Μελέτη συσχέτισης πολυμορφισμού στο γονίδιο MBL2 του συστήματος του συμπληρώματος με την εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον ελληνικό πληθυσμό
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι η κύρια αιτία μείωσης της όρασης σε άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών στις Δυτικές χώρες. Επηρεάζει το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς που βρίσκεται στο βυθό του οφθαλμού προκαλώντας σταδιακή μείωση της κεντρικής όρασης και της αντίληψης των χρωμάτων. Η ν...
| Κύριος συγγραφέας: | |
|---|---|
| Άλλοι συγγραφείς: | |
| Μορφή: | Thesis |
| Γλώσσα: | Greek |
| Έκδοση: |
2021
|
| Θέματα: | |
| Διαθέσιμο Online: | http://hdl.handle.net/10889/14412 |
| id |
nemertes-10889-14412 |
|---|---|
| record_format |
dspace |
| institution |
UPatras |
| collection |
Nemertes |
| language |
Greek |
| topic |
Σύστημα του συμπληρώματος Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας Complement system Age related macular degeneration AMD MBL2 617.7/15 Οφθαλμός - Ασθένειες - Διάγνωση, Αμφιβληστροειδής χιτών - Ασθένειες |
| spellingShingle |
Σύστημα του συμπληρώματος Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας Complement system Age related macular degeneration AMD MBL2 617.7/15 Οφθαλμός - Ασθένειες - Διάγνωση, Αμφιβληστροειδής χιτών - Ασθένειες Ζήση, Δήμητρα Μελέτη συσχέτισης πολυμορφισμού στο γονίδιο MBL2 του συστήματος του συμπληρώματος με την εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον ελληνικό πληθυσμό |
| description |
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι η κύρια αιτία μείωσης της όρασης σε άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών στις Δυτικές χώρες. Επηρεάζει το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς που βρίσκεται στο βυθό του οφθαλμού προκαλώντας σταδιακή μείωση της κεντρικής όρασης και της αντίληψης των χρωμάτων. Η νόσος περιορίζει σημαντικά την ευκρίνεια του οπτικού πεδίου με αποτέλεσμα να επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής του ασθενή, αφού δεν μπορεί να εκτελεί αυτόνομα απλές καθημερινές δραστηριότητες. Η αδυναμία αυτή αποτελεί και την κύρια αιτία εμφάνισης ψυχικών διαταραχών με σημαντικότερη την κατάθλιψη.
Η ακριβής αιτιολογία της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας δεν είναι πλήρως κατανοητή. Ωστόσο πιστεύεται ότι είναι μία πολυπαραγοντική νόσος που προκαλείται από αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών συνθηκών. Όσον αφορά την αντιμετώπισή της, οι μέχρι σήμερα εγκεκριμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις αποσκοπούν μόνο στην προσπάθεια πρόληψης ή και αναστολής της εξέλιξης των πρώιμων σταδίων σε σοβαρότερες καταστάσεις, όπως είναι η γεωγραφική ατροφία και η υγρή μορφή. Η μη ολοκληρωμένη κατανόηση των αιτιών εμφάνισης της νόσου και η ελλιπής αντιμετώπισή της εντείνει την ανάγκη εύρεσης ειδικών μοριακών δεικτών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική θεραπεία της πάθησης.
Τα τελευταία χρόνια αρκετές μελέτες έχουν ταυτοποιήσει γενετικούς τόπους επιδεκτικότητας της AMD σχεδόν σε όλα τα χρωμοσώματα. Ένας από τους πιο μελετημένους πολυμορφισμούς που η παρουσία του σχετίζεται με την εμφάνιση της ΑΜD είναι ο SNP Y402H του γονιδίου CFH που κωδικοποιεί τον ρυθμιστικό παράγοντα Η του συστήματος του συμπληρώματος. Το σύστημα του συμπληρώματος συμμετέχει στην παθογένεια της νόσου λόγω της βιολογικής του δράσης στην επαγωγή της αντίδρασης φλεγμονής και της ταυτοποίησης συστατικών του σε ιστοπαθολογικά στοιχεία της AMD. Προκειμένου λοιπόν να προσδιοριστεί ο ακριβής ρόλος του στην αιτιολογία της ΑΜD ακολούθησαν επιπλέον ταυτοποιήσεις σημειακών νουκλεοτιδικών πολυμορφισμών αρκετών γονιδίων του συστήματος.
