Περίληψη: | Τα αντικαρκινικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αποτελεσματική θεραπεία της οξείας λεμφοβλαστικής λευχαιμίας σχετίζονται με ανεπιθύμητες παρενέργειες που εμφανίζονται στο 75% των παιδιατρικών ασθενών. Γενετικές παραλλαγές σε γονίδια που κωδικοποιούν πρωτεΐνες που εμπλέκονται στον μεταβολισμό φαρμάκων μπορούν να έχουν επίδραση στην λειτουργία τους και έτσι να συμβάλλουν στην εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών.
Οι περισσότερο μελετημένοι φαρμακογονιδιωματικοί στόχοι στην παιδιατρική ΟΛΛ αφορούν συγκεκριμένους πολυμορφισμούς στα γονίδια TPMT και NUDT15, οι οποίοι σχετίζονται με τοξικότητα στις θειοπουρίνες. Πρόσφατες μελέτες προτείνουν ότι γενετικές παραλλαγές στο γονίδιο PNPLA3 σχετίζονται με αυξημένα επίπεδα τρανσαμινασών λόγω ηπατικής τοξικότητας της ασπαραγινάσης. Ακολούθως, πολυμορφισμοί στο γονίδιο MTHFR βρίσκονται υπό μελέτη για την συσχέτισή τους με υψηλό ρίσκο τοξικότητας σε αρκετά αντινεοπλασματικά φάρμακα που χορηγούνται σε παιδιατρικούς ασθενείς, όπως η μεθοτρεξάτη, η καρβοπλατίνη και η σισπλατίνη.
Η παρούσα μελέτη εστιάζει στους πολυμορφισμούς rs1800460(TPMT), rs116855232 (NUDT15), rds.1801133(MTHFR), rs738409 (PNPLA3) και ερευνά την πιθανότητα εμφάνισης τοξικότητας-σχετζόμενη με τα φάρμακα σε παιδιατρικούς ασθενείς ΟΛΛ. Το δείγμα του πληθυσμού της μελέτης (n=40) περιλαμβάνει άτομα κυρίως ελληνικής καταγωγής. Μέχρι σήμερα δεν έχουν διεξαχθεί αντίστοιχες μελέτες για τον ελληνικό πληθυσμό και σε αυτό συνίσταται η πρωτοτυπία της παρούσας έρευνας. Οι πολυμορφισμοί στα γονίδια MTHFR και PNPLA3 συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο τοξικότητας λόγω μεθοτρεξάτης και ασπαραγινάσης, αντίστοιχα. Αντιθέτως, πολυμορφισμοί των TPMT και NUDT15 γονιδίων δεν συσχετίστηκαν με την εμφάνιση τοξικότητας λόγω θειοπουρινών πιθανότατα λόγω του περιορισμένου αριθμού δειγμάτων σε συνδυασμό με την χαμηλή συχνότητα των παραλλαγμένων αλληλομόρφων στην ομάδα μελέτης μας.
|