Η επίδραση της αιμοκάθαρσης και του τύπου της μεμβράνης του φίλτρου στην εγγενή ανοσία ασθενών σε αιμοκάθαρση με μελέτη των φυσικών φονικών ΝΚ-λεμφοκυττάρων και των ουδετερόφιλων φαγοκυττάρων

• Κύριος συγγραφέας: Παππάς, Ευθύμιος
• Άλλοι συγγραφείς: Γούμενος, Δημήτριος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2020
• Θέματα: Αιμοκάθαρση; Εγγενή ανοσία; Φυσικών φονικών-ΝΚ λεμφοκυττάρων; Ουδετερόφιλων φαγοκυττάρων; Hemodialysis; Innate immunity; Natural killer-NK lymphocytes; Neutrophilic phagocytes; 616.614

Το ανοσοποιητικό σύστημα αποτελεί την κύρια γραμμή άμυνας του οργανισμού σε εξωτερικά ή εσωτερικά ερεθίσματα (αντιγόνα). Η ανοσολογική απάντηση του οργανισμού γίνεται μέσω των Λεμφοκυττάρων (Β και Τ-λεμφοκύτταρα) που απαντούν στο ερέθισμα (αντιγόνο) είτε με την παραγωγή ανοσοσφαιρινών, μέσω των Β-λεμφοκυττάρων, είτε με την δημιουργία ευαισθητοποιημένων Τ-λεμφοκυττάρων για το συγκεκριμένο αντιγόνο. Η Χρόνια Νεφρική Νόσος, χαρακτηρίζεται ως χρόνια συστηματική φλεγμονή, η οποία επιδρά αρνητικά, σχεδόν σε όλα τα συστήματα ή όργανα του οργανισμού. Στα πλαίσια αυτά, η Χρόνια Νεφρική Νόσος επιδρά τόσο στην χυμική όσο και στην κυτταρική ανοσία. Ειδικότερα, προκαλεί καταστολή της χυμικής ανοσίας (μειωμένη παραγωγή ανοσοσφαιρινών), καθώς επίσης και μείωση της κυτταρικής ανοσιακής απάντησης του οργανισμού (μείωση αριθμού των λεμφοκυττάρων, μειωμένη κυτταροτοξικότητα των αντισωμάτων, κ.α.). Όσον αφορά τους ασθενείς με Χρόνια Νεφρική Νόσο οι οποίοι βρίσκονται σε χρόνιο πρόγραμμα εξωνεφρικής κάθαρσης με Τεχνητό Νεφρό, η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος κλινικά εκδηλώνεται με αυξημένα ποσοστά ιογενών και βακτηριακών λοιμώξεων, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος πιθανώς να οφείλεται στην συσσώρευση των ουραιμικών τοξινών, κυρίως μέσου και μεγάλου μοριακού βάρους. Στην αιμοκάθαρση με τεχνητό νεφρό, η βιοσυμβατότητα των υλικών του εξωσωματικού κυκλώματος, φαίνεται να διαδραματίζει κάποιο ρόλο, επιπρόσθετο σε αυτόν των ουραιμικών τοξινών, εξαιτίας των αντιδράσεων οι οποίες προκαλούνται από την επαφή του αίματος με τα υλικά, τόσο της μεμβράνης του φίλτρου όσο και με τα υπόλοιπα τμήματα του εξωσωματικού κυκλώματος. Ο Σκοπός της παρούσης μελέτης είναι να εξετασθεί η επίδραση της εξωνεφρικής κάθαρσης με Τεχνητό Νεφρό στην εγγενή ανοσία του οργανισμού εκτιμώντας: 1. Τον αριθμό των Φυσικών Φονικών Κυττάρων (ΝΚ- κυττάρων, ΝΚ-cells) στο περιφερειακό αίμα και 2. Την Φαγοκυτταρική