Περίληψη: | Τα τελευταία έτη η κοινωνικοπολιτική - οικονομική αστάθεια και οι συνεχιζόμενες συρράξεις στη Μέση Ανατολή, οδήγησαν σε μια άνευ προηγουμένου μαζική μετατόπιση πληθυσμών. Η προσφυγική κρίση κλιμακώνεται σημαντικά και ο αντίκτυπός της διευρύνεται από τις γειτονικές χώρες προς την Ευρώπη. Ειδικότερα, ο συριακός εμφύλιος πόλεμος προκάλεσε την αναγκαστική μετανάστευση χιλιάδων Σύριων από τις εστίες τους. Ανάμεσά τους, εκατομμύρια παιδιά και νέοι πρόσφυγες που αναγκάστηκαν να εκτοπιστούν, με αποτέλεσμα την καταπάτηση, μεταξύ άλλων, του δικαιώματός τους στην εκπαίδευση.
Η παρούσα έρευνα διεξήχθη τον Ιούλιο του 2020, με στόχο τη διερεύνηση της εκπαιδευτικής πορείας των παιδιών και νέων προσφύγων από τη χώρα καταγωγής τους, τη Συρία, μέχρι και την Ελλάδα, μέσα από όλους τους ενδιάμεσους σταθμούς, που μπορεί να πέρασαν. Με ερευνητικό εργαλείο τις αφηγήσεις ζωής, μελετήθηκε η βιωμένη εμπειρία πέντε νεαρών Σύριων προσφύγων (δύο ενηλίκων και τριών παιδιών), οι οποίοι ένα χρόνο σχεδόν μετά την άφιξή τους σε Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων στην Δυτική Ελλάδα, αφηγούνται ως ενεργοί συμμετέχοντες τις μορφές εκπαίδευσης που έλαβαν κατά τη μεταναστευτική τους διαδρομή και εκφράζουν τις εκπαιδευτικές προσδοκίες τους και τα μελλοντικά σχέδιά τους μέσα από ατομικές ημιδομημένες συνεντεύξεις.
Από την αφηγηματική ανάλυση των πέντε ημιδομημένων συνεντεύξεων, προκύπτει ότι κατά τη διάρκεια των προσφυγικών διαδρομών τους, οι συμμετέχοντες δεν έλαβαν κάποιου είδους εκπαίδευσης, τυπικής ή άτυπης μορφής. Οι ενήλικοι πρόσφυγες στη Συρία έχουν ολοκληρώσει τη λυκειακή εκπαίδευση, ενώ τα παιδιά με τον ερχομό τους στην Ελλάδα σε μικρή ηλικία, φοιτούν στο δημοτικό σχολείο. Η Ελλάδα, για τους περισσότερους αποτελεί έναν ενδιάμεσο σταθμό, καθώς οι ενήλικοι ευελπιστούν να εκπληρώσουν τις ατομικές προσδοκίες τους για εκπαίδευση και επαγγελματική καταξίωση στη Γερμανία. Τα μικρά προσφυγόπουλα επιθυμούν μετά την περάτωση των σπουδών τους, να επιστρέψουν στη Συρία. Ωστόσο, εκφράζουν την έντονη επιθυμία για παρακολούθηση μαθημάτων στο ελληνικό σχολείο και την προθυμία στην εκμάθηση της γλώσσας της χώρας υποδοχής.
Τα συμπεράσματα της έρευνας δύναται να αποτελέσουν προϊόν διαβούλευσης αναφορικά με τη δημιουργία κατάλληλων και στοχευμένων παρεμβάσεων και πρακτικών σε ζητήματα εκπαίδευσης των προσφύγων στη χώρα υποδοχής, με απώτερο στόχο την ένταξή τους σε ένα ποιοτικό εκπαιδευτικό σύστημα, στη βάση ικανοποιητικής διαχείρισης και προσαρμογής στις τρέχουσες συνθήκες.
|