Περίληψη: | Ο διαβήτης τύπου 1 (T1D) αποτελεί μια αυτοάνοση ασθένεια, η οποία χαρακτηρίζεται από την καταστροφή των β κυττάρων του παγκρέατος. Άτομα υπό την επίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων παράγουν αυτοαντισώματα και αυτοδραστικά Τ λεμφοκύτταρα που στοχεύουν και καταστρέφουν τα β κύτταρα. H εξέλιξη του T1D βρίσκεται υπό τον έλεγχο συγκεκριμένων υποπληθυσμών Τ βοηθητικών (Th) λεμφοκυττάρων. Ο παράγοντας Ets-2 εμπλέκεται στη ρύθμιση της μεταγραφής γονιδίων, που σχετίζονται με τη μίτωση, την ανάπτυξη, τη διαφοροποίηση, την απόπτωση και τη ρύθμιση της ανοσίας. Πρόσφατη μελέτη του εργαστηρίου μας ανέδειξε την κατασταλτική δράση του Ets-2 στην έκφραση του γονιδίου της IL2, μιας πολύ σημαντικής κυτταροκίνης για την επαγωγή της διαφοροποίησης των παρθενικών Th κυττάρων. Η δυσλειτουργία του μηχανισμού ρύθμισης της διαφοροποίησης έχει άμεσες επιπτώσεις στην πλαστικότητα των κυττάρων. Παράλληλα πρώιμα δεδομένα του εργαστηρίου μας ανέδειξαν την παρουσία συσχέτισης μεταξύ του παράγοντα Ets-2 και της εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων καταδεικνύοντας έναν πιθανό ρόλο του παράγοντα στην παθογένειά τους. Συγκεκριμένα, μειωμένα επίπεδα της έκφρασης του παράγοντα Ets-2 παρατηρήθηκαν σε παρθενικά Th λεμφοκύτταρα που προέρχονταν από ασθενείς με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (MS) καθώς και σε ασθενείς με παιδική Ιδιοπαθή Θρομβοπενική Πορφύρα (ITP). Επιπλέον πρώιμα δεδομένα του εργαστηρίου μας καταδεικνύουν ότι η λειτουργία του παράγοντα Ets-2 πιθανό να επηρεάζεται από την ακετυλοτρανσφεράση Tip60.
Βασικός στόχος της παρούσας εργασίας αποτέλεσε η μελέτη της γονιδιακής έκφρασης του μεταγραφικού παράγοντα Ets-2 καθώς και η ανάλυση του προφίλ των κυτταροκινών στα Τh λεμφοκύτταρα ασθενών T1D σε σχέση με υγιείς μάρτυρες.
Αρχικά πραγματοποιήθηκε απομόνωση του πληθυσμού των μονοπύρηνων κυττάρων περιφερικού αίματος (PBMCs) από το αίμα ασθενών T1D και υγιών μαρτύρων. Ακολούθησε ο προσδιορισμός των επιπέδων των Th κυτταρικών υποπληθυσμών με κυτταρομετρία ροής (FACS). Από το σύνολο των PBMCs απομονώθηκε με τη χρήση ανοσομαγνητικών σφαιριδίων ο πληθυσμός των CD4+ Τh λεμφοκυττάρων, ο οποίος διαχωρίστηκε στους υποπληθυσμούς CD4+CD25- και CD4+CD25+. Στη συνέχεια ακολούθησε η μελέτη της γονιδιακής έκφρασης του παράγοντα Ets-2 καθώς και πλήρης ανάλυση του γονιδιακού προφίλ των κυτταροκινών με RT-PCR. Τέλος προσδιορίστηκαν τα επίπεδα του παράγοντα Ets-2 και της πρωτεΐνης Tip60 στον κυτταρικό υποπληθυσμό CD4+CD25- με τη μέθοδο του ανοσοφθορισμού.
Τα αποτελέσματά μας έδειξαν αυξημένα ποσοστά των CD4+ΗLADR+ κυττάρων στους ασθενείς με Τ1D σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες. Δεν παρατηρήθηκε διαφορά στα ποσοστά των κυττάρων CD4+CD25+ και CD4+CD69+ μεταξύ υγιών και ασθενών. Επιπλέον παρατηρήθηκε μια τάση αύξησης της γονιδιακής έκφρασης του μεταγραφικού παράγοντα Ets-2 στους κυτταρικούς υποπληθυσμούς CD4+CD25- και CD4+CD25+ των ασθενών T1D. Ο μεταγραφικός παράγοντας FOXP3 εμφάνισε μειωμένη γονιδιακή έκφραση στον κυτταρικό υποπληθυσμό CD4+CD25+ των ασθενών T1D. Μειωμένη mRNA σύνθεση παρατηρήθηκε και στη κυτταροκίνη TGF-β1 στον υποπληθυσμό CD4+CD25- των ασθενών σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες. Αυξημένη mRNA έκφραση της Tip60 ανιχνεύθηκε και στους δύο κυτταρικούς υποπληθυσμούς των CD4+ T λεμφοκυττάρων στους ασθενείς T1D. Τα πρωτεϊνικά επίπεδα έκφρασης των Ets-2 και Tip60 των ασθενών T1D παρουσίασαν σημαντική αύξηση σε σχέση με τα αντίστοιχα των υγιών μαρτύρων στον κυτταρικό υποπληθυσμό CD4+CD25-.
Από τα πειράματα που πραγματοποιήθηκαν, συμπεραίνουμε ότι ο μεταγραφικός παράγοντας Εts-2 πιθανόν εμπλέκεται στη παθογένεια της νόσου T1D. Λαμβάνοντας υπόψη τον κατασταλτικό ρόλο του Ets-2 στην γονιδιακή έκφραση της IL2 στα παρθενικά Τ λεμφοκύτταρα, οι παρατηρούμενες διαφορές μεταξύ ασθενών T1D και υγιών μαρτύρων πιθανόν καταμαρτυρούν μια πιθανή μείωση της κατασταλτικής δράσης του παράγοντα Ets-2 στο γονίδιο της IL2 στους ασθενείς με T1D. Τα μειωμένα επίπεδα έκφρασης του παράγοντα FOXP3 πιθανόν καταδεικνύουν την παρουσία δυσλειτουργίας των Tregs στον T1D και κατ’ επέκταση την αναποτελεσματικότητα του μηχανισμού της ανοσοανοχής. Τέλος η αυξημένη έκφραση της ακετυλοτρανσφεράσης Tip60 φαίνεται να διαδραματίζει ενδεχόμενο ρόλο στην παθογένεια της νόσου πιθανόν μέσω αλληλεπίδρασης με τον παράγοντα Ets-2.
|