Περίληψη: | O ελληνικός αλιευτικός στόλος αποτελεί τον πολυπληθέστερο στόλο σε αριθμό σκαφών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δραστηριοποιείται στη Μεσόγειο Θάλασσα. Το μεγαλύτερο ποσοστό του στόλου, πάνω από το 95%, αποτελείται από σκάφη της μικρής παράκτιας αλιείας. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να μελετηθεί η δομή και η εξέλιξη του στόλου και να γίνει μια διάγνωση των χωροχρονικών αλλαγών που έχουν επέλθει τόσο σε επίπεδο μεγέθους όσο και στα τεχνικά χαρακτηριστικά των σκαφών που τον απαρτίζουν. Η εξαγωγή των δεδομένων έγινε από την ηλεκτρονική βάση δεδομένων του Κοινού Αλιευτικού Μητρώου που αποτελεί μια αξιόπιστη πηγή δεδομένων. Επιπλέον στόχος είναι ο γεωγραφικός εντοπισμός όλων των λιμανιών που εμπεριέχονται στο Κ.Α.Μ και η αποτύπωση τους σε χάρτη με την εκάστοτε παράμετρο που χαρακτηρίζει το στόλο. Τα δεδομένα που επιλέχθηκαν για τις αναλύσεις αφορούν το διάστημα 1991 έως 2017. Επίσης, έγινε μια προσπάθεια σύγκρισης των δεδομένων της αλιευτικής παραγωγής (Ελληνική Στατιστική αρχή) και των δεδομένων του Κ.Α.Μ.
Συμπερασματικά, στην Ελλάδα,, ο αλιευτικός στόλος έχει μειωθεί κατά 35,5% από το 1991 έως το 2017. Ηλικιακά εμφανίζεται ένας «γερασμένος» στόλος με σκάφη ξύλινης κατασκευής. Τα περισσότερα παράκτια σκάφη που αποσύρθηκαν ήταν μήκους κάτω από 6 m, ξύλινης κατασκευής. Γενικότερα η τάση μείωσης των σκαφών παρουσιάζεται στο σύνολο του στόλου με εξαίρεση κάποια λιμάνια (μακριά από τα αστικά κέντρα) που εμφανίζουν αύξηση στην κατηγορία μήκους σκαφών (6-9 m) κατά τα πρώτα έτη. Η παράκτια αλιεία φαίνεται να συγκλίνει σε σκάφη μήκους 8 έως 10 m. Η μέση αλιεία και ειδικότερα το εργαλείο της μηχανότρατας, φαίνεται να δημιουργεί ένα πρότυπο που διαθέτει λίγα σκάφη στο στόλο της αλλά μεγάλου μήκους, μικρής ηλικίας και μεταλλικής κατασκευής. Τα τελευταία 15 χρόνια εμφανίζεται είσοδος σκαφών πλαστικής κατασκευής. Ενώ μέχρι το 2005 είχαμε αποκλειστικά εξόδους σκαφών από το έτος αυτό και μετά παρατηρούνται και νέες είσοδοι. Μεμονωμένη περίπτωση, είναι αυτή της βιντζότρατας, η οποία εμφάνισε την μεγαλύτερη τάση μείωσης, λόγω της απαγόρευσης του αλιευτικού εργαλείου με τον Κανονισμό 1967/2006 του Συμβουλίου της Ε.Ε. Ο στόλος αυτού του αλιευτικού εργαλείου είναι ο πλέον γερασμένος και αποτελείται αποκλειστικά από ξύλινα σκάφη. Την τελευταία δεκαετία η CPUE στο σύνολο των εργαλείων, με εξαίρεση τη βιντζότρατα, δείχνει μια σχετική σταθερότητα. Μάλιστα για την μηχανότρατα μια αξιοσημείωτη αύξηση (αλλαγή επιπέδου) της CPUE καταγράφεται μετά το 2004.
|