Το μόρφημα 'και' ως υποτακτικός σύνδεσμος

• Κύριος συγγραφέας: Θωμοπούλου, Αικατερίνη (Κατερίνα)
• Άλλοι συγγραφείς: Thomopoulou, Aikaterini (Katerina)
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2020
• Θέματα: Παράταξη; Ψευδοπαράταξη; Υπόταξη; Μόρφημα 'και'; Έλεγχος; Σύνθετο κατηγόρημα; Coordination; Pseudocoordination; Subordination; Morpheme 'ke'; Control; Complex predicate

Η παρούσα ερευνητική μελέτη εξετάζει το συντακτικό φαινόμενο της ψευδοπαράταξης στα Νέα Ελληνικά (ΝΕ). Πιο συγκεκριμένα, στόχος της εργασίας αυτής, είναι να αναδείξει τα περιβάλλοντα όπου το μόρφημα και λειτουργεί ως υποτακτικός σύνδεσμος. Η φαινομενικά όμοιας μορφής με την παράταξη [Ρ1 + και + Ρ2] δομή της ρηματικής ψευδοπαράταξης, αποτελεί ένα τέτοιο περιβάλλον, καθώς τα ρηματικά συστατικά της έχουν σχέση εξάρτησης μεταξύ τους. Η σχέση αυτή όμως περιορίζεται σε συγκεκριμένες κατηγορίες ρημάτων για τα ΝΕ, όπως είναι τα ρήματα στάσης ή θέσης, τα ρήματα κίνησης, τα έναρξης, τα γνωστικά και από τα ρήματα με μελλοντική αναφορά τα ρήματα προσπαθώ και καταφέρνω. Στο κεφάλαιο 2, εφαρμόζοντας τα κριτήρια του de Vos (2005) για τα ρήματα στάσης και κίνησης αποδεικνύουμε ότι το φαινόμενο της ψευδοπαράταξης απαντάται και στα ΝΕ για τις συγκεκριμένες κατηγορίες ρημάτων. Στη συνέχεια παρουσιάζουμε τις πρόσφατες αναλύσεις που αφορούν την ψευδοπαράταξη (Lødrup, 2002⸱ de Vos, 2005⸱ Wiklund, 2007) και παραθέτουμε την βασική μας πρόταση, σύμφωνα με την οποία η ψευδοπαράταξη στα ΝΕ είναι μια δομή σύνθετου κατηγορήματος (με βάση την ανάλυση των Manzini & Roussou, 2000), στην οποία τα Ρ1 και Ρ2 μοιράζονται μέσω της επαναδόμησης, την δομή ορισμάτων και τα χαρακτηριστικά του χρόνου και της όψης. Στο κεφάλαιο 3, γίνεται εφαρμογή των κριτηρίων αρχικά στο ρήμα προσπαθώ και στη συνέχεια στα γνωστικά και στα ρήματα έναρξης. Αυτό που γίνεται αντιληπτό, είναι ότι και αυτές οι δομές μετέχουν στην ψευδοπαράταξη με κάποιους περιορισμούς. Οι περιορισμοί αφορούν το ρηματικό πρόσωπο, τον χρόνο και την όψη. Η προτεινόμενη ανάλυση περί σύνθετου επαναδομημένου κατηγορήματος καλύπτει και αυτή την κατηγορία ρημάτων. Καταλήγουμε ότι ο και είναι ΣΔ που δημιουργεί σχέση κατηγορήματος-ορίσματος στα δύο ρηματικά συστατικά. Στο κεφάλαιο 4 δίνονται τα συμπεράσματα.