Ο ρόλος του EGFR στις λειτουργικές ιδιότητες και την έκφραση μεσεγχυματικών δεικτών σε επιθετικά καρκινικά κύτταρα μαστού

• Κύριος συγγραφέας: Κεφαλή, Ελένη
• Άλλοι συγγραφείς: Καραμάνος, Νίκος
• Μορφή: Thesis
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2020
• Θέματα: Καρκίνος μαστού; Καρκινικά βλαστικά κύτταρα; Breast cancer; EGFR; ERs; EMT; Cancer stem cells; 616.994 490 71

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί το συνηθέστερο τύπο καρκίνου στο γυναικείο πληθυσμό. Η αυξημένη κυτταρική και μοριακή ετερογένεια των καρκινικών κυττάρων μαστού και του μικροπεριβάλλοντός τους καθιστά αναγκαία την εκτεταμένη έρευνα στο πεδίο. Οι οιστρογονοϋποδοχείς, ΕRα και ERβ, οι οποίοι ανήκουν στην υπερ-οικογένεια των πυρηνικών υποδοχέων των στεροειδών ορμονών, παρουσιάζουν σημαντικές δράσεις στον καρκίνο του μαστού. Πρόσφατα δεδομένα του ερευνητικού εργαστηρίου Βιοχημείας επιβεβαιώνουν τη διεπικοινωνία του EGFR με τους ERs σε καρκινικά κύτταρα μαστού. Ο EGFR συμμετέχει σε κομβικά ενδοκυττάρια σηματοδοτικά μονοπάτια και η δράση του έχει συσχετιστεί με την εμφάνιση διαφόρων τύπων καρκίνου, καθώς και με τον καρκίνο του μαστού. Η διεπικοινωνία του EGFR με τους ERs είναι καθοριστική για τη ρύθμιση του κυτταρικού φαινοτύπου, των λειτουργικών ιδιοτήτων και την έκφραση μακρoμορίων του ECM των καρκινικών κυττάρων. Στην παρούσα μεταπτυχιακή εργασία αξιολογήθηκε ο ρόλος του EGFR στις λειτουργικές ιδιότητες και στην έκφραση κομβικών ρυθμιστών του ECM στα επιθετικά καρκινικά κύτταρα μαστού MDA-MB-231 παρουσία και απουσία οιστραδιόλης (Ε2). Επιπλέον διερευνήθηκε η συνεισφορά του EGFR στο κυτταρικό μετασχηματισμό, από επιθηλιακό σε μεσεγχυματικό φαινότυπο (ΕΜΤ), μέσα από τον έλεγχο των επιπέδων έκφρασης των μεσεγχυματικών δεικτών. Tο φαινόμενο EMT επιφέρει φαινοτυπικές αλλαγές, αναδιαμόρφωση του ECM και του κυτταροσκελετού, ενισχύοντας το μεταστατικό δυναμικό των καρκινικών κυττάρων και τη διήθησή τους σε παρακείμενους ιστούς. Επιπροσθέτως, διερευνήθηκε για πρώτη φορά και η επίδραση του EGFR στα καρκινικά βλαστοκύτταρα (CSCs). Τα CSCs διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στη καρκινογένεση λόγω της ιδιότητάς τους να αυτο-ανανεώνονται και αποτελούν πιθανό φαρμακευτικό στόχο. Τα αποτελέσματα που ελήφθησαν μέσω της χρήσης ενδοκυττάριας αναστολής του EGFR έδειξαν τον κυρίαρχο ρόλο του στις λειτουργικές ιδιότητες των επιθετικών καρκινικών κυττάρων μαστού. Συνοπτικά, η αναστολή του EGFR σηματοδοτικού μονοπατιού επιδρά σε σημαντικές λειτουργικές ιδιότητες των MDA-MB-231 καρκινικών κυττάρων μαστού, όπως ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός και ο κυτταρικός κύκλος, η διήθηση, η προσκόλληση, καθώς και η αγγειογένεση στα ενδοθηλιακά κύτταρα. Ελαττώνεται η επιθετικότητά τους αποκτώντας ένα λιγότερο μεσεγχυματικό φαινότυπο σε συνδυασμό με την ελάττωση της ενεργότητας των πρωτεολυτικών ενζύμων, αλλά και της διαφοροποιημένης έκφρασης των συνδεκάνων και κατά συνέπεια των αλληλεπιδράσεων των μορίων του ECM με τον EGFR, ώστε να επηρεάζονται σημαντικές ιδιότητες των καρκινικών κυττάρων μαστού. Πολλά υποσχόμενη φαίνεται και η προσέγγιση της ρύθμισης της πρωτεϊνικής και γονιδιακής έκφρασης σημαντικών δεικτών των καρκινικών βλαστοκυττάρων, λόγω του φαινομένου EMT. Τα αποτελέσματα της μελέτης συμβάλουν στην κατανόηση της δράσης του EGFR στις λειτουργίες των καρκινικών κυττάρων και αναδεικνύουν τον υποδοχέα ως ένας σημαντικό παράγοντα στη ρύθμιση σημαντικών λειτουργικών δράσεων της Ε2 και κατά συνέπεια ως πιθανό στόχο για φαρμακευτική στόχευση στον καρκίνο του μαστού.