Περίληψη: | Το θέμα των φυτών περιλαμβάνεται τόσο στο πρόγραμμα σπουδών των νηπιαγωγείων όσο και στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Ωστόσο οι έρευνες στην Ελλάδα για τις γνώσεις των μικρών παιδιών σχετικά με τον φυτικό κόσμο είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Συνήθως οι έρευνες που γίνονται για τα φυτά στοχεύουν σε πιο πολύπλοκες έννοιες όπως οι ζωντανοί οργανισμοί ή η διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Σκοπός αυτής της έρευνας είναι να διερευνήσει τις πρώιμες αντιλήψεις των παιδιών προσχολικής ηλικίας και των μαθητών πρώτης δημοτικού μέσω των ζωγραφιών τους για τα φυτά και να ανακαλύψει τις ποικιλίες φυτικών μορφών που τα παιδιά ενσωματώνουν αυθόρμητα στην έννοια του φυτού. Αυτή η μελέτη περίπτωσης περιελάμβανε 60 παιδιά (20 παιδιά 4 ετών, 20 παιδιά ηλικίας 5 ετών, 20 παιδιά ηλικίας 6 ετών). Στο πρώτο μέρος, ζητήθηκε από τα παιδιά να σχεδιάσουν ένα φυτό που γνωρίζουν και στη συνέχεια να ονομάσουν τα μέρη της ζωγραφιάς τους. Βρέθηκε ότι τα παιδιά όλων των ηλικιών της έρευνας ζωγραφίζουν και αναγνωρίζουν κυρίως ανθοφόρα φυτά αλλά δεν γνωρίζουν το σωστό όνομα όλων των στοιχείων των φυτών (π.χ. "αυτό είναι ένα μίσχος, φύλλο"). Τα περισσότερα από τα παιδιά σχεδιάζουν ένα φυτό με φύλλα, μίσχος, λουλούδια και γύρη. Ακόμα και τα μεγαλύτερα παιδιά σπάνια σχεδιάζουν το χώμα και τη ρίζα στο φυτό τους.
Στο δεύτερο μέρος ζητήθηκε από τα παιδιά να αναγνωρίσουν 10 διαφορετικές εικόνες (9 φυτά, 1 μύκητα) και να τις κατηγοριοποιήσουν σε 2 ομάδες φυτά και μη φυτά καθώς και να αιτιολογήσουν γιατί είναι φυτά ή γιατί δεν είναι. Φαίνεται ότι τα παιδιά που γνωρίζουν ότι τα δέντρα είναι φυτά έχουν κατανοήσει την ποικιλομορφία των φυτικών ειδών και έχουν μια πιο ανεπτυγμένη γνώση των φυτών γενικότερα. Τα παιδιά όλων των ηλικιών ταξινομούν τα φυτά με βάση τα μορφολογικά τους χαρακτηριστικά (π.χ. "έχουν φύλλα") αλλά καθώς μεγαλώνουν, θα χρησιμοποιήσουν και άλλους λόγους (π.χ. ύπαρξη εδάφους = "είναι φυτό γιατί έχει χώμα"). Τα συμπεράσματα της παρούσας έρευνας θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα σημείο εκκίνησης για την εξερεύνηση των πρώιμων αντιλήψεων των παιδιών προσχολικής ηλικίας σχετικά με τα φυτά στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, καθώς και για τη δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων κατάλληλων για μικρά παιδιά.
|