Στην παρούσα εργασία μελετάται ο πολυμορφισμός rs930508 και η πιθανή συσχέτισή του με την εκδήλωση και βαρύτητα της εμφάνισης της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον Ελληνικό πληθυσμό. Ο πολυμορφισμός εντοπίζεται σε ιντρόνιο του γονιδίου MBL2. Η πρωτεΐνη του γονιδίου συμμετέχει στη λεκτινική οδό του συστήματος του συμπληρώματος. Στη μελέτη συμμετέχουν 112 υγιή άτομα και 85 ασθενείς με προχωρημένη AMD και αφορά πληθυσμό της Νοτιοδυτικής Ελλάδας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ο σημειακός νουκλεοτιδικός πολυμορφισμός rs930508 MBL2 δεν ενέχεται στην επιδεκτικότητα της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και η παρουσία του δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης για την εμφάνιση ή την πορεία της νόσου στον Ελληνικό πληθυσμό. Οι γονοτυπικές συχνότητες του rs930508 MBL2 δεν υπέδειξαν ισχυρή συσχέτιση με κάποιο από τα στάδια της νόσου, γεγονός που
11
καταδεικνύει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης πρόγνωσης για την εξέλιξη της AMD σε υγρή μορφή.
Ακολούθησε έλεγχος αλληλεπίδρασης του πολυμορφισμού με στοιχεία από το ιστορικό του κάθε ατόμου και με άλλους πολυμορφισμούς του συστήματος του συμπληρώματος. Εντοπίστηκε συσχέτιση με την υπέρταση και με έναν πολυμορφισμό του γονιδίου C3 που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη C3 του συμπληρώματος, καθώς επίσης και ασθενής συσχέτιση με πολυμορφισμό του γονιδίου Factor Β.
Δεδομένου ότι δεν έχει υπάρξει αρκετή βιβλιογραφία για τον συγκεκριμένο πολυμορφισμό, είναι απαραίτητη η επαλήθευση των αποτελεσμάτων της παρούσας εργασίας σε μεγαλύτερα δείγματα και διαφορετικής προέλευσης πληθυσμούς. Με τον τρόπο αυτό θα καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα για τη χρήση ή όχι του rs930508 ΜΒL2 ως γενετικό δείκτη. |
| author2 |
Ζαρκάδης, Ιωάννης |
| author_facet |
Ζαρκάδης, Ιωάννης Ζήση, Δήμητρα |
| format |
Thesis |
| author |
Ζήση, Δήμητρα |
| author_sort |
Ζήση, Δήμητρα |
| title |
Μελέτη συσχέτισης πολυμορφισμού στο γονίδιο MBL2 του συστήματος του συμπληρώματος με την εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον ελληνικό πληθυσμό |
| title_short |
Μελέτη συσχέτισης πολυμορφισμού στο γονίδιο MBL2 του συστήματος του συμπληρώματος με την εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον ελληνικό πληθυσμό |
| title_full |
Μελέτη συσχέτισης πολυμορφισμού στο γονίδιο MBL2 του συστήματος του συμπληρώματος με την εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον ελληνικό πληθυσμό |
| title_fullStr |
Μελέτη συσχέτισης πολυμορφισμού στο γονίδιο MBL2 του συστήματος του συμπληρώματος με την εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον ελληνικό πληθυσμό |
| title_full_unstemmed |
Μελέτη συσχέτισης πολυμορφισμού στο γονίδιο MBL2 του συστήματος του συμπληρώματος με την εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον ελληνικό πληθυσμό |
| title_sort |
μελέτη συσχέτισης πολυμορφισμού στο γονίδιο mbl2 του συστήματος του συμπληρώματος με την εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον ελληνικό πληθυσμό |
| publishDate |
2021 |
| url |
http://hdl.handle.net/10889/14412 |
| work_keys_str_mv |
AT zēsēdēmētra meletēsyschetisēspolymorphismoustogonidiombl2tousystēmatostousymplērōmatosmetēnemphanisēēlikiakēsekphylisēstēsōchraskēlidasstonellēnikoplēthysmo |
| _version_ |
1771297321406955520 |
| spelling |
