| Περίληψη: | Οι νευροτροφικοί παράγοντες αποτελούν μερικούς από τους πλέον υποσχόμενους
θεραπευτικούς υποψήφιους κατά της νόσου του Πάρκινσον (PD), αλλά η κλινική τους
χρήση είναι περιορισμένη εξαιτίας της ανικανότητάς τους να διασχίσουν τον
αιματοεγκεφαλικό φραγμό (BBB). Προηγούμενα αποτελέσματα της ομάδας μας, στο
προκλινικό μοντέλο της PD μυ "weaver", υποδηλώνουν ότι η μικρομοριακή συνθετική
νευροτροφίνη BNN-20 εμφανίζει πλειοτροπική νευροπροστατευτική δράση επί των
ντοπαμινεργικών νευρώνων της SNpc του μυός «weaver», αναστέλλοντας σημαντικά τη
νευροεκφύλιση, όταν η χορήγηση ξεκινά πριν την έναρξη της νευροεκφύλισης (Ρ0-Ρ20).
Η νευροπροστατευτική του δράση ασκείται, χάρη στην ικανότητα του BNN-20 να
ενεργοποιεί εκλεκτικά τον ειδικό υποδοχέα του BDNF ΤrkB, και τις καθοδικές
σηματοδοτικές οδούς, TrkB-PI3K-Akt-NFκB και TrkB-ERK1/2-NFκB, δρώντας ως
μιμητικό μόριο του BDNF, ενώ παράλληλα διαπερνά το BBB .
Αρχικός σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν να διερευνηθεί η νευροπροστατευτική
επίδραση του ΒΝΝ-20 όταν η χορήγηση ξεκινά την Ρ14, όπου η νευροεκφύλιση έχει
φτάσει το 40%, ομοιάζοντας την εξέλιξη της νόσου κατά την εκδήλωση των κινητικών
συμπτωμάτων στον άνθρωπο. Στο πρώτο αυτό μέρος της παρούσας διατριβής
παρατηρήθηκε ότι η χορήγηση BNN-20 τα διαστήματα Ρ14-Ρ40 και Ρ14-Ρ60, όχι μόνο
αναστέλλει την περαιτέρω νευροεκφύλιση, αλλά και αυξάνει το συνολικό αριθμό των
ντοπαμινεργικών νευρώνων στην SNpc, υποδεικνύοντας την παρουσία ενήλικης
ντοπαμινεργικής νευρογένεσης.
Συνεπώς, δεύτερο στόχο της παρούσας διατριβής αποτέλεσε α) η επιβεβαίωση της
ύπαρξης ενήλικης ντοπαμινεργικής νευρογένεσης στην SNpc, (η οποία ήταν μέχρι στιγμής
αμφιλεγόμενη), β) η αξιολόγηση της επίδρασης της χρόνιας χορήγησης BNN-20 (P14-
P60) στη νευρογένεση αυτή και γ) η προέλευση των νεογεννηθέντων νευρώνων της SNpc.
Η παρουσία ενήλικης ντοπαμινεργικής νευρογένεσης αξιολογήθηκε in vivo με διπλή
ανοσοφθορισμική χρώση έναντι του δείκτη πολλαπλασιαζόμενων κυττάρων BrdU και του
δείκτη ντοπαμινεργικών νευρώνων υδροξυλάση της τυροσίνης (ΤΗ), στην SNpc άγριου-
τύπου και «weaver» μυών την Ρ60, μετά από καθημερινή χορήγηση BNN-20 (Ρ14-Ρ60)
και 5-βρωμο-2'-δεοξυουριδίνης (BrdU) (Ρ40-Ρ60 ή Ρ20-Ρ40).
iiiΕπιπρόσθετα, η νευρογενετική ικανότητα της μέλαινας ουσίας (SN), καθώς και η
νευρογενετική δράση του ΒΝΝ-20 μελετήθηκε περαιτέρω, μέσω απομόνωσης και
καλλιέργειας ενήλικών νευρικών βλαστικών κυττάρων (NSCs) από την SN και την
υποεπενδυματική ζώνη των πλάγιων κοιλιών (SEZ) in vitro.
Τα αποτελέσματα ανέδειξαν ότι στην SNpc άγριου τύπου (Ρ60) υπάρχει χαμηλός βασικός
ρυθμός ενήλικης ντοπαμινεργικής νευρογένεσης, ο οποίος αυξάνεται σημαντικά στους
μύες «weaver», πιθανώς ως αντισταθμιστικός μηχανισμός. Η χρόνια χορήγηση BNN-20
οδήγησε σε περαιτέρω, δραματική αύξηση του ρυθμού ντοπαμινεργικής νευρογένεσης
στην SNpc, γεγονός που υποδηλώνει τη νευρογενετική του δράση.
Τα παραπάνω είναι συνεπή με τα in vitro αποτελέσματα, όπου λίγες πρωτογενείς
νευρόσφαιρες αναπτύχθηκαν από την SN μυών αγρίου-τύπου, ενώ σημαντικά
περισσότερες αναπτύχθηκαν από την SN «weaver» μυών. Τόσο η χρόνια χορήγηση BNN-
20, όσο και η απευθείας προσθήκη ΒΝΝ-20 στο θρεπτικό υλικό, φαίνεται ότι δρα κυρίως
προάγοντας τη διαφοροποίησή των NSCs σε νευρώνες και νευρογλοία, και, λιγότερο,
επηρεάζοντας τον πολλαπλασιασμό τους.
Επιπρόσθετα, η νευρογενετική δράση του ΒΝΝ-20 εμφανίζεται ιστοειδική, αφού δεν
παρατηρήθηκε καμία μεταβολή στη νευρογένεση στις κύριες νευρογενετικές ζώνες του
εγκεφάλου (υποκοκκιώδης στιβάδα της οδοντωτής έλικας του ιπποκάμπου - SGZ και SEZ)
μετά τη χορήγηση του BNN-20.
Τέλος, πειράματα σήμανσης των NSCs της SEZ, με τη στερεοταξική έγχυση της λιπόφιλης
χρωστικής DiI στις πλάγιες κοιλίες αγρίου-τύπου και «weaver» μυών, υποδεικνύουν ότι οι
νεογεννηθέντες νευρώνες της SNpc, προέρχονται, τουλάχιστον εν μέρει από τα NSCs της
SEZ.
Τα παραπάνω αναδεικνύουν το ΒΝΝ-20 ως ένα πολλά υποσχόμενο μικρομοριακό
παράγοντα που θα μπορεί δυνητικά, όχι μόνο να αναστείλει, αλλά και να αναστρέψει την
εξέλιξη της PD.
|
|---|
