Κοινά περιβαλλοντικά αγαθά : έννοιες, διαχείριση, διακυβέρνηση και προστασία
Τα κοινά έχουν μπει για τα καλά στη σύγχρονη συζήτηση· συζήτηση γύρω από τη διαχείριση – διακυβέρνηση και προστασία του περιβάλλοντος αλλά και γενικότερα γύρω από τη μορφή οργάνωσης και αναπαραγωγής της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Η ιστορικότητα βέβαια, η αξιακή φόρτιση και η πολυσημικότητα που...
| Κύριος συγγραφέας: | |
|---|---|
| Άλλοι συγγραφείς: | |
| Μορφή: | Thesis |
| Γλώσσα: | Greek |
| Έκδοση: |
2020
|
| Θέματα: | |
| Διαθέσιμο Online: | http://hdl.handle.net/10889/13369 |
| id |
nemertes-10889-13369 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| institution |
UPatras |
| collection |
Nemertes |
| language |
Greek |
| topic |
Κοινά Περιβαλλοντική διακυβέρνηση Commons Environmental governance |
| spellingShingle |
Κοινά Περιβαλλοντική διακυβέρνηση Commons Environmental governance Δασκαλάκης, Κωνσταντίνος Κοινά περιβαλλοντικά αγαθά : έννοιες, διαχείριση, διακυβέρνηση και προστασία |
| description |
Τα κοινά έχουν μπει για τα καλά στη σύγχρονη συζήτηση· συζήτηση γύρω από τη διαχείριση – διακυβέρνηση και προστασία του περιβάλλοντος αλλά και γενικότερα γύρω από τη μορφή οργάνωσης και αναπαραγωγής της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Η ιστορικότητα βέβαια, η αξιακή φόρτιση και η πολυσημικότητα που χαρακτηρίζουν την έννοια των κοινών, έχουν οδηγήσει σε ένα μωσαϊκό προσεγγίσεων. Από τους πόρους κοινής δεξαμενής της Ostrom, τα κοινά ως μορφή περιβαλλοντικής διαχείρισης και προστασίας, τα κοινά ως ηθική και δικαιική επιταγή, τα κοινά ως εναλλακτική μορφή οικονομικής παραγωγής, μέχρι τα κοινά ως ιδεολογικοπολιτικό πρόταγμα, η έννοια των κοινών χρησιμοποιείται σήμερα με ένα μεγάλο εννοιολογικό εύρος, περιγράφοντας πολλές φορές ακόμα και συγκρουόμενους σκοπούς και πραγματικότητες.
Πέρα από την αρχική αισιοδοξία που γεννά ο λόγος για τα κοινά, βασικά συστατικά χαρακτηριστικά του οποίου είναι η συνεργατικότητα, η συμμετοχικότητα, η αυτοοργάνωση, η αυτοδιαχείριση, η ομοθυμία που χαίρει αυτός ο λόγος (από το βραβείο Νόμπελ που απονεμήθηκε στην Ostrom για το έργο της πάνω στους πόρους κοινής δεξαμενής, την υιοθέτηση της γλώσσας των κοινών από ιδρύματα σαν τη Παγκόσμια Τράπεζα, έως το ξαφνικό ενδιαφέρον από μεγάλο μέρος της ριζοσπαστικής διανόησης) δημιουργεί εύλογα επιφυλακτικότητα.
Επικεντρώνοντας στο περιβάλλον, το οποίο αναπόφευκτα αναλύεται στην οικονομική, την κοινωνική, την πολιτική, την ιδεολογική, την φιλοσοφική διάσταση, μια κριτική εξέταση της θεωρίας των κοινών σε διαλεκτική και υλιστική βάση καταδεικνύει τις αδυναμίες, τους περιορισμούς, αλλά και τις αντιφάσεις που εμπεριέχει η τελευταία. Γεγονός είναι πως πέρα από τις όποιες αδυναμίες των κοινών σε φιλοσοφικό και θεωρητικό επίπεδο, ένα μεγάλο μέρος της συζήτησης για τα κοινά φαίνεται να προέρχεται από, να ταυτίζεται με, και να εξυπηρετεί, αυτό που σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται να εναντιώνεται: το νεοφιλελεύθερο λόγο και τις επιταγές του ως πρόγραμμα διακυβέρνησης.
Ειδικότερα όσον αφορά τη διαχείριση – διακυβέρνηση και προστασία των περιβαλλοντικών αγαθών, οι διάφορες θεωρίες για τα κοινά δε φαίνεται να πηγαίνουν μακριά. Η ενστικτώδης, κάθετη απόρριψη ενός κεντρικού μηχανισμού περιβαλλοντικής διακυβέρνησης και προστασίας και η προσκόλληση στις έννοιες της κοινότητας, της τοπικοποίησης, της αυτοδιαχείρισης, δεν αφήνει πολλά περιθώρια ούτε για δικαιότερη περιβαλλοντική διακυβέρνηση, αλλά ούτε και για αποτελεσματικότερη περιβαλλοντική προστασία.