nemertes-10889-144122022-09-05T20:18:30Z Μελέτη συσχέτισης πολυμορφισμού στο γονίδιο MBL2 του συστήματος του συμπληρώματος με την εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον ελληνικό πληθυσμό - Ζήση, Δήμητρα Ζαρκάδης, Ιωάννης Ζαρκάδης, Ιωάννης Λυγερού, Ζωή Ταραβήρας, Σταύρος Zissi, Dimitra Σύστημα του συμπληρώματος Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας Complement system Age related macular degeneration AMD MBL2 617.7/15 Οφθαλμός - Ασθένειες - Διάγνωση, Αμφιβληστροειδής χιτών - Ασθένειες Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι η κύρια αιτία μείωσης της όρασης σε άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών στις Δυτικές χώρες. Επηρεάζει το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς που βρίσκεται στο βυθό του οφθαλμού προκαλώντας σταδιακή μείωση της κεντρικής όρασης και της αντίληψης των χρωμάτων. Η νόσος περιορίζει σημαντικά την ευκρίνεια του οπτικού πεδίου με αποτέλεσμα να επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής του ασθενή, αφού δεν μπορεί να εκτελεί αυτόνομα απλές καθημερινές δραστηριότητες. Η αδυναμία αυτή αποτελεί και την κύρια αιτία εμφάνισης ψυχικών διαταραχών με σημαντικότερη την κατάθλιψη. Η ακριβής αιτιολογία της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας δεν είναι πλήρως κατανοητή. Ωστόσο πιστεύεται ότι είναι μία πολυπαραγοντική νόσος που προκαλείται από αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών συνθηκών. Όσον αφορά την αντιμετώπισή της, οι μέχρι σήμερα εγκεκριμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις αποσκοπούν μόνο στην προσπάθεια πρόληψης ή και αναστολής της εξέλιξης των πρώιμων σταδίων σε σοβαρότερες καταστάσεις, όπως είναι η γεωγραφική ατροφία και η υγρή μορφή. Η μη ολοκληρωμένη κατανόηση των αιτιών εμφάνισης της νόσου και η ελλιπής αντιμετώπισή της εντείνει την ανάγκη εύρεσης ειδικών μοριακών δεικτών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική θεραπεία της πάθησης. Τα τελευταία χρόνια αρκετές μελέτες έχουν ταυτοποιήσει γενετικούς τόπους επιδεκτικότητας της AMD σχεδόν σε όλα τα χρωμοσώματα. Ένας από τους πιο μελετημένους πολυμορφισμούς που η παρουσία του σχετίζεται με την εμφάνιση της ΑΜD είναι ο SNP Y402H του γονιδίου CFH που κωδικοποιεί τον ρυθμιστικό παράγοντα Η του συστήματος του συμπληρώματος. Το σύστημα του συμπληρώματος συμμετέχει στην παθογένεια της νόσου λόγω της βιολογικής του δράσης στην επαγωγή της αντίδρασης φλεγμονής και της ταυτοποίησης συστατικών του σε ιστοπαθολογικά στοιχεία της AMD. Προκειμένου λοιπόν να προσδιοριστεί ο ακριβής ρόλος του στην αιτιολογία της ΑΜD ακολούθησαν επιπλέον ταυτοποιήσεις σημειακών νουκλεοτιδικών πολυμορφισμών αρκετών γονιδίων του συστήματος. Στην παρούσα εργασία μελετάται ο πολυμορφισμός rs930508 και η πιθανή συσχέτισή του με την εκδήλωση και βαρύτητα της εμφάνισης της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στον Ελληνικό πληθυσμό. Ο πολυμορφισμός εντοπίζεται σε ιντρόνιο του γονιδίου MBL2. Η πρωτεΐνη του γονιδίου συμμετέχει στη λεκτινική οδό του συστήματος του συμπληρώματος. Στη μελέτη συμμετέχουν 112 υγιή άτομα και 85 ασθενείς με προχωρημένη AMD και αφορά πληθυσμό της Νοτιοδυτικής Ελλάδας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα ο σημειακός νουκλεοτιδικός πολυμορφισμός rs930508 MBL2 δεν ενέχεται στην επιδεκτικότητα της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και η παρουσία του δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης για την εμφάνιση ή την πορεία της νόσου στον Ελληνικό πληθυσμό. Οι γονοτυπικές συχνότητες του rs930508 MBL2 δεν υπέδειξαν ισχυρή συσχέτιση με κάποιο από τα στάδια της νόσου, γεγονός που 11 καταδεικνύει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης πρόγνωσης για την εξέλιξη της AMD σε υγρή μορφή. Ακολούθησε έλεγχος αλληλεπίδρασης του πολυμορφισμού με στοιχεία από το ιστορικό του κάθε ατόμου και με άλλους πολυμορφισμούς του συστήματος του συμπληρώματος. Εντοπίστηκε συσχέτιση με την υπέρταση και με έναν πολυμορφισμό του γονιδίου C3 που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη C3 του συμπληρώματος, καθώς επίσης και ασθενής συσχέτιση με πολυμορφισμό του γονιδίου Factor Β. Δεδομένου ότι δεν έχει υπάρξει αρκετή βιβλιογραφία για τον συγκεκριμένο πολυμορφισμό, είναι απαραίτητη η επαλήθευση των αποτελεσμάτων της παρούσας εργασίας σε μεγαλύτερα δείγματα και διαφορετικής προέλευσης πληθυσμούς. Με τον τρόπο αυτό θα καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα