| Περίληψη: | Στόχος της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι η μελέτη των προσπαθειών εκσυγχρονισμού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε θέματα οργάνωσης και διοίκησης που επιχειρήθηκαν από τις εκάστοτε κυβερνήσεις στην Ελλάδα, την περίοδο από το 1932 έως το 2016, εστιάζοντας σε τέσσερις περιόδους – σταθμούς (1932, 1982, 1992, 2011) αλλά και εμβαθύνοντας στο δίπολο «Αυτονομία – Εποπτεία». Τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνήσεις θέτουν ως στρατηγικό στόχο την εναρμόνιση των ελληνικών πανεπιστημίων με τις αρχές του Ευρωπαϊκού Χώρου της Ανώτατης Εκπαίδευσης, καθώς και την προώθηση νέων μεθόδων για την ενίσχυση της διδασκαλίας και της έρευνας.
Οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν ήταν τεκμήρια, τα οποία κάλυπταν ένα ευρύ φάσμα που αφορούσε την οργάνωση, διοίκηση και αυτονομία των Α.Ε.Ι., όπως για παράδειγμα, νόμοι, εισηγητικές εκθέσεις νομοσχεδίων, πρακτικά της Βουλής, δημοσιεύματα στον τύπο, ερμηνευτικές διατάξεις, κ.ά. Για τη σύγκριση της αυτονομίας των ελληνικών πανεπιστημίων σε σχέση με τα ευρωπαϊκά χρησιμοποιήθηκαν οι έρευνες του επίσημου ευρωπαϊκού θεσμού «European Union Association (EUA)» που διεξήχθησαν το 2007 και το 2017.
Αρχικά, παρουσιάζονται τα συστήματα οργάνωσης και διοίκησης των πανεπιστημίων, ανά εξεταζόμενη περίοδο και η σύνδεση των αλλαγών με το πολιτικό – κοινωνικό – ιστορικό και οικονομικό πλαίσιο της περιόδου. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται το κατά πόσο τα προωθούμενα μέτρα αύξησαν το βαθμό αυτονομίας των ελληνικών πανεπιστημίων, ενώ τέλος παρουσιάζεται η θέση της Ελλάδας σε σχέση με τα ευρωπαϊκά κράτη, στον τομέα αυτό.
Η μεθοδολογία που υιοθετήθηκε για την κατανόηση της νομοθεσίας που αφορά την ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι αυτή της «ιστορικής-κοινωνικής ανάλυσης».
Για την προσέγγιση του θέματος της αυτονομίας των πανεπιστημίων, υιοθετήθηκε η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε στις έρευνες της EUA. Συγκεκριμένα, εκτιμήθηκε, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, με τη χρήση μετρήσιμων δεικτών, η πανεπιστημιακή αυτονομία στην Ελλάδα κατά την περίοδο εφαρμογής του Ν. 4009/11. Ο ποσοτικός προσδιορισμός βασίστηκε στη χρήση τεσσάρων βασικών δεικτών: της οργανωτικής αυτονομίας, της οικονομικής αυτονομίας, της αυτονομίας σε θέματα προσωπικού και της ακαδημαϊκής αυτονομίας. Μετά τον προσδιορισμό των τιμών αυτών των δεικτών, ακολούθησε η σύγκριση των αποτελεσμάτων με εκείνα που είχαν καταγραφεί από την αντίστοιχη έρευνα που διεξήχθη το 2007 (περίοδος εφαρμογής του Ν. 1268/82).
Τα ευρήματα χρησιμοποιήθηκαν για την αποτίμηση της κατάστασης των ελληνικών πανεπιστημίων στο θέμα της αυτονομίας τους, την αναζήτηση των αιτιών για τους χαμηλούς βαθμούς αυτονομίας που λαμβάνουν και τη διατύπωση προτάσεων για μια ρεαλιστική, για τα ελληνικά δεδομένα, αύξηση της πανεπιστημιακής αυτονομίας. Ο στόχος είναι η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών των ιδρυμάτων και η ανταπόκρισή τους στις σύγχρονες απαιτήσεις της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας και αγοράς.
|
|---|