ικανότητα των Ουδετερόφιλων Πολυμορφοπύρηνων Κυττάρων σε ασθενείς που υποβάλλονται : α. σε κλασική αιμοκάθαρση (Conventional Dialysis, CD) β. σε on-line αιμοδιαδιήθηση (on-line Hemodiafiltration, on-line HDF) Επιπρόσθετα, θα εξετασθεί, η τυχόν επίδραση στους προαναφερθέντες δείκτες εγγενούς ανοσίας, του είδους της μεμβράνης του φίλτρου αιμοκάθαρσης [υψηλής διαπερατότητας (High Flux) και χαμηλής διαπερατότητας (Low Flux)] Στην μελέτη εντάχθηκαν συνολικά 60 ασθενείς σε εξωνεφρική κάθαρση. Από αυτούς, 20 ασθενείς (ομάδα Ι) υποβάλλονταν σε κλασική αιμοκάθαρση με φίλτρο υψηλής διαπερατότητας (cd-High Flux), 20 ασθενείς (ομάδα ΙΙ) σε εν σειρά αιμοδιαδιήθηση (on-line HDF) και οι υπόλοιποι 20 ασθενείς (ομάδα ΙΙΙ) σε κλασική αιμοκάθαρση με φίλτρο χαμηλής διαπερατότητας (cd-Low Flux). Ως ομάδα ελέγχου χρησιμοποιήθηκαν 40 υγιείς συγγενείς, ίδιας αναλογικά ηλικίας και φύλου, των ασθενών (ομάδα IV). Κανείς από τους ασθενείς σε αιμοκάθαρση δεν διατηρούσε υπολειμματική νεφρική λειτουργία ή διούρηση. Οι συνθήκες αιμοκάθαρσης διατηρήθηκαν ίδιες και σταθερές κατά την διάρκεια της μελέτης σε όλους τους ασθενείς. Χρησιμοποιήθηκε ένα είδος μεμβράνης (Πολυσουλφόνη) και στις τρείς ομάδες των ασθενών ανεξαρτήτως μεθόδου αιμοκάθαρσης. Η λήψη του δείγματος αίματος (πρώτο) έγινε από την αρτηριακή γραμμή πριν την έναρξη της αιμοκάθαρσης (αρτηριακή βελόνα πριν την σύνδεση με το υπόλοιπο εξωσωματικό κύκλωμα). Ένα δείγμα αίματος (δεύτερο) λαμβάνονταν στο τέλος της αιμοκάθαρσης πάλι από τα αρτηριακό σκέλος του εξωσωματικού κυκλώματος πριν την αποσύνδεση του ασθενούς. Στο πρώτο δείγμα έγινε: 1) απομόνωση μονοπύρηνων κυττάρων, 2) απομόνωση ολικών λευκών αιμοσφαιρίων του πλάσματος, 3) υπολογισμός συγκέντρωσης κυττάρων, 4) σήμανση βακτηρίων E. coli με FITC, 5) κυτταρομετρία ροής, 6) προσδιορισμός % ΝΚ-κυττάρων και 7) προσδιορισμός φαγοκυττάρωσης E. coli από τα ουδετερόφιλα. Το δεύτερο δείγμα χρησιμοποιήθηκε για να υπολογισθεί η επάρκεια της κάθαρσης η οποία παρέχονταν στους ασθενείς. Χρησιμοποιήθηκαν οι εξισώσεις υπολογισμού του URR και των spKt/V και dpKt/V. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν: 1. Αριθμός φυσικών φονικών κυττάρων (ΝΚ) υγιών και ασθενών σε αιμοκάθαρση α. Ο αριθμός (%) των ΝΚ κυττάρων μειώνεται στους ασθενείς σε εξωνεφρική κάθαρση (στο σύνολο των ασθενών) σε σχέση με υγιείς εθελοντές με τα ίδια δημογραφικά χαρακτηριστικά (6.2±2.8 % vs 8.1±1.8 %, p < 0.001) β. Ο αριθμός (%) των ΝΚ κυττάρων μειώνεται στους ασθενείς