Μελέτη της επίδρασης των ηλεκτρονικών αποβλήτων (e-waste) με τη χρήση οργανισμών βιοενδεικτών και in vitro βιολογικών μοντέλων

• Main Author: Κλουκινιώτη, Μαρία
• Other Authors: Kloukinioti, Maria
• Language: Greek
• Published: 2021
• Subjects: Τοξικότητα; Υδρόβιοι οργανισμοί; Λεμφοκύτταρα; E-waste; Toxicity; Aquatic organisms; Lymphocytes

Η παρούσα μελέτη διερευνά τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ηλεκτρονικών αποβλήτων (e-waste) σε υδρόβιους οργανισμούς και in vitro βιολογικά μοντέλα. Συγκεκριμένα, διερευνήθηκαν οι βιολογικές επιπτώσεις στα μονοκύτταρα φυτοπλαγκτονικά είδη Chlorococcum sp. και Scenedesmus rubescens, καθώς και στο δίθυρο μαλάκιο Mytilus galloprovincialis, ενώ μελετήθηκε η εν δυνάμει γενοτοξική και κυτταροτοξική δράση τους σε καλλιέργειες ανθρώπινων λεμφοκυττάρων, με εφαρμογή της μεθόδου αναστολής της κυτταροκίνησης με τη χρήση κυτταροχαλασίνης-Β (Cytokinesis Block MicroNucleus assay, CBMN assay). Αρχικά, πραγματοποιήθηκε εμβαπτισμός δύο μητρικών πλακετών (motherboards/MBs) σε ενυδρεία με (α) τεχνητό θαλασσινό νερό (e-waste ASW) και (β) απιονισμένο νερό (e-waste dΗ2Ο) για 30 ημέρες. Έπειτα, οι MBs απομακρύνθηκαν και στο e-waste ASW εμβαπτίστηκαν και παρέμειναν 20 μύδια για 4 ημέρες. Το e-waste dΗ2Ο χρησιμοποιήθηκε για την παρασκευή του θρεπτικού μέσου καλλιέργειας των μικροφυκών (BG11), καθώς και για την έκθεση των λεμφοκυττάρων (τελικές συγκεντρώσεις 0,1 - 10 % v/v). Προσδιορίστηκαν, (α) η σταθερότητα της λυσοσωμικής μεμβράνης των αιμοκυττάρων (με την εφαρμογή της τεχνικής του ουδέτερου ερυθρού/ανάλυση NRRT), (β) η συχνότητα εμφάνισης γενετικών βλαβών [ανάλυση μικροπυρήνων (micronuclei (ΜΝ)], (γ) ο ρυθμός ανάπτυξης των καλλιεργειών σε κάθε μικροφύκος (αριθμός των κυττάρων, ρυθμός ανάπτυξης, μ, και ποσοστό αναστολής της αύξησης, % Ι), καθώς και (δ) η συχνότητα εμφάνισης μικροπυρήνων και ο δείκτης κυτταροτοξικότητας (Cytokinesis Block Proliferation index (CBPI index) στα εκτιθέμενα λεμφοκύτταρα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η έκθεση των μικροφυκών σε ηλεκτρονικά απόβλητα δεν επιφέρει σημαντική μείωση του ρυθμού ανάπτυξή τους. Αντιθέτως, σημαντικά αυξημένες κυτταροτοξικές και γενοτοξικές βλάβες εμφάνισαν εκτιθέμενα σε ηλεκτρονικά απόβλητα άτομα του είδους M. galloprovincialis, καθώς και εκτιθέμενα λεμφοκύτταρα. Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης αποδεικνύουν ότι τα ηλεκτρονικά απόβλητα μπορούν να δράσουν κυτταροτοξικά και γενοτοξικά τόσο σε οργανισμούς διαφόρων τροφικών επιπέδων, άμεσα ή δυνητικά, όσο και σε in vitro βιολογικά μοντέλα.