Περίληψη: | Τα Σφακιά αποτελούν μία απομονωμένη και απόκρημνη περιοχή στην ΝΔ Κρήτη, στην Ελλάδα. Η παρούσα διατριβή αποτελεί την πρώτη αρχαιομετρική μελέτη Ρωμαϊκής- Ύστερο- Ρωμαϊκής κεραμικής που συλλέχθηκε από την επιφανειακή έρευνα, η οποία διεξήχθη μεταξύ του 1980 και του 1990 στη ευρύτερη περιοχή των Σφακίων από τις Δρ. Τ. Μούντι και Λ. Νίξον. Οι κεραμικοί τύποι που αναγνωρίστηκαν είναι κυρίως αγγεία πόσης και σερβιρίσματος όπως κάνθαροι, σκύφοι, υδρίες, κύπελλα, πιάτα, αγγεία μεταφοράς όπως αμφορείς και κάποια οικιακής χρήσης, όπως κυψέλες. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης είναι κατά πρώτον ο προσδιορισμός της προέλευσης των αγγείων αυτών, δηλαδή η αναγνώριση της Κρητικής κεραμικής παραγωγής και ο διαχωρισμός των πιθανών εισαγωγών από κέντρα παραγωγής εκτός της Κρήτης. Κατά δεύτερον έγινε προσπάθεια να αναγνωρισθεί η τεχνολογία κεραμικής παραγωγής και να προσδιοριστούν οι κεραμικές συνταγές που ακολούθησαν οι αρχαίοι κεραμείς. Στα πλαίσια αυτά μελετήθηκαν 101 δείγματα με τη βοήθεια της οπτικής μικροσκοπίας, ενώ αντιπροσωπευτικά δείγματα επιλέχτηκαν για να μελετηθούν περαιτέρω μέσω της Περιθλασιμετρίαςκόνεως ακτίνων Χ (XRPD), της ηλεκτρονικής μικροσκοπίας σάρωσης και μικροανάλυσης (SEM-EDS) και της μικροσκοπίας καθοδοφωταύγειας. Τα δείγματα που μελετήθηκαν παρουσίασαν αρκετές ομοιότητες στα μη πλαστικά εγκλείσματα. Ωστόσο, οι ιστολογικές διαφορές που παρατηρήθηκαν οδήγησαν στην ταξινόμηση των δειγμάτων σε 5 Πετρογραφικές ομάδες και 2 αταξινόμητα δείγματα, οι οποίες επαληθεύτηκαν με το μικροσκόπιο καθοδοφωταύγειας. Επιπλέον, ο ορυκτολογικός προσδιορισμός (XRPD) καθώς και η μικρο-ιστολογική (SEM) και χημική ανάλυση (SEM-EDS) των υπό μελέτη δειγμάτων επέτρεψε τη διερεύνηση των τεχνολογικών παραμέτρων, όπως οι αρχαίες κεραμικές ‘συνταγές’ που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των αγγείων και οι θερμοκρασίες όπτησης. Τα ασβεστούχα δείγματα υπέδειξαν υψηλές θερμοκρασίες όπτησης ενώ αντίθετα τα μη ασβεστούχα φανερώνουν χαμηλές θερμοκρασίες όπτησης. Η παρούσα μελέτη προσέφερε μία εις βάθος ανάλυση του υλικού που παρήχθηκε ή έφτασε σε αυτό το τμήμα της Κρήτης σε μία περίοδο έντονης κυκλοφορίας και εμπορίου στη Μεσόγειο.
|