Καινοτομία στο δημόσιο σχολείο : προσλήψεις και πρακτικές των εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση

• Κύριος συγγραφέας: Θεοδωρόπουλος, Νικόλαος
• Άλλοι συγγραφείς: Κυπριανός, Παντελής
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2019
• Θέματα: Δημιουργικότητα; Εκπαιδευτική καινοτομία; Εσωτερικά κίνητρα; Αξίες; Εκπαιδευτικές ταυτότητες; Καινοτομία στο δημόσιο σχολείο; Creativity; Educational innovation; Internal motives; Values; Educational identity; Innovation in public school; 370.15

Η διδακτορική διατριβή έχει ως στόχο τη διερεύνηση του βαθμού κατά τον οποίο οι αξίες των εκπαιδευτικών λειτουργούν ως εσωτερικά κίνητρα που μορφοποιούν την ποιότητα της εμπλοκής τους με την καινοτομία και τα Καινοτόμα Προγράμματα. Αυτό που διερευνούμε είναι αφενός ο βαθμός δεκτικότητας των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης απέναντι στα Καινοτόμα Προγράμματα και αφετέρου η ανάλυση του ρόλου που διαδραματίζουν οι εργασιακές και εκπαιδευτικές αξίες ως προς τον εν λόγω βαθμό. Τα Καινοτόμα Προγράμματα συνιστούν μια από τις εκπαιδευτικές πολιτικές που έχουν υλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια προκειμένου αντιμετωπιστούν χρόνιες παθογένειες του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Αν και η έννοια της καινοτομίας αντλεί την δημοφιλία της από τη θέση περί της «κοινωνίας της γνώσης», σύμφωνα με την οποία η καινοτομία αποτελεί συνθήκη μεγιστοποίησης της αποτελεσματικότητας της παραγωγικής διαδικασίας, η αναπλαισίωσή της στα εκπαιδευτικά συμφραζόμενα δεν προσυπογράφει κάποιου είδους οικονομικό ωφελιμισμό. Αντίθετα, η εφαρμογή της έννοιας της καινοτομίας στην εκπαίδευση συνιστά μια από τις εκφράσεις της έννοιας της δημιουργικότητας η οποία όλο και περισσότερο κερδίζει έδαφος σε όλα τα επίπεδα της εκπαιδευτικής πολιτικής σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Πρόκειται για μια ουσιώδη και καίρια μετατόπιση στο φιλοσοφικό και μεθοδολογικό υπόβαθρο της διδακτικής πράξης. Τα Καινοτόμα Προγράμματα απλώς συνιστούν την αποτύπωση της εν λόγω φιλοσοφίας σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Η μεθοδολογία της έρευνας είναι ποσοτική και βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά στη χρήση ερωτηματολογίου, το οποίο μοιράστηκε μέσω στρωματοποιημένης δειγματοληψίας σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού Αχαΐας. Δύο βασικά και αλληλοσχετιζόμενα συμπεράσματα της έρευνας είναι ότι οι εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης προσλαμβάνουν την εκπαιδευτική καινοτομία πολύ περισσότερο ως κάτι που σχετίζεται με την κοινωνιοκεντρική διάσταση της μάθησης (εξασφάλιση της συμμετοχής του μαθητή στις σχολικές δραστηριότητες και κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, συνεργασία μεταξύ μαθητών και κατανόηση εννοιών με βιωματικό τρόπο) και λιγότερο ως μιας αυστηρά γνωστική πρακτική που συνδέεται με τις επιδόσεις των μαθητών. Αυτό είναι άμεσα συνυφασμένο με τους λόγους για τους οποίους οι εκπαιδευτικοί εμπλέκονται με την εκπαιδευτική καινοτομία, καθώς ο βασικότερος εστιάζει στην προθυμία των εκπαιδευτικών να αναπτύξουν τις κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών. Στο σημείο αυτό είναι που μπορεί να δει κανείς την επίδραση των εσωτερικών κινήτρων στον τρόπο με τον οποίο εμπλέκεται κανείς στην εκπαιδευτική καινοτομία. Ειδικότερα, ένα από τα σημαντικά μας ευρήματα είναι ότι όσο περισσότερο οι εκπαιδευτικοί εμφορούνται από την αξία της «προσφοράς», της «αυτονομίας», της πριμοδότησης των «κοινωνιοκεντρικών» σχέσεων με τους συναδέλφους» και της «δημιουργικότητας», τόσο περισσότερο πιθανό είναι να εμπλακούν με την εκπαιδευτική καινοτομία για λόγους που σχετίζονται με την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων των μαθητών. Με άλλα λόγια, το ότι οι εκπαιδευτικοί τείνουν να ταυτίζουν την εκπαιδευτική καινοτομία με την κοινωνιοκεντρική διάσταση της μάθησης, είναι ενδεικτικό της επίδρασης των αξιών αυτών ως εσωτερικών κινήτρων.