| Περίληψη: | Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι η κύρια αιτία μείωσης της όρασης σε άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών στις Δυτικές χώρες. Επηρεάζει το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς που βρίσκεται στο βυθό του οφθαλμού προκαλώντας σταδιακή μείωση της κεντρικής όρασης και της αντίληψης των χρωμάτων. Η νόσος περιορίζει σημαντικά την ευκρίνεια του οπτικού πεδίου με αποτέλεσμα να επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής του ασθενή, αφού δεν μπορεί να εκτελεί αυτόνομα απλές καθημερινές δραστηριότητες. Η αδυναμία αυτή αποτελεί και την κύρια αιτία εμφάνισης ψυχικών διαταραχών με σημαντικότερη την κατάθλιψη.
Η ακριβής αιτιολογία της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας δεν είναι πλήρως κατανοητή. Ωστόσο πιστεύεται ότι είναι μία πολυπαραγοντική νόσος που προκαλείται από αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών συνθηκών. Όσον αφορά την αντιμετώπισή της, οι μέχρι σήμερα εγκεκριμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις αποσκοπούν μόνο στην προσπάθεια πρόληψης ή και αναστολής της εξέλιξης των πρώιμων σταδίων σε σοβαρότερες καταστάσεις, όπως είναι η γεωγραφική ατροφία και η υγρή μορφή. Η μη ολοκληρωμένη κατανόηση των αιτιών εμφάνισης της νόσου και η ελλιπής αντιμετώπισή της εντείνει την ανάγκη εύρεσης ειδικών μοριακών δεικτών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική θεραπεία της πάθησης.
Τα τελευταία χρόνια αρκετές μελέτες έχουν ταυτοποιήσει γενετικούς τόπους επιδεκτικότητας της AMD σχεδόν σε όλα τα χρωμοσώματα. Ένας από τους πιο μελετημένους πολυμορφισμούς που η παρουσία του σχετίζεται με την εμφάνιση της ΑΜD είναι ο SNP Y402H του γονιδίου CFH που κωδικοποιεί τον ρυθμιστικό παράγοντα Η του συστήματος του συμπληρώματος. Το σύστημα του συμπληρώματος συμμετέχει στην παθογένεια της νόσου λόγω της βιολογικής του δράσης στην επαγωγή της αντίδρασης φλεγμονής και της ταυτοποίησης συστατικών του σε ιστοπαθολογικά στοιχεία της AMD. Προκειμένου λοιπόν να προσδιοριστεί ο ακριβής ρόλος του στην αιτιολογία της ΑΜD ακολούθησαν επιπλέον ταυτοποιήσεις σημειακών νουκλεοτιδικών πολυμορφισμών αρκετών γονιδίων του συστήματος.
Στην παρούσα εργασία μελετάται ο πολυμορφισμός rs930508 και η πιθανή συσχέτισή του με την εκδήλωση και βαρύτητα της εμφάνισης της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον Ελληνικό πληθυσμό. Ο πολυμορφισμός εντοπίζεται σε ιντρόνιο του γονιδίου MBL2. Η πρωτεΐνη του γονιδίου συμμετέχει στη λεκτινική οδό του συστήματος του συμπληρώματος. Στη μελέτη συμμετέχουν 112 υγιή άτομα και 85 ασθενείς με προχωρημένη AMD και αφορά πληθυσμό της Νοτιοδυτικής Ελλάδας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ο σημειακός νουκλεοτιδικός πολυμορφισμός rs930508 MBL2 δεν ενέχεται στην επιδεκτικότητα της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και η παρουσία του δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης για την εμφάνιση ή την πορεία της νόσου στον Ελληνικό πληθυσμό. Οι γονοτυπικές συχνότητες του rs930508 MBL2 δεν υπέδειξαν ισχυρή συσχέτιση με κάποιο από τα στάδια της νόσου, γεγονός που
11
καταδεικνύει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης πρόγνωσης για την εξέλιξη της AMD σε υγρή μορφή.
Ακολούθησε έλεγχος αλληλεπίδρασης του πολυμορφισμού με στοιχεία από το ιστορικό του κάθε ατόμου και με άλλους πολυμορφισμούς του συστήματος του συμπληρώματος. Εντοπίστηκε συσχέτιση με την υπέρταση και με έναν πολυμορφισμό του γονιδίου C3 που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη C3 του συμπληρώματος, καθώς επίσης και ασθενής συσχέτιση με πολυμορφισμό του γονιδίου Factor Β.
Δεδομένου ότι δεν έχει υπάρξει αρκετή βιβλιογραφία για τον συγκεκριμένο πολυμορφισμό, είναι απαραίτητη η επαλήθευση των αποτελεσμάτων της παρούσας εργασίας σε μεγαλύτερα δείγματα και διαφορετικής προέλευσης πληθυσμούς. Με τον τρόπο αυτό θα καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα για τη χρήση ή όχι του rs930508 ΜΒL2 ως γενετικό δείκτη.
|
|---|
