Καταστολή της αποπτώσεως στην ανθρώπινη επιδερμίδα από την πρωτεΐνη bcl-2 : επίδραση συνθετικών ρετινοειδών

• Main Author: Σακκής, Θεόφιλος
• Other Authors: Τσαμπάος, Διονύσιος
• Format: Thesis
• Language: Greek
• Published: 2009
• Subjects: Ψωρίαση; Απόπτωση; Psoriasis; Apoptosis; bcl-2; 616.526

Η απόπτωση ή προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος είναι ένα φαινόμενο στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη, διαφοροποίηση και διατήρηση της ακεραιότητος ενός ιστού. Είναι πλέον γνωστό όμως ότι τόσο η υπέρμετρη όσο και η ανεπαρκής ενεργοποίηση των αποπτωτικών μηχανισμών μπορούν να οδηγήσουν στην εκδήλωση διαφόρων παθήσεων. Η απόπτωση χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες μορφολογικές και βιοχημικές μεταβολές ενώ η ρύθμισή της ελέγχεται γενετικά μέσω της εκφράσεως ή καταστολής διαφόρων ογκογονιδίων. Ιδιαίτερη σημασία για την ρύθμιση της αποπτώσεως έχουν τα γονίδια της οικογένειας του bcl-2. Συγκεκριμένα το bcl-2 και το bcl-xL καταστέλλουν την απόπτωση ενώ το bax την προάγει. Η ψωρίαση είναι μία χρόνια υποτροπιάζουσα φλεγμονώδης δερματοπάθεια η οποία προσβάλλει ποσοστό 1%-3% του γενικού πληθυσμού. Η ψωρίαση κατά πλάκας αποτελεί την συχνότερη μορφή της νόσου, η οποία χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση σε γενετικώς προδιατεθειμένα άτομα, ερυθηματολεπιδωδών πλακών με σαφή αφορισμό από το πέριξ υγιές δέρμα. Χαρακτηρίζεται από έντονη υπερπλασία της επιδερμίδος, μειωμένη ωρίμανση των κερατινοκυττάρων, φλεγμονώδη διήθηση στην επιδερμίδα (CD8+) και το χόριο (CD4+) και νεοαγγειογένεση. Πρωταρχικό ρόλο στην έναρξη και διατήρηση των ψωριασικών αλλοιώσεων παίζουν τα Τ- λεμφοκύτταρα, τα οποία εκκρίνουν πληθώρα κυτταροκινών Τh1 τύπου. Παρά τα σημαντικά βήματα προόδου που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην έρευνα της ψωριάσεως, η παθογένεια της νόσου αυτής παραμένει ακόμα αδιευκρίνιστη. Τα κύτταρα της ψωριασικής επιδερμίδας αποτελούν έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους και πολλαπλασιαζόμενους κυτταρικούς πληθυσμούς του ανθρώπινου οργανισμού. Θεωρητικά τουλάχιστον, η ακάνθωση της ψωριασικής επιδερμίδος θα μπορούσε να προκύπτει όχι μόνο από την αυξημένη μιτωτική δραστηριότητα των κερατινοκυττάρων αλλά επίσης και από έναν μειωμένο κυτταρικό θάνατο στις ζώσες στιβάδες της επιδερμίδος. Συμπερασματικά, στην παρούσα εργασία διαπιστώθηκε ότι υπό αγωγή και με τα δύο θεραπευτικά σχήματα επέρχεται ομαλοποίηση της εκφράσεως της bcl-2 στην ψωριασική διατυπωθεί η υπόθεση ότι τα ευρήματα της παρούσης εργασίας σε σχέση με αυτές τις δύο πρωτεΐνες συνδέονται με την υποστροφή των ψωριασικών αλλοιώσεων και όχι με τους μηχανισμούς θεραπευτικής δράσεως των χορηγηθέντων φαρμάκων. Τόσο υπό ασιτρετίνη όσο και υπό ανθραλίνη + καλσιποτριόλη παρατηρήθηκε μια σημαντική μείωση της εκφράσεως της πρωτεΐνης bcl-x στα κύτταρα της ακανθωτής στιβάδος της ψωριασικής επιδερμίδος. Το εύρημα αυτό σε συνδυασμό με την αντιαποπτωτική δράση της πρωτεΐνης bcl-x στην ψωριασική επιδερμίδα έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού η μείωση της εκφράσεως της πρωτεΐνης αυτής υπό θεραπεία ίσως να συμμετέχει στους μηχανισμούς αντιψωριασικής δράσεως των χορηγηθέντων φαρμάκων αφού συνεπάγεται την είσοδο των ψωριασικών κερατινοκυττάρων στην απόπτωση.