«Ματσομπερντεδόκουτα, τζιναβοστουντότσαρδα και κουλουμπουριάσματα» : οι διαδικασίες σχηματισμού λέξεων στα καλιαρντά

• Κύριος συγγραφέας: Ρούβαλης, Ανδρέας
• Άλλοι συγγραφείς: Rouvalis, Andreas
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2020
• Θέματα: Καλιαρντά; Αντιγλώσσα; Παραγωγή; Kaliarda; Anti-language; Derivation; Compounding

Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η μελέτη των διαδικασιών σχηματισμού λέξεων στα καλιαρντά που αποτελούσε τη «γλώσσα» των ομοφυλόφιλων στην Ελλάδα. Η μελέτη των διαδικασιών της παραγωγής και της σύνθεσης γίνεται σε σύγκριση με την κοινή νέα ελληνική (εφεξής ΚΝΕ) υπογραμμίζοντας τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ των δύο. Το υλικό αντλείται, κυρίως, από το λεξικό του Πετρόπουλου (2016). Περιορισμένα, χρησιμοποιώ και το ντοκιμαντέρ της Π. Ρεβενιώτη (2014) με τίτλο «Καλιαρντά». Αναλυτικότερα, στο πρώτο κεφάλαιο δίνονται βασικές πληροφορίες για τα καλιαρντά. Αντλώντας από το θεωρητικό πλαίσιο του Halliday (1978) ορίζω τα καλιαρντά ως αντιγλώσσα. Έπεται ένα κεφάλαιο που προσδιορίζω το θεωρητικό πλαίσιο το οποίο χρησιμοποιώ για να εξετάσω τις μορφολογικές διαδικασίες (κεφ. 2). Ακολουθεί η παρουσίαση του υλικού (κεφ. 3). Το τέταρτο κεφάλαιο αφορά αποκλειστικά την παραγωγή. Συγκεκριμένα, εξετάζω τους κανόνες παραγωγής, την παραγωγικότητα των προσφυμάτων και τη σημασία τους. Ξεκινάω με την προθηματοποίηση (4.1) η οποία περιλαμβάνει τέσσερις διακριτές κατηγορίες: τα προθήματα (4.1.1), τα προθηματοειδή (4.1.2) τα προθήματα από προρρηματικά στοιχεία (4.1.3) και τα προθήματα από προθέσεις (4.1.4). Ακολουθεί η επιθηματοποίηση (4.2). Με εξαίρεση την αξιολογική μορφολογία (4.2.5), τα επιθήματα παρουσιάζονται ανά γραμματική κατηγορία (ρήμα 4.2.1, επίρρημα 4.2.2, επίθετο 4.2.3, ουσιαστικό 4.2.4). Στη συνέχεια, εξετάζω τις περιπτώσεις αναδρομικού σχηματισμού (4.2.6) και μετάπλασης (4.2.7). Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των διαδικασιών παραγωγής χωρίς προσφυματοποίηση (4.3). Στο πέμπτο κεφάλαιο στρέφομαι στις σύνθετες λέξεις που αποτελουν το μεγαλύτερο μέρος του υλικού. Μετά από κάποιες εισαγωγικές παρατηρήσεις (5, 5.1) πραγματοποιείται η παρουσίαση του υλικού αξιοποιώντας τις τέσσερις κατηγοριοποιήσεις της Ralli (2013α) ως προς (i) το δομικό σχήμα του συνθέτου (5.2), (ii) τη γραμματική κατηγορία των συστατικών και του συνθέτου (5.3), (iii) τις γραμματικές σχέσεις μεταξύ συστατικών (5.4) και (iv) τη θέση της κεφαλής (5.5). Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με τις πολυλεκτικές δομές, σχηματισμούς μεταξύ μορφολογίας και σύνταξης (5.6). Στο έκτο και τελευταίο κεφάλαιο συνοψίζονται τα βασικά σημεία και συμπεράσματα της εργασίας. Στην παραγωγή παρατηρείται ότι η προθηματοποίηση δεν διαφοροποιείται σε γενικές γραμμές από την ΚΝΕ. Αντίθετα η επιθηματοποίηση στα καλιαρντά διαφοροποιείται από την ΚΝΕ ως προς την παραγωγικότητα, τη συνδυαστικότητα και τη σημασία των επιθημάτων. Στη σύνθεση οι βασικές διαφορές που εντοπίζονται συγκριτικά με την ΚΝΕ αφορούν τον αριθμό των συστατικών, την ελάχιστη εμφάνιση παρατακτικών συνθέτων, την ύπαρξη εξωκεντρικών παρατακτικών συνθέτων καθώς και ενδοκεντρικών συνθέτων από το συνδυασμό ρήματος και ουσιαστικού. Κλείνοντας, γίνεται αναφορά σε ζητήματα που άπτονται της μορφολογίας των καλιαρντών τα οποία δεν εξετάστηκαν στην παρούσα εργασία και θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο γλωσσολογικής έρευνας στο μέλλον. Η εργασία ολοκληρώνεται με τη βιβλιογραφία και το παράρτημα.