Μελέτη της ποιότητας ζωής και εφαρμογή θεραπευτικών μεθόδων σε ασθενείς που πάσχουν από β-θαλασσαιμία στη Δυτική Ελλάδα

• Κύριος συγγραφέας: Γούλας, Βασίλειος
• Άλλοι συγγραφείς: Goulas, Vasileios
• Γλώσσα: Greek
• Έκδοση: 2021
• Θέματα: β-Θαλασσαιμία; Θεραπεία αποσιδήρωσης; Ποιότητα ζωής; Δυτική Ελλάδα; Beta-thalassemia; Celation therapy; Quality of life; Western Greece

Στόχος της μελέτης: Η μελέτη αυτή είχε ως κύριο στόχο να εξετάσει την ποιότητα ζωής ασθενών με ομόζυγο β-θαλασσαιμία στη Δυτική Ελλάδα ανάλογα με το σχήμα θεραπείας αποσιδήρωσης που ελάμβαναν. Επιπλέον, μεταξύ άλλων, αποσκοπούσε στην αποτύπωση της ποιότητας και επάρκειας του ύπνου και την ικανοποίηση των ασθενών από την θεραπεία αποσιδήρωσης που ελάμβαναν. Σχεδιασμός και μεθοδολογία: Στη μελέτη συμμετείχαν 131 ασθενείς με ομόζυγο μεταγγισιοεξαρτώμενη β-μεσογειακή αναιμία που παρακολουθούνταν από ιατρούς στις Μονάδες Μεσογειακής Αναιμίας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών (Ν=81), του Νοσοκομείου Παίδων «Καραμανδάνειο» της Πάτρας (Ν=29), και του Γενικού Νοσοκομείου Αγρινίου (Ν=21), στο χρονικό διάστημα μεταξύ Δεκεμβρίου 2018 και Οκτωβρίου 2019. Όλοι οι συμμετέχοντες παρείχαν γραπτή συγκατάθεση για τη συμμετοχή τους στη μελέτη. Οι ασθενείς κατηγοριοποιήθηκαν σε δύο ομάδες ανάλογα με το εάν ελάμβαναν δεσφερριοξαμίνη μόνη της ή σε συνδυασμό με από του στόματος θεραπεία αποσιδήρωσης (Ομάδα 1: Ν=80), ή μόνο από του στόματος χορηγούμενη θεραπεία αποσιδήρωσης (Ομάδα 2: Ν=51). Όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο που περιελάμβανε μεταξύ άλλων το ερωτηματολόγιο εκτίμησης της υγείας Short Form-36 (SF-36), την κλίμακα ύπνου MOS-Sleep Scale, και το ερωτηματολόγιο SICT (Satisfaction from Iron Chelation Therapy) εκτίμησης της ικανοποίησης των ασθενών από την θεραπεία τους. Αποτελέσματα: Από τους 131 ασθενείς, 74 ήταν γυναίκες και 57 άνδρες. Η διάμεση ηλικία των ασθενών κατά τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων ήταν 41.0 έτη. Οι ασθενείς της Ομάδας 1 είχαν διαγνωστεί και είχαν ξεκινήσει θεραπεία αποσιδήρωσης σε νεότερη ηλικία (διάμεσος: 0.9 και 6.0 έτη, αντίστοιχα), από εκείνους της Ομάδας 2 (διάμεσος: 2.0 και 10.0 έτη, αντίστοιχα). Ωστόσο, οι δύο ομάδες δεν διέφεραν σημαντικά όσον αφορά στη διάρκεια της θεραπείας αποσιδήρωσης μέχρι την ένταξή τους στη μελέτη, στην ηλικία τους κατά τη στιγμή της συμπλήρωση των ερωτηματολογίων, στο φύλο, στην οικογενειακή κατάσταση, και στην απασχόληση. Κατά την ένταξή στη μελέτη, 85.5% των ασθενών του συνολικού πληθυσμού, 86.2% εκείνων