Για πραγματικά κοινά περιβαλλοντικά αγαθά και αποτελεσματική περιβαλλοντική προστασία, πρέπει να εξεταστούν προβλήματα τα οποία δεν είναι επιλύσιμα με απλές μεταρρυθμίσεις τοπικών κανόνων. Είναι επιστημονικά και πολιτικά επιβεβλημένη η επανεξέταση της δυνατότητας ενός κρατικού μηχανισμού να αποτελέσει έναν αξιόπιστο σύμμαχο, έναν φύλακα των δημόσιων και των κοινών αγαθών, ακόμα και αν μια τέτοια τεχνική διακυβέρνησης να πρέπει να εφευρεθεί εκ νέου. |
| author2 |
Παπαθεοδώρου, Γεώργιος |
| author_facet |
Παπαθεοδώρου, Γεώργιος Δασκαλάκης, Κωνσταντίνος |
| format |
Thesis |
| author |
Δασκαλάκης, Κωνσταντίνος |
| author_sort |
Δασκαλάκης, Κωνσταντίνος |
| title |
Κοινά περιβαλλοντικά αγαθά : έννοιες, διαχείριση, διακυβέρνηση και προστασία |
| title_short |
Κοινά περιβαλλοντικά αγαθά : έννοιες, διαχείριση, διακυβέρνηση και προστασία |
| title_full |
Κοινά περιβαλλοντικά αγαθά : έννοιες, διαχείριση, διακυβέρνηση και προστασία |
| title_fullStr |
Κοινά περιβαλλοντικά αγαθά : έννοιες, διαχείριση, διακυβέρνηση και προστασία |
| title_full_unstemmed |
Κοινά περιβαλλοντικά αγαθά : έννοιες, διαχείριση, διακυβέρνηση και προστασία |
| title_sort |
κοινά περιβαλλοντικά αγαθά : έννοιες, διαχείριση, διακυβέρνηση και προστασία |
| publishDate |
2020 |
| url |
http://hdl.handle.net/10889/13369 |
| work_keys_str_mv |
AT daskalakēskōnstantinos koinaperiballontikaagathaennoiesdiacheirisēdiakybernēsēkaiprostasia AT daskalakēskōnstantinos commonenvironmentalgoodsconceptsmanagementgovernanceandconservation |
| _version_ |
1771297153409351680 |
| spelling |
nemertes-10889-133692022-09-05T05:37:40Z Κοινά περιβαλλοντικά αγαθά : έννοιες, διαχείριση, διακυβέρνηση και προστασία Common environmental goods : concepts, management, governance and conservation Δασκαλάκης, Κωνσταντίνος Παπαθεοδώρου, Γεώργιος Λαμπράκης, Νικόλαος Καραπαναγιώτη, Χρυσή Daskalakis, Konstantinos Κοινά Περιβαλλοντική διακυβέρνηση Commons Environmental governance Τα κοινά έχουν μπει για τα καλά στη σύγχρονη συζήτηση· συζήτηση γύρω από τη διαχείριση – διακυβέρνηση και προστασία του περιβάλλοντος αλλά και γενικότερα γύρω από τη μορφή οργάνωσης και αναπαραγωγής της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Η ιστορικότητα βέβαια, η αξιακή φόρτιση και η πολυσημικότητα που χαρακτηρίζουν την έννοια των κοινών, έχουν οδηγήσει σε ένα μωσαϊκό προσεγγίσεων. Από τους πόρους κοινής δεξαμενής της Ostrom, τα κοινά ως μορφή περιβαλλοντικής διαχείρισης και προστασίας, τα κοινά ως ηθική και δικαιική επιταγή, τα κοινά ως εναλλακτική μορφή οικονομικής παραγωγής, μέχρι τα κοινά ως ιδεολογικοπολιτικό πρόταγμα, η έννοια των κοινών χρησιμοποιείται σήμερα με ένα μεγάλο εννοιολογικό εύρος, περιγράφοντας πολλές φορές ακόμα και συγκρουόμενους σκοπούς και πραγματικότητες. Πέρα από την αρχική αισιοδοξία που γεννά ο λόγος για τα κοινά, βασικά συστατικά χαρακτηριστικά του οποίου είναι η συνεργατικότητα, η συμμετοχικότητα, η αυτοοργάνωση, η αυτοδιαχείριση, η ομοθυμία που χαίρει αυτός ο λόγος (από το βραβείο Νόμπελ που απονεμήθηκε στην Ostrom για το έργο της πάνω στους πόρους κοινής δεξαμενής, την υιοθέτηση της γλώσσας των κοινών από ιδρύματα σαν τη Παγκόσμια Τράπεζα, έως το ξαφνικό ενδιαφέρον από μεγάλο μέρος της ριζοσπαστικής διανόησης) δημιουργεί εύλογα επιφυλακτικότητα. Επικεντρώνοντας στο περιβάλλον, το οποίο αναπόφευκτα αναλύεται στην οικονομική, την κοινωνική, την πολιτική, την ιδεολογική, την φιλοσοφική διάσταση, μια κριτική εξέταση της θεωρίας των κοινών σε διαλεκτική και υλιστική βάση καταδεικνύει τις αδυναμίες, τους περιορισμούς, αλλά και τις αντιφάσεις που εμπεριέχει η τελευταία. Γεγονός είναι πως πέρα από τις όποιες αδυναμίες των κοινών σε φιλοσοφικό και θεωρητικό επίπεδο, ένα μεγάλο μέρος της συζήτησης για τα κοινά φαίνεται να προέρχεται από, να ταυτίζεται με, και να εξυπηρετεί, αυτό που σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται να εναντιώνεται: το νεοφιλελεύθερο