Διατροφικές συνήθειες και κατάσταση θρέψης ογκολογικών ασθενών

• Κύριος συγγραφέας: Κουτσοκώστα, Βασιλική
• Άλλοι συγγραφείς: Καρδαμάκης, Δημήτριος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2019
• Θέματα: Καρκίνος; Υποθρεψία; Καχεξία; Συμπληρώματα; Παρέμβαση; Cancer; Malnutrition; Cachexia; Dietary supplements; 616.994 064 2

Σκοπός της μελέτης είναι να εκτιμήσει τις διατροφικές συνήθειες των ογκολογικών ασθενών πριν υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία. Κύριος στόχος είναι να εκτιμηθεί έγκαιρα η κατάστασης θρέψης των ογκολογικών ασθενών στην αρχή των συνεδριών της ακτινοθεραπείας ώστε να διαπιστωθεί άμεσα η τυχόν υποθρεψία ή η καρκινική καχεξία, και με την κατάλληλη διαιτητική παρέμβαση είτε μέσω διαιτητικών συστάσεων είτε με την βοήθεια συμπληρωμάτων διατροφής να αντιμετωπισθεί όσο το δυνατόν συντομότερα. Απώτερος σκοπός της μελέτης είναι να βελτιωθεί η κατάσταση θρέψης των ογκολογικών ασθενών ή τουλάχιστον να παραμείνει σταθερή ώστε οι ασθενείς να ολοκληρώσουν τη θεραπεία τους χωρίς διακοπή. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Η παρούσα μελέτη διεξήχθη στην Μονάδα Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών. Η μελέτη ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2018 και ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2019. Ο αριθμός των ασθενών που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν συνολικά 60 (35 άνδρες και 25 γυναίκες) με μέσο όρο ηλικίας τα 64 έτη. Πρόκειται για εξωτερικούς ασθενείς που προσέρχονταν με ραντεβού ώστε να πραγματοποιήσουν τις συνεδρίες της ακτινοθεραπεία τους και μετά αποχωρούσαν. Κριτήριο επιλογής των ασθενών ήταν να πάσχουν από καρκίνο ιστολογικά επιβεβαιωμένο (κάθε τύπος συμπαγούς όγκου - εξαιρέθηκαν οι αιματολογικές κακοήθειες) και να βρίσκονται στην 1η ή στην 2η μέρα έναρξης των συνεδριών της ακτινοθεραπείας. Κριτήρια αποκλεισμού αποτέλεσαν η ηλικία<18 ετών, η άνοια και η νόσος τελικού σταδίου. Η μεθοδολογία αφορούσε σε συνδυασμό ειδικών μετρήσεων (ανθρωπομετρικές μετρήσεις και μέτρηση σύσταση σώματος) και παράλληλη χρήση ερωτηματολογίων [ΜΝΑ και Ερωτηματολόγιο καταγραφής και κατανάλωσης τροφίμων (ΕΣΚΚΤ)], τα οποία αποτελούν εργαλεία εκτίμησης της κατάστασης θρέψης και καταγραφής των διατροφικών συνηθειών σε ασθενείς με καρκίνο. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Μετά από στατιστική ανάλυση των δεδομένων βρέθηκε ότι από τους 60 συνολικά ασθενείς, που συμμετείχαν στην μελέτη (με την βοήθεια του διατροφικού εργαλείου ΜΝΑ) , οι 17 βρίσκονταν ήδη σε υποσιτισμό (σκορ στο ΜΝΑ < 17 βαθμοί), οι 37 βρίσκονταν σε κίνδυνο υποσιτισμού (σκορ στο ΜΝΑ μεταξύ 17-23,5) και τέλος μόνο 6 ασθενείς βρίσκονταν σε φυσιολογικά επίπεδα θρέψης (σκορ στο ΜΝΑ 24-30). Τα ανθρωπομετρικά στοιχεία του συνόλου των ασθενών της μελέτης που καταγράφηκαν πριν από την θεραπεία σε σύγκριση με τα ανθρωπομετρικά στοιχεία