Ψυχοσυναισθηματική αξιολόγηση - εκτίμηση ποιότητας ζωής ασθενών που υποβάλλονται σε έλεγχο με MRI στην ευρύτερη περιοχή των Πατρών

• Κύριος συγγραφέας: Καραβούλιας, Χρήστος
• Άλλοι συγγραφείς: Karavoulias, Christos
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2020
• Θέματα: Συνεργασία; Άγχος; Κατάθλιψη; Ποιότητα ζωής; Χρόνια νοσήματα; Μαγνητική τομογραφία; MRI; Collaboration; Anxiety; Depression; Quality of life; Chronic diseases

Η ακτινολογική μέθοδος απεικόνισης διαμέσου Μαγνητικού Συντονισμού (MRI) αποτελεί μια καθιερωμένη πρακτική για τη διερεύνηση όλων των συστημάτων του ανθρώπινου σώματος σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να αξιολογηθεί η ψυχοσυναισθηματική κατάσταση (εκτίμηση άγχους – κατάθλιψης) του εξεταζόμενου, όταν καλείται να συνεργαστεί για την διενέργεια MRI, συναρτήσει του πιθανά υποκείμενου νοσήματος του, σε συνδυασμό ενδεχομένως με το stress του αναμενόμενου αποτελέσματος που επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την συνεργασία του για την επιτυχή και ποιοτική διενέργεια της εξέτασης καθώς επίσης και να εκτιμηθεί η ποιότητα ζωής του, η συσχέτιση της με την κλίμακα άγχους - κατάθλιψης, τα δημογραφικά - κλινικά χαρακτηριστικά και την επίδραση της στην ποιοτική συνεργασία του εξεταζόμενου για την διενέργεια MRI. Στη μελέτη συμμετείχαν 32% νοσηλευόμενοι του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών (ΠΓΝΠ) και 68% εξωτερικοί ασθενείς, χρόνιοι πάσχοντες με ένα ή περισσότερα υποκείμενα νοσήματα με συχνότητα εμφάνισης τα ογκολογικά, μυοσκελετικά, νευρολογικά, αυτοάνοσα και παθολογικά, στο διάστημα Ιουνίου – Ιουλίου 2020. Το 46% των εξεταζόμενων ήταν άνδρες και το μεγαλύτερο ποσοστό ήταν ηλικίας 50 – 65 ετών. Οι εξεταζόμενοι πριν την MRI απάντησαν σε κατάλληλα διαμορφωμένα ερωτηματολόγια που περιλάμβαναν πληροφορίες για τα δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά τους, ερωτήσεις σχετικές για την αξιολόγηση της αγχώδους διαταραχής (GAD 7 ερωτηματολόγιο), των καταθλιπτικών συμπτωμάτων (PHQ 9 ερωτηματολόγιο) και της αντιλαμβανόμενης ποιότητας ζωής τους (WHOQOL BREF ερωτηματολόγιο). Η ανάλυση των αποτελεσμάτων του GAD 7 ανέδειξε ότι το μεγαλύτερο άγχος έχουν οι ασθενείς με παθολογικά νοσήματα 11,00 ± 8,49, και ακολουθούν με λιγότερο άγχος οι ασθενείς με περισσότερα από δύο υποκείμενα νοσήματα (κατηγορία άλλο), 10,70 ± 3,68 με αυτοάνοσα νοσήματα 8,67 ± 7,64 με νευρολογικά 6,18 ± 5,56, οι ογκολογικοί ασθενείς 5,82 ± 5,78 και τέλος οι ασθενείς με μυοσκελετικές παθήσεις 4,69 ± 3,20, χωρίς στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των χρόνιων παθήσεων και του ποσοστού άγχους. Από την στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου PHQ 9 διαπιστώθηκαν ότι οι ασθενείς με παθολογικό νόσημα παρουσιάζουν μεγαλύτερο ποσοστό κατάθλιψης 13,00 ± 9,90, ακολουθούμενοι από ασθενείς με υποκείμενα περισσότερα από δύο νοσήματα (κατηγορία άλλο) 12,20 ± 6,34 οι οποίοι εμφανίζουν μικρότερη κατάθλιψη και από αυτούς με αυτοάνοσα 12,00 ± 8,66, με μυοσκελετικές παθήσεις 5,00 ± 3,11, με νευρολογικό νόσημα 4,91 ± 5,07 και τέλος οι ογκολογικοί ασθενείς 4,09 ± 4,35. Το score του WHOQOL-BREF για τις τέσσερις διαστάσεις ποιότητας ζωής σύμφωνα με τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα ανέρχεται για την σωματική υγεία στο 56,38 ± 11,68%, την ψυχολογική υγεία 66,42 ± 18,05%, τις κοινωνικές σχέσεις 67,44 ± 22,94% και το περιβάλλον 63,50 ± 14,28%. Ερωτώμενοι για το άγχος που προκαλεί το πόρισμα της εξέτασης MRI, το 50% των εξωτερικών ασθενών και το 43,8% των νοσηλευόμενων ασθενών - 51,8% γυναίκες - απάντησαν θετικά. Ενδεικτικά οι πάσχοντες από χρόνιο νόσημα που δήλωσαν ότι αγχώνονται για το αποτέλεσμα είναι κυρίως οι ογκολογικοί ασθενείς σε ποσοστό 72,7% σε σχέση με τους ασθενείς άλλων χρόνιων νοσημάτων, οι οποίοι απάντησαν ότι δεν αγχώνονται. Εξεταζόμενοι με σοβαρή ένδειξη άγχους και με μέτρια προς σοβαρή ένδειξη κατάθλιψης απάντησαν ότι αγχώνονται για το αποτέλεσμα σε αντίθεση με άτομα με καλή σωματική και ψυχολογική υγεία, κοινωνικές σχέσεις και καλό περιβάλλον, χωρίς στατιστική σημαντική διαφορά της μέσης τιμής άγχους για το πόρισμα της εξέτασης. Τέλος έγινε ποιοτική αξιολόγηση της συνεργασίας των εξεταζόμενων στην MRI παρατηρώντας τις εικόνες της εξέτασης. Το 18% των εξεταζόμενων δε μπορούσε να συνεργαστεί παρά τη βοήθεια του προσωπικού, ενώ το 32% είχε μέτρια συνεργασία, το 36% ικανοποιητική και το 14% άριστη. Ο σωματότυπος του κάθε εξεταζόμενου αποτελεί παράγοντα μη συνεργασίας του κατά την εξέταση MRI. Τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα εκφράζουν σε μεγαλύτερο βαθμό δυσφορία. Το μεγαλύτερο ποσοστό εξεταζόμενων ανεξαρτήτου πάθησης, εκτός των μυοσκελετικών, συνεργάστηκε ικανοποιητικά με τον τεχνολόγο ακτινολόγο και τον ιατρό ακτινοδιαγνώστη. Ασθενείς με μυοσκελετικά προβλήματα λόγω του πόνου που επιφέρουν αυτά, δυσκολεύονται να παραμείνουν ακίνητοι και συνεργάσιμοι καθ’ όλη τη διάρκεια της εξέτασης, με αποτέλεσμα να απαιτείται περισσότερος χρόνος και με μέτριας ποιότητας εικόνες για την διάγνωση. Συγκρίνοντας το score του GAD 7 με τη συνεργασία, το 42,9% των ατόμων με καθόλου ή ελάχιστο άγχος συνεργάστηκαν ικανοποιητικά. Όσο όμως το επίπεδο της αγχώδους διαταραχής είναι πιο σοβαρό, οι εικόνες MRI έδειξαν μέτρια προς κακή συνεργασία. Το ίδιο ισχύει και στη σύγκριση του PHQ 9, όπου το 66,7% εξεταζομένων με σοβαρές ενδείξεις καταθλιπτικής διαταραχής, έδειξαν κακή συνεργασία. Αξιολογώντας την ποιότητα ζωής παρατηρήθηκε ότι εξεταζόμενοι με υψηλά ποσοστά και στις τέσσερεις διαστάσεις είχαν μια πολύ καλή συνεργασία Η εκτίμηση άγχους – κατάθλιψης του εξεταζόμενου όταν καλείται να συνεργαστεί για την διενέργεια MRI ανέδειξε ότι τα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης διαφοροποιούνται αναλόγως της ηλικίας, του λόγου παραπομπής διενέργειας της εξέτασης αλλά κυρίως του πιθανά υποκείμενου νοσήματος του. Εκτιμώντας την ποιότητα ζωής και συσχετίζοντας την με την κλίμακα άγχους – κατάθλιψης του κάθε εξεταζόμενου τονίστηκε ότι το χρόνιο νόσημα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής με αντίκτυπο στην συνεργασία τους για την διενέργεια MRI.