλα συστατικά του σκευάσματος. Οι in vivo μελέτες έδειξαν ότι μόνο το εκχύλισμα καλέντουλας ενσωματωμένο σε κρέμα αύξησε την ενυδάτωση του δέρματος σε σχέση με το φορέα (p=0,03) κατά 11,7 ± 8,2 μονάδες 60min μετά την εφαρμογή. Η ενυδάτωση του δέρματος διατηρήθηκε στα ίδια αυξημένα επίπεδα σε σχέση με το φορέα (p=0,03) μετά τη χρήση της κρέμας με εκχύλισμα καλέντουλας επί 10 συνεχείς ημέρες. Κανένα σκεύασμα δεν επηρέασε τη λειτουργία του φραγμού του δέρματος.
|