σε on-line HDF σε σχέση με υγιείς εθελοντές με τα ίδια δημογραφικά χαρακτηριστικά (5.6±2.6 % vs 8.1±1.8 %, p < 0.01) γ. Ο αριθμός (%) των ΝΚ κυττάρων δεν μειώνεται στατιστικά σημαντικά στους ασθενείς σε cHD High Flux σε σχέση με υγιείς εθελοντές με τα ίδια δημογραφικά χαρακτηριστικά [6.9±3.3 % vs 8.1±1.8 %, p = ns (0.50)] δ. Ο αριθμός (%) των ΝΚ κυττάρων μειώνεται στατιστικά σημαντικά στους ασθενείς σε cHD Low Flux σε σχέση με υγιείς εθελοντές με τα ίδια δημογραφικά χαρακτηριστικά (6.0±2.7 % vs 8.1±1.8 %, p < 0.01) ε. Ο αριθμός (%) των ΝΚ κυττάρων δεν μειώνεται στατιστικά σημαντικά στους ασθενείς σε on-line HDF σε σχέση με ασθενείς σε cHD High Flux (6.9±3.3 5% vs 5.6±2.6 %, p = ns) στ. Ο αριθμός (%) των ΝΚ κυττάρων δεν μειώνεται στατιστικά σημαντικά στους ασθενείς σε on-line HDF σε σχέση με ασθενείς σε cHD Low Flux (6.0±2.7 % vs 5.6±2.6 %, p = ns) ζ. Ο αριθμός των ΝΚ κυττάρων δεν μειώνεται στατιστικά σημαντικά στους ασθενείς σε cHD High Flux σε σχέση με ασθενείς σε cHD Low Flux (6.9±3.3 % vs 6.0±2.7 %, p = ns) 2. Φαγοκυτταρική ικανότητα των Ουδετερόφιλων Πολυμορφοπύρηνων Κυττάρων α. Η φαγοκυτταρική ικανότητα των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων κυττάρων (AFU) μειώνεται στους ασθενείς σε εξωνεφρική κάθαρση (στο σύνολο των ασθενών) σε σχέση με υγιείς εθελοντές με τα ίδια δημογραφικά χαρακτηριστικά (10.1±2.8 % vs 16.6±1.5 %, p < 0.001) β. Η φαγοκυτταρική ικανότητα των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων κυττάρων (AFU) μειώνεται στους ασθενείς σε on-line HDF σε σχέση με υγιείς εθελοντές με τα ίδια δημογραφικά χαρακτηριστικά (11.1±2.3 % vs 16.6±1.5 %, p < 0.001) γ. Η φαγοκυτταρική ικανότητα των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων κυττάρων (AFU) μειώνεται στους ασθενείς σε cHD High Flux σε σχέση με υγιείς εθελοντές με τα ίδια δημογραφικά χαρακτηριστικά (7.9±2.4% vs 16.6±1.5 %, p < 0.001) δ. Η φαγοκυτταρική ικανότητα των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων κυττάρων (AFU) μειώνεται στους ασθενείς σε cHD Low Flux σε σχέση με υγιείς εθελοντές με τα ίδια δημογραφικά χαρακτηριστικά (11.2±2.5 % vs 16.7±2.4 %, p < 0.001) ε. Η φαγοκυτταρική ικανότητα των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων κυττάρων (AFU) μειώνεται στατιστικά σημαντικά στους ασθενείς σε cHD High Flux σε σχέση με ασθενείς σε on-line HDF (7.9±2.4 % vs 11.1±2.3 %, p < 0.001) στ. Η φαγοκυτταρική ικανότητα των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων κυττάρων (AFU) μειώνεται στατιστικά σημαντικά στους ασθενείς σε cHD Low Flux σε σχέση με ασθενείς σε on-line HDF (11.2±2.5% vs 11.1±2.3 %, p = ns) ζ. Η φαγοκυτταρική ικανότητα των ουδετερόφιλων πολυμορφοπύρηνων κυττάρων (AFU) δεν μειώνεται στατιστικά σημαντικά στους ασθενείς σε cHD High Flux σε σχέση με ασθενείς σε cHD Low Flux (7.9±2.4 % vs 11.2±2.5 %, p < 0.001) 3. Παραθορμόνη και αριθμός των ΝΚ κυττάρων α. Από την συσχέτιση κατά Pearson διαπιστώθηκε θετική (r = 0.305) γραμμική συσχέτιση μεταξύ της Παραθορμόνης (PTH) και του αριθμού (%) των ΝΚ κυττάρων στο σύνολο των ασθενών σε αιμοκάθαρση β. Επίσης από την συσχέτιση κατά Pearson δεν διαπιστώθηκε θετική γραμμική συσχέτιση μεταξύ της Παραθορμόνης (PTH) και του αριθμού (%) των ΝΚ κυττάρων στους ασθενείς σε on-line HDF γ. Παρόμοια αποτελέσματα είχαμε από την συσχέτιση κατά Pearson διαπιστώθηκε θετική (r = 0.554) γραμμική συσχέτιση μεταξύ της PTH και του αριθμού (%) των ΝΚ κυττάρων στους ασθενείς σε cHD High Flux δ. Τέλος από την συσχέτιση κατά Pearson διαπιστώθηκε αρνητική (r = 0.544) γραμμική συσχέτιση μεταξύ της PTH και του αριθμού (%) των ΝΚ κυττάρων στους ασθενείς σε cHD Low Flux 4. Παραθορμόνη και Φαγοκυτταρική ικανότητα των Ουδετερόφιλων Πολυμορφοπύρηνων Κυττάρων. Όσον αφορά την φαγοκυτταρική ικανότητα των Ουδετερόφιλων Πολυμορφοπύρηνων Κυττάρων δεν παρατηρήθηκε ούτε θετική ούτε αρνητική στατιστικά σημαντική συσχέτιση με την Παραθορμόνη του ορού Συμπερασματικά, α) το είδος της μεμβράνης (στερεοδομή, ηλεκτρικό φορτίο, κ.τ.λ.) φαίνεται ότι επηρεάζει τον αριθμό (και την ενεργότητα) των ΝΚ-κυττάρων των ασθενών σε αιμοκάθαρση, με σαφή θετική υπεροχή των συνθετικών μεμβρανών, β) η φαγοκυτταρική ικανότητα των Ουδετερόφιλων Πολυμορφοπύρηνων Κυττάρων είναι μειωμένη και στους ασθενείς σε χρόνιο πρόγραμμα αιμοκάθαρσης. Το είδος της αιμοκάθαρσης και το είδος του υλικού της μεμβράνης του φίλτρου δεν φαίνεται να επηρεάζουν τον βαθμό μείωσης της φαγοκυτταρικής ικανότητας κυττάρων που μελετήθηκαν, γ) η παραθορμόνη του ορού βρέθηκε να έχει, είτε θετική συσχέτιση με τα ΝΚ-κύτταρα, είτε αρνητική, γεγονός όμως το οποίο δεν αποκλείει την επίδραση της παραθορμόνης στον πληθυσμό των Τ-λεμφοκυττάρων ,επιπρόσθετα, αν και δεν διαπιστώθηκε σημαντική συσχέτιση της παραθορμόνης με την φαγοκυτταρική ικανότητα των Ουδετερόφιλων Πολυμορφοπύρηνων Κυττάρων, ούτε αυτό το γεγονός αποκλείει την θετική ή αρνητική επίδραση της παραθορμόνης στην κυτταρική λειτουργία των Ουδετερόφιλων Κυττάρων