λόγο και τις επιταγές του ως πρόγραμμα διακυβέρνησης. Ειδικότερα όσον αφορά τη διαχείριση – διακυβέρνηση και προστασία των περιβαλλοντικών αγαθών, οι διάφορες θεωρίες για τα κοινά δε φαίνεται να πηγαίνουν μακριά. Η ενστικτώδης, κάθετη απόρριψη ενός κεντρικού μηχανισμού περιβαλλοντικής διακυβέρνησης και προστασίας και η προσκόλληση στις έννοιες της κοινότητας, της τοπικοποίησης, της αυτοδιαχείρισης, δεν αφήνει πολλά περιθώρια ούτε για δικαιότερη περιβαλλοντική διακυβέρνηση, αλλά ούτε και για αποτελεσματικότερη περιβαλλοντική προστασία. Για πραγματικά κοινά περιβαλλοντικά αγαθά και αποτελεσματική περιβαλλοντική προστασία, πρέπει να εξεταστούν προβλήματα τα οποία δεν είναι επιλύσιμα με απλές μεταρρυθμίσεις τοπικών κανόνων. Είναι επιστημονικά και πολιτικά επιβεβλημένη η επανεξέταση της δυνατότητας ενός κρατικού μηχανισμού να αποτελέσει έναν αξιόπιστο σύμμαχο, έναν φύλακα των δημόσιων και των κοινών αγαθών, ακόμα και αν μια τέτοια τεχνική διακυβέρνησης να πρέπει να εφευρεθεί εκ νέου. The commons are high in the contemporary debate; a debate over environmental management – governance and conservation, as well as a debate over the form of socioeconomic organization and reproduction in general. The historicity, the axiological load and the polysemy that characterizes the concept of the commons, have all led in a mosaic of approaches. From Ostrom’s common pool resources, the commons as a form of environmental governance and conservation, the commons as an ethical and a legal claim, the commons as an alternative form of economic production, to the commons as an ideological – political project, the concept of the commons is nowadays being used in a wide conceptual range, often describing even conflicting purposes and realities. In spite of the optimism that the commons discourse initially generates, with cooperation, participation, inclusiveness, self-organization, self-management, as its basic constituent characteristics, the wide acceptance that this discourse enjoys (from Ostrom’s Nobel prize winning award for her work in common pool resources, the adoption of the commons language by institutions like the World Bank, to the sudden interest by a quite large part of radical thinking) reasonably creates concern. Focusing on the environment, which is inevitably being analyzed to the economic, the social, the political, the ideological, the philosophical dimension, a critical examination of the theory of commons in a dialectical and a materialistic basis highlights the weaknesses, the limitations, but also the contradictions that the last embodies. Fact is, that beyond any inconsistencies that the commons may present at the philosophical and the theoretical level, a large part of the commons discourse seems to come from, identify with, and serve, that which at first sight seems to oppose: neoliberal reason and its requirements as a governance project. More specifically when it comes to the management – governance and conservation of environmental goods, the different theories of the commons don’t seem to go far. The intuitive, wholesale rejection of a centralized mechanism for environmental governance and conservation and the strong attachment to the concepts of community, localization, self-management, does not leave much possibilities neither for a more just environmental governance, nor for a more effective environmental protection. For actual common environmental goods and effective environmental conservation, problems must be examined that are not solvable with simple local reforms. A reexamination of a centralized mechanism’s potential to be a reliable ally, a public and a common goods’ keeper, is both scientifically and politically imposed, even if such a governance technique has to be reinvented. 2020-03-25T20:14:49Z 2020-03-25T20:14:49Z 2019-10-29 Thesis http://hdl.handle.net/10889/13369 gr 0 application/pdf |