στην Ομάδα 1 και 84.4% αυτών στην Ομάδα 2, είχαν τουλάχιστον μία σχετιζόμενη με τη β-θαλασσαιμία και τις θεραπείες της επιπλοκή. Οι διάμεσες βαθμολογίες της Φυσικής Υγείας (PCS) και της Ψυχικής Υγείας (MCS) του SF-36 των ασθενών της Ομάδας 1 ήταν 76.3 και 75.7, ενώ ήταν 76.9 και 74.5 στους ασθενείς της Ομάδας 2, χωρίς να διαφέρουν μεταξύ των δύο ομάδων. Σε μοντέλο πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης, οι ασθενείς ηλικίας κάτω των 40 ετών εκτιμήθηκε να έχουν 16.1 βαθμούς υψηλότερη βαθμολογία PCS (p=0.003) και 13.2 βαθμούς υψηλότερη βαθμολογία MCS (p=0.005), από αυτούς που ήταν 40 ετών και άνω. Επιπλέον, οι ασθενείς, των οποίων η χηλική θεραπεία περιελάμβανε δεφερασιρόξη, εκτιμήθηκε ότι είχαν βαθμολογία ΜCS υψηλότερη κατά 11.4 μονάδες, σε σύγκριση με τους ασθενείς που δεν ελάμβαναν δεφερασιρόξη (οριακά μη στατιστικώς σημαντική διαφορά, p=0.051), καθώς και υψηλότερη βαθμολογία της κλίμακας SF-36 Σωματικός Πόνος (μέση βαθμολογία: 81.3 έναντι 71.6, p=0.050). Στην πλειοψηφία τους, οι ασθενείς των Ομάδων 1 (84.6%) και 2 (92.9%) ανέφεραν ότι προτιμούν την από του στόματος χορήγηση χηλικού παράγοντα. Επιπλέον, οι ασθενείς της Ομάδας 1 έναντι της Ομάδας 2 ανέφεραν μεγαλύτερη εκτιμώμενη αποτελεσματικότητα της θεραπείας αποσιδήρωσής τους (μέση βαθμολογία: 4.3 έναντι 4.2, p=0.039). Εντούτοις, οι ασθενείς που ελάμβαναν θεραπεία αποσιδήρωσης περιέχουσας έναντι μη περιέχουσας δεφερασιρόξης ανέφεραν υψηλότερη αποδοχή (μέση βαθμολογία: 4.0 έναντι 3.6, p=0.038) και μεγαλύτερη ικανοποίηση από το φορτίο της θεραπείας τους (μέση βαθμολογία: 4.4 έναντι 3.9, p=0.033). Τέλος, οι ασθενείς της Ομάδας 1 ανέφεραν υψηλότερη επάρκεια ύπνου (p=0.037) και καλύτερη συνολική ποιότητα και ποσότητα ύπνου (p=0.022), σε σύγκριση με τους ασθενείς της Ομάδας 2. Συμπεράσματα: Οι ασθενείς με εξαρτώμενη από μετάγγιση β-θαλασσαιμία στην πλειοψηφία τους προτιμούν τη στοματική οδό χορήγησης θεραπείας αποσιδήρωσης και τυγχάνουν υψηλότερης αποδοχής θεραπείας αποσιδήρωσης περιέχουσας δεφερασιρόξης, υπό την οποία δηλώνουν χαμηλότερη επιβάρυνση από τη θεραπεία, παρά το γεγονός ότι στο δείγμα μας, οι ασθενείς που ελάμβαναν παρεντερικά χορηγούμενο χηλικό παράγοντα ανέφεραν καλύτερη ποιότητα και ποσότητα ύπνου και μεγαλύτερη ικανοποίηση από την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Επομένως, φαίνεται σημαντικό να εξατομικεύεται η θεραπεία αποσιδήρωσης με χηλικούς παράγοντες με βάση τις ανάγκες και τις προτιμήσεις του ασθενούς, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το κλινικό όφελος.