για τη χρήση ή όχι του rs930508 ΜΒL2 ως γενετικό δείκτη. Age-related macular degeneration (AMD) is the main cause of visual impairment among people over 55 years of age in Western countries. It affects the central part of the retina which is in the fundus by inducing reduction of the central vision as well as colour perception. The disease greatly abridges the distinctness of the visual field resulting in negative influence on the life quality of the patient, since they are not capable of autonomously carrying out simple daily activities. This inability also constitutes the main reason for emergence of psychic disorders, the main of which is depression. The actual etiology of age-related macular degeneration is not fully understood. However, it is believed to be a complex disease caused by interaction of multiple genes and environment factors. As far as its treatment is concerned, the approved therapeutic approaches to date, only aim at attempts of prevention or even inhibition of the early stages progression to more severe conditions, such as geographic atrophy and wet form. The fact that we are not able to thoroughly conceive the reasons why the disease emerges and its insufficient management intensifies the need to find genetic determinants that could be used for the prevention , on time diagnosis and effective treatment of the disease. During the last years several studies have identified susceptibility loci of AMD in almost all chromosomes. One of the most related polymorphisms with the emergence of AMD is SNP Y402H of the CFH gene which encodes the regulatory factor H of the complement system. The complement system participates in the pathogenesis of the disease because of its biological activity in the induction of inflammatory reaction and the identification of its components in histopathological elements of AMD. Therefore, in order to specify its precise role in the etiology of AMD, there were further identifications of single nucleotide polymorphisms in several genes of the system. In the present research we study the polymorphism rs930508 of MBL2 gene and its potential connection with the manifestation and the magnitude of emergence of age-related macular degeneration in the Greek population. The polymorphism is localised in intron of the MBL2 gene. The protein of the gene takes part in the lectin pathway of the complement system. 112 healthy people and 85 patients with late AMD from the southwestern Greek population participate in the research. According to the results the SNP rs930508 is not involved in the age-related macular degeneration susceptibility and its presence cannot be considered as an indicator for the emergence or course of AMD in the Greek population. The genotype frequencies of rs930508 MBL2 did not indicate strong correlation with one of the stages of the disease, which demonstrates that it cannot be used as a prognosis indicator for the development of AMD in wet form. Afterwards we examined the interaction of this polymorphism with data from each person’s history and with other polymorphisms of the complement system. We detected a correlation with hypertension and with a polymorphism of the C3 gene which encodes the C3 protein of the component, as well as a weak correlation with a polymorphism of Factor B. 13 Given the fact that there has not yet been enough bibliography for the specific polymorphism, it is necessary to verify the results of the present study in larger samples and of different origin populations. In that way, we will reach unfailing conclusions as to whether we should use the rs930508 as a genetic determinant. 2021-01-05T07:04:50Z 2021-01-05T07:04:50Z 2013 Thesis http://hdl.handle.net/10889/14412 gr Η ΒΚΠ διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή στο βιβλιοστάσιο διδακτορικών διατριβών που βρίσκεται στο ισόγειο του κτιρίου της. 0 application/pdf |