που μετρήθηκαν στο τέλος των συνεδριών της ακτινοθεραπείας δεν είχαν στατιστικά σημαντική μεταβολή εκτός από το FFM και το TBW. Η ομάδα των ασθενών που υποστηρίχθηκαν με διαιτητικές συστάσεις και δεν έλαβε συμπληρώματα διατροφής είχε στατιστικά σημαντική μεταβολή των ανθρωπομετρικών μετρήσεων μετά την θεραπεία (εκτός από το ύψος). Αντίθετα η ομάδα των ασθενών που έλαβε και διαιτητικές συστάσεις και συμπληρώματα παρουσίασε βελτίωση των ανθρωπομετρικών μετρήσεων. Όσο αφορά το ερωτηματολόγιο συχνότητας καταγραφής και κατανάλωσης τροφίμων τα συμπεράσματα στην μελέτη είναι: Οι ασθενείς κατανάλωναν αρκετά αυξημένα ποσοστά από πρωτεϊνικές τροφές, όπως σε συχνότητα 48-55% κατανάλωναν τουλάχιστον 1-2 γαλακτοκομικά την ημέρα, σε συχνότητα 90% κατανάλωναν λευκό κρέας π.χ. κοτόπουλο ή γαλοπούλα και σε συχνότητα 92% κατανάλωναν αυγά τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, όπως και σε συχνότητα 84% κατανάλωναν ψάρια και θαλασσινά τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα. Το 100% των ασθενών κατανάλωναν ελαιόλαδο (1 κ. γλυκού) τουλάχιστον μια φορά την ημέρα. Επίσης κατανάλωναν ψωμί ή φρυγανιές τουλάχιστον σε συχνότητα 90% μια φορά την ημέρα και τρόφιμα όπως ζυμαρικά, ρύζι, πατάτα κατανάλωναν σε συχνότητα 60-100% τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα. Η κατανάλωση φρούτου και λαχανικών ήταν σε συχνότητα 50-60% τουλάχιστον μια φορά την ημέρα. Επιπλέον, οι ασθενείς σε συχνότητα 80% κατανάλωναν πιο σπάνια (δηλ. λίγες φορές το μήνα/ποτέ) τρόφιμα όπως σνακ , κρακεράκια, αλκοολούχα ποτά & ανθρακούχα ποτά, όπως και γλυκίσματα σε συχνότητα 70% 1-3 φορές το μήνα. Τέλος, οι ασθενείς κατανάλωναν σε συχνότητα 68% αλάτι σε μέτρια πρόσληψη στο φαγητό τους /ημέρα και κατανάλωναν νερό 1 λίτρο/ημέρα σε συχνότητα 45%. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η πλειοψηφία των ασθενών της μελέτης με διαφορετικούς ιστολογικούς τύπους καρκίνου βρισκόταν σε κίνδυνο υποσιτισμού σύμφωνα με τα ευρήματα, που προέκυψαν με το διατροφικό εργαλείο ΜΝΑ. Εξαιτίας της διατροφικής παρέμβασης, τα ανθρωπομετρικά στοιχεία του συνόλου των ασθενών πριν από την θεραπεία σε σύγκριση με τα ανθρωπομετρικά στοιχεία που μετρήθηκαν στο τέλος των συνεδριών της ακτινοθεραπείας δεν είχαν στατιστικά σημαντική μεταβολή. Οι ασθενείς που έλαβαν συμπληρώματα διατροφής κατά τη διατροφική παρέμβαση σε σχέση με αυτούς που δεν έλαβαν φαίνεται να είχαν στατιστικά σημαντική μεταβολή (βελτίωση) των ανθρωπομετρικών τους στοιχείων μετά την θεραπεία. Τέλος, με την βοήθεια του ερωτηματολογίου συχνότητας καταγραφής και κατανάλωσης τροφίμων διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς είχαν αρκετά καλές διατροφικές συνήθειες σε διάφορα τρόφιμα ή σε ομάδες τροφών πριν την έναρξη των συνεδριών της ακτινοθεραπείας, ώστε με την μετέπειτα διατροφική παρέμβαση επιδίωξη ήταν να διατηρηθούν ή να βελτιωθούν αν αυτό ήταν εφικτό.