Εκπαιδευτικές επιλογές και σχολικές "τροχιές" των μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης : εμπειρική έρευνα σε μαθητές λυκείων της δυτικής Ελλάδας

• Κύριος συγγραφέας: Σπηλιοπούλου, Γεωργία
• Άλλοι συγγραφείς: Κουστουράκης, Γεράσιμος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2020
• Θέματα: Εκπαιδευτικές επιλογές; Σχολικές "τροχιές"; Γενικό λύκειο; Επαγγελματικό λύκειο; Πολιτισμικό κεφάλαιο; Στρατηγικές; Educational choices; School 'trajectories'; General lyceum; Vocational lyceum; Cultural capital; Strategies

Το θέμα αυτής της διδακτορικής διατριβής είναι οι «Εκπαιδευτικές επιλογές και οι σχολικές "τροχιές" των μαθητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: Εμπειρική έρευνα σε μαθητές Λυκείων της Δυτικής Ελλάδας». Σκοπός της συγκεκριμένης ερευνητικής μελέτης, η οποία αξιοποιεί έννοιες από την κοινωνιολογική θεωρία του Pierre Bourdieu, είναι η διερεύνηση των σχολικών «τροχιών» (διαδρομών) και των εκπαιδευτικών επιλογών μαθητών που φοιτούν στη Β’ τάξη Ημερησίων Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων της Δυτικής Ελλάδας υπό την επίδραση του πολιτισμικού τους κεφαλαίου. Στη διατριβή αυτή μας απασχόλησε η απάντηση στα εξής ερευνητικά ερωτήματα: α) Πώς σκιαγραφούνται οι σχολικές «τροχιές» (διαδρομές) και οι εκπαιδευτικές επιλογές των μαθητών της Β’ τάξης Ημερησίων Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων της Δυτικής Ελλάδας; β) Μέσω ποιων πολιτισμικών ερεθισμάτων και πρακτικών υιοθέτησης στο οικογενειακό και το σχολικό πεδίο διαμορφώνεται το πολιτισμικό κεφάλαιο των συγκεκριμένων μαθητών; γ) Ποια είναι η επίδραση του πολιτισμικού κεφαλαίου των μαθητών στις σχολικές τους «τροχιές» και στις εκπαιδευτικές τους επιλογές; δ) Ποιες είναι οι εκπαιδευτικές στρατηγικές που οι μαθητές αναπτύσσουν για την προώθηση των εκπαιδευτικών τους στόχων; Και ε) Ποια είναι η επίδραση του «θεσμοποιημένου» πολιτισμικού κεφαλαίου των γονέων στις επαγγελματικές προσδοκίες των μαθητών του δείγματος; Η συλλογή των ερευνητικών δεδομένων έγινε: α) με τη χορήγηση ερωτηματολογίου κατά το σχολικό έτος 2017-2018 σε τελικό δείγμα 1430 μαθητών της Β’ τάξης 34 Ημερησίων Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, και β) με τη διεξαγωγή ημιδομημένων συνεντεύξεων σε 45 από τους μαθητές που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο («μεθοδολογική τριγωνοποίηση»). Τα ερευνητικά μας ευρήματα φανέρωσαν ότι οι μαθητές του δείγματος έχουν διανύσει στην πλειοψηφία τους «τροχιά» φοίτησης σε δημόσιο σχολείο (από το Νηπιαγωγείο μέχρι και τη Β’ τάξη Λυκείου). Ασυνέχειες στην «τροχιά» σχολικής φοίτησης, που αφορούν τη μετάβαση από την Α’ τάξη Γενικού Λυκείου στη Β’ τάξη Επαγγελματικού Λυκείου, την προσωρινή διακοπή σχολικής φοίτησης και την επανάληψη σχολικής τάξης είτε στο Γυμνάσιο ή στο Λύκειο, τείνουν να εμφανίζουν κυρίως οι μαθητές των Επαγγελματικών Λυκείων, των οποίων οι γονείς διαθέτουν χαμηλού επιπέδου μορφωτικά προσόντα. Οι μαθητές των οποίων οι γονείς διαθέτουν ανώτερα μορφωτικά προσόντα τείνουν να συσσωρεύουν μεγαλύτερο όγκο πολιτισμικού κεφαλαίου στο οικογενειακό τους περιβάλλον, που φανερώνεται από το εύρος των πολιτισμικών αγαθών που υπάρχουν στα σπίτια τους, καθώς και από τη συχνότητα και την ποιότητα των πολιτισμικών πρακτικών που υιοθετούν στην καθημερινή τους ζωή. Το πολιτισμικό κεφάλαιο των μαθητών, όπως αυτό συσσωρεύεται και ενσωματώνεται στο σύστημα των προδιαθέσεών τους στο πλαίσιο του οικογενειακού και του σχολικού πεδίου, τείνει να διαδραματίζει ρόλο στη διαμόρφωση των εκπαιδευτικών τους επιλογών και των σχολικών τους «τροχιών». Οι στρατηγικές που υιοθετούν οι μαθητές για την επίτευξη των εκπαιδευτικών τους στόχων φαίνεται ότι παρουσιάζουν κυρίως διαφοροποιήσεις ανάλογα με τον τύπο Λυκείου φοίτησης και το μορφωτικό επίπεδο των γονέων τους. Τέλος, το «θεσμοποιημένο» πολιτισμικό κεφάλαιο των γονέων με τη μορφή τίτλων σπουδών τείνει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις επαγγελματικές προσδοκίες των μαθητών του δείγματος.