| Περίληψη: | Η ΜΔΕ εστιάζει στο ζήτημα της πολιτικής φύσης του Αριστοφάνη, όπως αυτή
διαμορφώνεται μέσω των έντεκα σωζόμενων κωμωδιών του μεγάλου ποιητή της
αρχαιότητας. Τα έργα του παρέχουν μια εικόνα των ιδεολογικών χρωματισμών του
κωμικού, αφού συντίθενται εν τω μέσω μιας ταραχώδους περιόδου της αρχαιοελληνικής
ιστορίας, με τον Πελοποννησιακό πόλεμο να κατέχει τη δεσπόζουσα θέση σε συνδυασμό
με τον θάνατο του Περικλή και τη δύση του χρυσού του αιώνα.
Είναι αναμενόμενο, λοιπόν, τα κοινωνικά και τα οικονομικά τεκταινόμενα της Αθήνας
του δευτέρου μισού του 5ου αιώνα π.Χ. να επηρεάζουν τα έργα του Αριστοφάνη, εφόσον
καθήκον της κωμωδίας είναι το σκώμμα και η επίκριση της σύγχρονης επικαιρότητας.
Από την άλλη, τα πολιτικά ζητήματα έχουν την τιμητική τους, διότι οι πολιτικές
αποφάσεις του δήμου δρομολογούν την πορεία και την εξέλιξη πληθώρας θεμάτων της
αθηναϊκής κοινωνίας. Υπό αυτό το πρίσμα, η κωμωδία λαμβάνει τον ρόλο του
συμβούλου του αθηναϊκού κοινού, το οποίο ψηφίζει στη συνέλευση του δήμου,
παρουσιάζεται στις δικαστικές υποθέσεις και αποτελεί, εν μέρει, τον στρατό της Αθήνας.
Ελλείψει άλλων στοιχείων, οι προαναφερθείσες συμβουλές και η κάθε κωμωδία εν
συνόλω αποτελούν χώρο αναζήτησης για να ανιχνευθεί η πολιτική θέση του ίδιου του
Αριστοφάνη, ούτως ώστε να καταταχθεί σε μια συγκεκριμένη πολιτική μερίδα είτε στη
δημοκρατική και την ακραία έκφανσή της, τη ριζοσπαστική δημοκρατία, είτε στην
ολιγαρχική. Βέβαια, η φύση της κωμωδίας, η οποία αποτελεί ένα λογοτεχνικό είδος
σάτιρας που αφορμάται από τη σύγχρονη πραγματικότητα με σκοπό την παραγωγή
γέλιου, καθιστά εξαιρετικά ανασφαλή την εξέταση των έργων του κωμικού για την
εξαγωγή της πολιτικής του θέσης. Επιφυλάξεις για την εξαγωγή πολιτικής ταυτότητας
απορρέουν και από τη δύσκολη και διφορούμενη ερμηνεία των χωρίων και των
επιδιώξεων του ποιητή, όπως προτείνονται, μέχρι τώρα, από τους μελετητές.
|
|---|
